ج- عوامل شخصی
د- عوامل جنبی
۳-۲ تعهد سازمانی
۱-۳-۲ تعاریف و مفاهیم تعهد سازمانی
مفهوم تعهد سازمانی برای اولین بار توسط وایت مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت و سپس بوسیله بسیاری از محققان از جمله پورتر،مودای،استیرز،آلن،می یر و بیکر ،توسعه داده شد (دمیرای و کرابای،۲۰۰۸،ص۱۳۹) [۹۳].
ادبیات رفتار سازمانی بیان واضح تری از تعهد سازمانی ارائه می دهد:
تعهد به افراد قدرت داده و رفتارهایشان را تحت شرایط مختلف تثبیت می کند در نتیجه می توان ابراز کرد که تعهد به سطح بالای وابستگی اجتماعی و روانی افراد به بعضی اشخاص یا اشیاء در زندگی اجتماعی اشاره داشته (الکساندر و تیری،۱۹۹۶، ۴۲۰) [۹۴]. و توقعات،فواید شخصی،عناصر اخلاقی،ایثار و وفاداری را در بر می گیرد (لیو ،۲۰۰۸،ص۱۱۸) [۹۵].
در فرهنگ لغت وبستر کلمه commit یا commitment به وفای به عهد به چیزی یا فردی معنی شده است.
بیکر [۹۶] (۱۹۶۰) تعهدسازمانی را به عنوان تمایل به انجام فعالیتهای مستمر براساس تشخیص و درک فرد از هزینههای مربوط به ترک سازمان تعریف کرده است بر این اساس هر قدر که فرد تصور کند در صورت ترک خدمت هزینههای زیادی متوجه او خواهد شد. تمایل به ماندن در سازمان و احساس تعهد به آن در وی بیشتر خواهد شد وی معتقد است این تمایل به خاطر ذخیره شدن اندوختهها و سرمایههایی است که احتمالاً با ترک سازمان از بین خواهد رفت . تعریف فوق وقتی برای بیان تعهد به سازمان به کار میرود که فعالیتهای مستمر فقط به عضویت در سازمان اشاره داشته باشد. (حضوری، ۱۳۸۴،ص۲۲) [۹۷] .
بر اساس نظر کلیپ تعهد سازمانی مبین رفتار افراد در جهت ارزشها و اهداف سازمان براساس انتظارات هنجاری و قانونی سازمانها از اعضایشان می باشد (دمیرای و کرابای،۲۰۰۸،ص۱۴۰) [۹۸] .
وینز [۹۹] (۱۹۸۲) معتقد است تعهد سازمانی سبب پافشاری و فداکاری شخص جهت کامیابی سازمانش شده و بیانگر شیفتگی و تمایل افرا به سازمان می باشد (لیو ،۲۰۰۸،ص۱۱۸) [۱۰۰] .
ـ تعهد سازمانی عبارت است از نگرشی که در آینده و کیفیت ارتباط بین یک کارمند و یک سازمان تأثیر میگذارد ( و کُلا و نیکولاوو،۲۰۰۵،ص۱۶۳) [۱۰۱].
مودای و همکارانش معتقدن تعهد از سه بخش به شرح زیر تشکیل شده است.
– پذیرش ارزشها و اهداف سازمان
– تمابل به تلاش قابل ملاحظه برای سازمان
– میل و اشتیاق فراوان برای باقی ماندن و عضویت در سازمان (مودای و همکاران،۱۹۸۲،ص۲۷)[۱۰۲] .
شهید مطهری در باره تعهد چنین میگوید: تعهد به معنی پایبندی به اصول و فلسفه یا قراردادهای است که انسان به آنها معتقد است و پایدار به آنها میباشد. فرد متعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار باشد و اهدافی را که به خاطر آنها و برای حفظ آنها پیمان بسته صیانت کند (اسماعیلی، ۱۳۸۰،ص۶۷) [۱۰۳] .
تعهد سازمانی عبارت از نگرشهای مثبت یا منفی افراد نسبت به کل سازمان «نه شغل» است که در آن مشغول به کارند. در تعهد سازمانی شخص نسبت به سازمان احساس وفاداری قوی دارد و از طریق آن سازمان خود را مورد شناسایی قرار میدهد (استرون، ۱۹۹۶،ص۷۳) [۱۰۴].
به نظر رابینز ( ۲۰۰۵) ، تعهد سازمانی عبارت از حالتی است که فرد سازمانی را: معرّف خود بداند و آرزو کند در عضویت آن سازمان باقی بماند. به عبارت دیگر، تعهدسازمانی یک نگرش درباره ی وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرایند مستمر است که به واسطه ی مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه افراد به سازمان و موفقیت و رفاه سازمان را می رساند(رحمان سرشت و فیاضی،۱۳۸۷،صص ۷۹-۷۸) [۱۰۵] .
تعهد سازمانی عبارت است از ارتباط قوی یک شخص با یک سازمان منحصر به فرد جهت شناسائی خود(مودای،استیرز و پورتر،۱۹۷۹،ص۲۲۴) [۱۰۶].
شلدون تعهد سازمانی را چنین تعریف میکند: «نگرش یا جهتگیری که هویت فردرا به سازمان مرتبط یا وابسته میکند.» (ساروقی،۱۳۷۵،ص۶۵-۶۶) [۱۰۷] .
کانتر تعهد سازمانی را تمایل عاملان اجتماعی به اعطای نیرو و وفاداری خویش به سیستمهای اجتماعی میداند. به عقیده سالانسیک تعهد حالتی است در انسان که در آن فرد با اعمال خود و از طریق این اعمال اعتقاد مییابد که به فعالیتها تداوم بخشد و مشارکت مؤثر خویش را در انجام آنها حفظ کند. بوکانان تعهد را نوعی وابستگی عاطفی و تعصبآمیز به ارزشها و اهداف سازمانی میداند. ( همان منبع، ص۶۶) [۱۰۸] .
گریفین(۱۹۹۹). تعهد سازمانی را دیدگاهی دانسته که میزان تطابق و تعلق فرد را به سازمان منعکس میکند (پازارگادی و جهانگیر،۱۳۸۵،ص۵) [۱۰۹] .
۲-۳-۲ مراحل توسعه تعهد سازمانی
تعهد شامل ۵ مرحله توسعه می باشد(بریکمن و همکاران ،۱۹۸۷، ۱۴۲) [۱۱۰]. این مراحل که تعامل پویای شخص با محیط را مشخص می کنند شامل:شناسائی،آزمایش،اشتیاق،رفع خستگی و یکپارچگی می باشندکه ضمن اینکه هر مرحله شرایطی را برای ورود به مرحله بعدی فراهم می آورد یک آگاهی کلی در خصوص اینکه اشخاص چگونه متعهد شوندرا نیزارائه می دهد.
مرحله اول:اکتشاف
در این مرحله اشخاص از نتایج برقراری ارتباط مثبت با سازمان مطلع می شوند.
مرحله دوم:آزمایش
در این مرحله اشخاص عناصر منفی تعهد سازمانی را کشف کرده ومیزان اشتیاق و توانائی اشان را برای بیان این عناصر می سنجند.
مرحله سه:اشتیاق
در این مرحله عناصر مثبت و منفی در مراحل اول و دوم ترکیب شده و افراد با نگرشی مثبت نسبت به سازمان و با تعهدی مشتاقانه و از روی میل برای رسیدن به اهداف و ارزشهای سازمانشان مشارکت می کنند.
مرحله چهارم:آرامش و خستگی
در این مرحله اشخاص احساس می کنند فعالیتهای سازمانی به دلیل انجام فعالیتهای تکراری در مشاغل دچار یکنواختی شده است که ممکن است افراد به کارهایی بپردازند که به چالش بیشتری نیاز دارد.
مرحله پنجم:یکپارچگی
اشخاص عناصر مثبت و منفی سازمان را در راستای ایجاد تعهدی انعطاف پذیر،پیچیده و بادوام تر از اشکال قبلی تعهد بکار می بندند ( لیو،۲۰۰۸،ص۱۱۹) [۱۱۱].
اجزاء تعهد سازمانی:
پورتر و همکاران و کوک و وال سه جزء مرتبط با یکدیگر از تعهد سازمانی را مشخص کردند. از نظر این صاحبنظران تعهد سازمانی شامل :
۱ ـ تمایل قوی برای بقای عضو در یک سازمان خاص (حفظ عضویت سازمانی).
۲ ـ تمایل برای تلاش بیشتر برای سازمان.
۳ ـ باور قاطع در قبول ارزشها و اهداف سازمان (قبول ارزشهای سازمان) (محمود شیخ و همکاران، ۱۳۸۴،ص۷)۱.
بیکر معتقد است که تعهد عبارت از پیوستن به سازمان و انجام شغل برحسب سه جزء میباشد.
۱ ـ اطاعت و پیروی یا سازگاری و همنوایی با سازمان از طریق مکانیزمهای پاداش و تنبیه.
۲ ـ احساس هویت و شناسایی یا تمایل به تعلق خاطر و وابستگی.
۳ ـ درونی کردن یا تجانس ارزشهای فرد با اهداف و ارزشهای سازمان.
البته اجزای دیگری نیز مطرح شده است که اساساً شبیه موارد سهگانه فوق است.
۰۹۶/۰-
۰۰۹/۰
۳۸۴
۱۳۳/۰-
۰۰۹/۰
۳۸۴
دارد
عکس
۴-۳-۵: بین مؤلفه های سطح استفاده از رسانه های الکترونیکی (متوسط میزان استفاده از اینترنت ، متوسط میزان استفاده از تلویزیون داخلی و متوسط میزان استفاده از تلویزیون خارجی) می توانند سرمایه اجتماعی را پیش بینی کنند.
آزمون دوربین واتسون ( durbin-watson) یکی از مشهورترین ازمون ها برای تشخیص خود همبستگی است. البته برای به کار بردن این آزمون نیاز به برقراری شرایطی است که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
محدودیت های آزمون دوربین واتسون:
• این آزمون تنها خود همبستگی از درجه اول را نشان می دهد.
• برای به کار بردن این آزمون هیچ مشاهده ی گم شده ای نباید وجود داشته باشد.
• متغیر با وقفه از نوع وابسته نباید در سمت راست مدل وجود داشته باشد.
• مدل رگرسیونی باید عرض از مبدا داشته باشد.
یکی از فروض کلاسیک در تخمین بروش ols نبود ارتباط میان پسماندها ( باقیمانده ها یا خطاها) در دورههای مختلف زمانی است؛ نقض این فرض مشکلی به نام خود همبستگی ایجاد میکند. به عبارت دیگر مدل کلاسیک فرض میکند که جزء اخلال مربوط به یک مشاهده، تحت تاثیر جزء اخلال مربوط به مشاهده دیگر قرار نمیگیرد.
دلایل ایجاد خود همبستگی:
سکون ( ایستایی): در رگرسیونی که از داده های سریهای زمانی استفاده می کنند، مشاهدات پی در پی تقریبا به هم وابستهاند.
تورش تصریح: ( حالت متغیرهای حذف شده) در مواردی یک متغیر مهم از مدل حذف شده است و همین مساله باعث خود همبستگی میشود.
تورش تصریح: ( شکل غلط تابع) در مواقعی که شکل مدل غلط است و دچار تورش تصریح از نوع شکل غلط تابع هستیم.
پدیده تار عنکبوتی: وقتی داده ها تحت تاپیر داده های قبلی قرار می گیرند؛ به عنوان مثال عرضه محصولات کشاورزی بر اساس قیمت سال پیش تعین میشود.
وقفه ها: ممکن است یک مدل خود رگرسیونی باشد در حالتی که جزء وقفه دار را نادیده بگیریم، دچار خود همبستگی میشویم.
دستکاری داده ها: در مواردی تبدیل داده ها به شکلهای مختلف باعث خود همبستگی میشود.
مشکلات تخمین ols در حالت وجود خود همبستگی:
برآورد ضرایب بدون تورش ( نااریب) هستند، ولی کارا نیستند.
واریانس خطا اریب است.
واریانس ضرایب مدل اریب است
آماره های t و F معتبر نیستند.
آزمون دوربین واتسون ( durbin-watson) یکی از مشهورترین ازمون ها برای تشخیص خود همبستگی است. البته برای به کار بردن این آزمون نیاز به برقراری شرایطی است که در زیر به آنها اشاره میکنیم.
نحوه داوری:
هرگاه مقدار آماره دوربین واتسون بین ۱٫۵ تا ۲٫۵ باشد در این صورت بین اجزای خطای مدل رگرسیون همبستگی وجود ندارد در غیر این صورت بین اجزای خطای مدل همبستگی وجود دارد. به عبارت دیگر خطاها دارای توزیع نرمال بوده و مدل برازش داده شده مدل خوبی می باشد.
جدول ۴-۲۵: آماره آزمون دوربین واتسون برای بررسی فرض نرمال بودن خطاها
آماره آزمون دوربین واتسون
۸۳۸/۱
شرایط برقرار است
در مبحث رگرسیون محقق به دنبال یافتن رابطه خطی بین متغیر ملاک و متغیرهای پیش بین است. برای بررسی رابطه بین متغیر ملاک (سرمایه اجتماعی) و متغیرهای پیش بین (متوسط میزان استفاده از اینترنت ، متوسط میزان استفاده از تلویزیون داخلی و متوسط میزان استفاده از تلویزیون خارجی) از رگرسیون چند متغیره به روش پسرو (BackWard)استفاده شده است.
مرحله اول:
و بعلاوه برای تفسیر بعضی از آیات از احادیث نبوی استفاده می شود که به این نوع تفسیر، تفسیر به روایات می گویند همانطور که الدر المنثور و سیوطی اینطور است و در بعضی آیات نیز مشاهده می شود که در هنگام نزول آن اتفاقاتی افتاده که اطلاع از این حوادث می توان در فهم آیه کمک کند و این حوادث را از طریق روایات می توان بدست آورد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
اهل سنت در تفاسیر خود از شأن نزول استفاده می کنند مثلاً الایجی در کتاب المواقف در باب فضیلت ابوبکر به این آیه استفاده می کند «و اهل تقوی از آن آتش دوری جستند * که آنها مال خود را به فقیران اسلام بوجه زکات اعطاء کردند». [۲۴۸]
بعد می گوید اکثر مفسرین می گویند: اعتماد علماء بر اینستکه این آیه در مورد ابوبکر نازل شده .[۲۴۹]
و تفتازانی در بیان افضلیت ابوبکر از قرآن به این آیه تمسک می کند و می گوید : جمهور نظرشان اینستکه آیه در مورد ابوبکر نازل شده.[۲۵۰]
به خوبی روشن است این استدلال ایجی و تفتازانی زمانی تمام است که سبب نزول را قبول داشته باشند، در نتیجه می توان در آیه ی مورد بحث از روایت برای تعیین مورد آن استفاده کرد] .[۲۵۱]
۲٫ «ولی در لغت اسم کلمه وَلایت( به فتح ) است و معنای آن محبّت نصرت است »
القفاری در کتاب اصول مذهب شیعه بالحنی بی ادبانه و تحقیر آمیز خطاب به شیعه می گوید برای کلمه ولایت دو نقل و دو لفظ وجود دارد، به فتح واو و به کسر آن معنای ولایت به فتح محبّت و نصرت می شود و ضد آنهم عداوت است واسمی که از آن مشتق می شود : «ولی » است در حالیکه در لفظ ولایت( به کسر ) اسمی که از آن مشتق می شود «والی » و «متولی » است و در این حدیث هم تعبیر از «ولیکم » شده پس مراد از ولایت معنای محبّت است.
در مقدمه باید گفت که ولایت از اشتقاقات کلمه «ولی » به سکو ن لام به معنی قرب و نزدیکی خاص است که از لوازم آن تصرف و تسلط است واز آن «والی » و «مولی » و «ولاء » و ولایت به فتح و به کسر واو مشتق می شود.
این اشتقاقات هر کدام مصداق خاص دارند لکن همگی آنها معنای عام ولایت را دارند و این معنای عام هم بر محبّت و هم ناصر و هم حاکم قابل انطباق است، زیرا در تمامی اینها اولویت در تصرف وجود دارد، و در حاکم اولویت تصرف در امور کسی که بر او سرپرستی دارد، حال بعد از این مقدمه بر می گردیم به کلام القفاری او می گوید «ولی» به معنی محب و ناصر است زیرا اسم لفظ ولایت( به فتح ) است واگر قرار بود مراد از این لفظ ولایت( به کسر ) باشد باید اسم آن «والیکم » و «متولیکم » می آمد .
نقد اول :
فرق بین «مولی » و «والی » و «متوالی» به این جهت که اولی اسم کلمه ولایت( به فتح) و دومی اسم ولایت(به کسر) باشد این مطلبی است که علی مقدسی نویسنده کتاب رساله فی الرد علی الرافضه نوشته و اوهم از کتاب مختار الصحاح گرفته ولی اگر به این کتاب مراجعه کنید او چنین فرقی ذکر نکرده در نهایت کلامی از قول ابن سکیت گفته که کلمه ولایت( به کسر ) بمعنی سلطان و ولایت(به فتح) به معنی نصرت و یاری دادن است .[۲۵۲]
ولی ابن سکیت مرادش این نبوده که اسم مشتق از این رو متفاوت است بلکه حتی بعضی اعتقاد دارند که فرقی بین حالت کسره و فتحه از جهت معنی وجود ندارد فرق آن دو از این جهت است که ولایت( به فتح) مصدر ولایت(به کسر) اسم مصدر است.
در این کتاب همچنین از قول سیبویه که از اعاظم لغوین است نقل شده که ولایت( به فتح ) مصدر و ولایت( به کسر ) اسم است.[۲۵۳]
و خیلی روشن است که چه فرقی بین مصدرو اسم مصدر وجود دارد زیرا مصدر حدثی و فعلی است که به فاعل مستند شده در حالیکه اسم مصدر نتیجه فعل است مثل فرق بین وضو و توضؤ و غسل و اغتسال، با این توضیح برای ما معلوم نشد چگونه اسم ولایت(به فتح) «ولی » باشد و اسم ولایت(به کسر) «والی»؟
و بالاتر از این مطلب بعضی اعتقاد دارند که این دو کلمه دو لفظ از دو طایفه هستند و معنای واحدی دارند مثل «دَلاله » و «دِلاله»، پس این معنای واحد «تولی امر » است و «ولی » و «مولی » در معنای فاعل استعمال می شوند یعنی لفظ «مولی » و در معنای مفعول هم استعمال می شوند که همان لفظ «مولی » است.[۲۵۴]
حال با توجه به این توضیحات روشن است که مطلب القفاری دقیق نیست وحداقل اختلافی است تا اینجا نکته اول و امّا نکته دوم اگر قبول کنیم که چنین فرقی وجود دارد این اختلاف مربوط به استعمال لغوی است نه بیشتر و لذا ابن سکیت می گوید : «الولایه بالفتح و الکسر هی النصره » همانطور که قبلاً گفتیم و لذا فرق واضحی بین کسره و فتحه وجود ندارد.
نقد دوم :
از مطالب قبلی واضح شد که «ولی » و «والی » و «مولی » تمام این الفاظ یک معنای واحدی دارند که همان اولویت واقربیت واحقیت به چیزی است و این مطلب به دنبال معنائی است که برای ولی( به کسر لام ) اثبات کردیم همانطور که صاحب قاموس می گوید : «والولی : اسم منه »[۲۵۵]
امّا شواهد بر این مطلب:
اهل لغت می گویند کلمه(ولی) بر وزن فعیل برای فاعل است یعنی «وال» مثل شهید بمعنی شاهد زبیدی می گوید : والولی فعیل بمعنی فاعل «و آنچه از آن قصد می شود اینستکه( والی و وال) معنی واحدی دارند.[۲۵۶]
اهل لغت می گویند : اسم خداوند(الولی ) همانطور که بمعنی ناصر می آید به معنی «متولی و والی » نیز می آید زبیدی می گوید : الولی فی اسماء الله تعالی، هو الناصر، و قیل : المتولی لامور العالم القائم بها. و ایضا الوالی : و هو مالک الاشیاء جمیعها المتصرف فیها ».[۲۵۷]
پس خداوند تبارک و تعالی «والی و وال و متولی » است یعنی تصرف کننده و تدبیر کننده این جهان است.
در استعمالات قرآنی استعمال کلمه(وال) بمعنی(ولی) آمده مثلاً در قرآن داریم «وما لهم من دونه من وال» [۲۵۸](هیچکس را جز خدا یارای آنکه آن بلا بگرداند نیست ) و راغب هم آنرا بمعنی ولی تفسیر کرده.[۲۵۹]
نقد سوم :
کلمه ولی در جاهای مختلف به معنی امیر و خلیفه و سلطان استعمال می شود شاهد بر این مطلب کلامی است که از عمر بن خطاب در صحیح بخاری نقل شده می گوید: «ثم توفی الله نبیه صلی الله علیه و سلم فقال ابوبکر: انا ولی رسول الله صلی الله علیه و سلم … ثم توفی الله ابابکر، فقلت، انا ولی رسول الله صلی الله علیه و سلم و ابی بکر فقبضتها سنتین اعمل فیها بما عمل رسول الله صلی الله علیه و سلم » ، «وقتی رسول اکرم(ص) رحلت کردند ابوبکر گفت من خلیفه رسول خدا(ص) هستم و وقتی ابوبکر فوت کرد من گفتم : من خلیفه رسول خداص و ابوبکر هستم لذا آن را دو سال گرفتم و به آنچه پیامبر(ص) عمل می کرد عمل می کردم .»[۲۶۰]
در اینجا شواهد زیادی وجود دارد که مطلب ما را تأیید می کند، با این توضیحات معلوم شد که کلمه «وال » و «ولی» و «مولی » یک معنی دارد و آنهم معنی اقرب بودن و اولی بودن است.
۳٫ دو ولی در یک زمان
بهانه دیگر اینکه اگر پیامبر اکرم(ص) علی(ع) را در غدیر خم به ولایت و رهبری و خلافت نصب کرده باشدلازمه اش وجود دو رهبر و دو پیشوا در زمان واحد خواهد بود.
و مستشکل این دلیل را قاطع ترین دلیل بر این میداند که مراد از ولایت محبّت است چون هیچ مانعی از اجتماع دو محبّت در زمان واحد نیست امّا دو تصرف ناممکن و ممنوع است.[۲۶۱]
نقد :
با توجه به شرایط و اوضاع خاص زمان نزول آیه و ورود حدیث و همچنین قرائتی که در گفتار پیامبر(ص) وجود دارد این بهانه را به کلی برطرف میکند زیرا می دانیم که این جریان در ماه های آخر عمر پیامبر(ص) واقع شد، در حالی که او آخرین دستورات را به مردم ابلاغ می کرد به خصوص اینکه صریحا فرمود : من بزودی از میان شما می روم و دو چیز گرانمایه را در میان شما می گذارم.
کسی که این سخن را می گوید پیداست در صدد تعیین جانشین خویش است و برای آینده برنامه ریزی می کند نه برای زمان حاضر بنابراین روشن است که منظورش وجود دو رهبر و دو پیشوا در زمان واحد نیست.
موضوع جالب توجه اینکه در حالی که بعضی از دانشمندان اهل تسنن این ایراد را مطرح می کنند، بعضی دیگر ایرادی درست در نقطه مقابل آن مطرح کرده اند و آن اینکه پیامبر(ص) ولایت و خلافت علی(ع) را تعیین کرد ولی تاریخ آن را روشن نساخت، چه مانعی دارد که این ولایت و خلافت بعد از سه خلافت دیگر باشد؟!
حال باید کسی از آنها سئوال کند که اگر پیامبر(ص) می خواست چهارمین خلیفه خود را تعیین کند و در فکر آینده مسلمانان بود پس چرا خلیفه اول و دوم و سوم خود را که مقدم بر او بودند و تعیین آن لازم تر بود در مراسم غدیر بیان نکرد؟ [۲۶۲]
۴٫ مراد از ولاء در غدیر خم ولای نصرت و محبّت
در تفسیر المنار چنین آمده است : ما حدیث غدیر را قبول داریم و نیز دوستدار علی(ع) و دشمن اعدای او هستیم، امّا مراد از ولاء در حدیث غدیر تنها «ولاء » نصرت و محبّت است.[۲۶۳]
نقد:
[ این سخن ناتمام است، زیرا پیامبر(ص) در غدیر پس از ارائه اصول و خطوط کلی دین و خواندن آیه «پیامبر به مؤمنین از خودشان سزاوارتر است »[۲۶۴]
از مردم اقرار گرفت که وی نسبت به مسلمانان از جان و مال آنها سزاوارتر است.
آن گاه فرمود : «من کنت مولاه فهذا علی مولاه »
بنابراین ولایت در حدیث غدیر به معنای سرپرستی است که در آیه یاد شده آمده است نه ولای نصرت و محبّت و گرنه پیامبر(ص) می بایست قبل از حدیث شریف غدیر آیه مبارکه «مردان و زنان با ایمان ولی( و یار و یاور) یکدیگرند ».[۲۶۵]
را تلاوت می فرمود که ولاء در آن ولای نصرت و محبّت است نه سرپرستی ] .[۲۶۶]
۵٫ استدلال نکردن علی(ع) و اهل بیت(ع) به حدیث
بعضی می گویند اگر حدیث غدیر با این عظمت وجود داشت، چرا خود علی(ع) و اهل بیت او و یاران و علاقمندانش در مورد لزم آن استدلال نکردند ؟ آیا بهتر نبود، آنها به چنین مدرک مهمی برای اثبات حقانیت علی(ع) استناد بجویند؟ [۲۶۷]
نقد :
[ این ایراد نیز از عدم احاطه به کتب اسلامی، اعم از حدیث، تاریخ و تفسیر سرچشمه گرفته است، زیرا در کتب دانشمندان اهل تسنن موارد زیادی نقل شده که خود علی(ع) و یا ائمه اهل بیت علیهم السلام و یا علاقمندان به این مکتب به حدیث غدیر استدلال کرده اند :
از جمله خود علی(ع) در روز شورا طبق نقل «خطیب خوارزمی حنفی » در مناقب از عامر بن واصله چنین نقل می کند:
در روز شورا با علی(ع) در آن خانه بودم و شنیدم که به اعضای شورا چنین می گفت : دلیل محکمی برای شما اقامه می کنم که عرب و عجم توانایی تغییر آن را نداشته باشند:
شما را به خدا سوگند آیا در میان شما کسی هست که قبل از من خدا را به یگانگی خوانده باشد ؟
( و سپس مفاخر معنوی خاندان رسالت را بر شمرد تا رسید به اینجا ) ، شما را به خدا سوگند آیا در میان شما احدی جز من هست که پیامبر(ص) در حق او گفته باشد :
«من کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصرمن نصره لیبلغ الشاهد الغائب»؟
همه گفتند : نه [۲۶۸]
واحد تصمیم گیری تحت بررسی را واحد صفر مینامند. و این بدان معنی است که میخواهیم کارایی واحد صفر را با کارایی واحدهای دیگر مقایسه کنیم. لذا از آنجایی که در تلاش هستیم که کارایی واحد صفر را حداکثر کنیم، بنابراین داریم (مدل ۳-۲)، (غفورنیان، ۱۳۸۳).
S.t:
مدل ۳-۲: مدل اصلی تحلیل پوششی داده ها برای واحد صفر
۳-۶-۲- مدل رگرسیونی مورد استفاده و آزمون معناداری ضرایب
در این پژوهش پس از اندازه گیری متغیرهای مورد استفاده در پژوهش، فرضیه های پژوهش بهوسیله مدلهای رگرسیونی زیر مورد آزمون قرار میگیرند.
INTANGi,t = β۰ + β۱SIZEi,t + β۲AGEi,t + β۳QRi,t + β۴ROAi,t + εمدل (۵)
INTANGi,t = β۰ + β۱HCi,t + β۲AGEi,t + β۳QRi,t + β۴ROAi,t + ε مدل (۶)
INTANGi,t = β۰ + β۱FCi,t + β۲AGEi,t + β۳QRi,t + β۴ROAi,t + εمدل (۷)
که در آن:
INTANG: عبارت است از متغیر سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود.
SIZE: عبارت است از اندازه شرکت.
HC: عبارت است از سرمایه های انسانی.
FC: عبارت است از محدودیت در تأمین مالی.
AGE: عبارت است از عمر شرکت.
QR: عبارت است از نسبت نقدینگی کوتاهمدت به کل دارایی ها.
ROA: عبارت است از سودآوری شرکت.
ε: عبارت است از مقدار باقیمانده مدلهای رگرسیونی.
به منظور آزمون معناداری ضرایب جزئی رگرسیون در فرضیه ها از آزمون t و مقدار احتمال (p-value) محاسبه شده توسط نرمافزار Eviews-7 (جدول ضرایب) استفاده شده است. فرضیه های آزمون به صورت زیر بیان می شود:
H0 : عدم وجود رابطه معنادار بین متغیر مستقل و وابسته
H1: وجود رابطه معنادار بین متغیر مستقل و وابسته
معمولاً استفاده از داده های آماری به سه روش مقطعی، سری زمانی و ترکیبی امکان پذیر است:
۱٫دادههای مقطعی: در داده های مقطعی، مقادیر یک یا چند متغیر برای چندین واحد اقتصادی (مشاهدات نمونه ای) برای یک زمان مشخص جمعآوری می شود.
۲٫داده های سری زمانی: در داده های سری زمانی، مقدار یک یا چند متغیر در طول یک دوره زمانی مشاهده می شود.
داده های ترکیبی: در داده های ترکیبی، عناصر هر دو دسته از داده های سری زمانی و مقطعی وجود دارد. یعنی، اطلاعات مربوط به داده های مقطعی در طول زمان مشاهده میشود. به بیان دیگر، چنین دادههایی دارای دو بعد هستند که یک بعد آن مربوط به واحدهای مختلف در هر مقطع زمانی خاص است و بعد دیگر آن مربوط به زمان میشود. یعنی، روش داده های ترکیبی، روشی برای تلفیق مشاهدات مقطعی در خلال چندین دوره زمانی است (گجراتی، ۱۹۹۵).
در این پژوهش با توجه به نوع داده ها و روشهای تجزیه و تحلیل موجود، از روش »دادههای ترکیبی« استفاده شده است. زیرا به منظور بررسی تأثیر ناهمگونی شرکتها بر میزان سرمایه گذاری آنها در دارایی های نامشهود، متغیرهای مستقل و وابسته از دو جنبه متفاوت مورد بررسی قرار میگیرند. از یک سو، این متغیرها در میان شرکتهای مختلف و از سوی دیگر، در بازه زمانی ۱۳۸۲-۱۳۹۱ آزمون میشوند.
زمانی که از داده های ترکیبی استفاده میشود، به منظور تخمین مدل رگرسیون، از یکی از روشهای مدل داده های تلفیقی و یا مدل داده های تابلویی (اثرات ثابت یا اثرات تصادفی) باید استفاده کرد. برای تشخیص روش تخمین مناسب باید آزمونهای مختلفی انجام داد. بدین ترتیب، که ابتدا برای گزینش بین مدل داده های تلفیقی و اثرات ثابت از آزمون چاو استفاده میشود. اگرP-Value بدست آمده کمتر از ۰۵/۰ باشد، اثر ثابت انتخاب میشود. همچنین، جهت گزینش بین اثرات ثابت و اثرات تصادفی، از آزمون هاسمن استفاده میشود. اگرP-Value بدست آمده کمتر از ۰۵/۰ باشد اثر تصادفی انتخاب میشود (گجراتی، ۱۹۹۵). در این پژوهش نیز به منظور آزمون هر یک از فرضیهها، حسب مورد، یکی از روشهای تخمین شامل مدل داده های تلفیقی، اثرات ثابت یا اثرات تصادفی استفاده شده و مدل رگرسیون تخمین زده شده است.
۳-۶-۳- آزمون ریشه واحد در دادههای ترکیبی
به علت غیرایستا[۱۲۷] بودن بیشتر متغیرهای اقتصادی در سطح[۱۲۸]، برآورد الگوهای اقتصادسنجی در سریهای زمانی به کمک این متغیرها باعث بروز رگرسیون کاذب[۱۲۹] میشود. بنابراین، در این مطالعه بهکارگیری متغیرهای اقتصادی در الگوهای اقتصادسنجی به انجام آزمونهای پایایی منوط شد. اما بحث پایایی و همجمعی متغیرها و آزمونهای مربوط، در حالتی که از دادههای ترکیبی مقطعی- سری زمانی استفاده میشود، با حالتی که دادهها به صورت سریهای زمانی است، تفاوت عمدهای دارد. پارامترهای (گشتاورهای) مربوط به متغیرهای هر مدل اعم از مستقل و وابسته باید در طول زمان در یک مدل رگرسیونی از نوع سری زمانی ثابت باشد، که برای تعیین ایستایی (پایایی) متغیرهای مدل از آزمون ریشه واحد[۱۳۰] استفاده می شود (عباسینژاد، ۱۳۸۰؛ و هریس[۱۳۱]، ۱۹۹۵).
آزمونهای ریشه واحد دادههای ترکیبی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتهاند عبارتند از: آزمونهای لوین[۱۳۲]، لین[۱۳۳] و چو[۱۳۴] (۲۰۰۲)، ایم[۱۳۵]، پسران[۱۳۶] و شین[۱۳۷] (۱۹۹۷)، دیکی فولر تعمیم یافته[۱۳۸] (۱۹۸۱) و فلیپس- پرون[۱۳۹] (۱۹۹۸). چنانچه آزمونهای ریشه واحد، ناایستا بودن متغیرها را نشان دهد، باید از آزمونهای همجمعی داده های ترکیبی پدرونی[۱۴۰] (۱۹۹۷) و کائو[۱۴۱] (۱۹۹۹) استفاده کرد.
۳-۶-۴- تحلیل واریانس
برای مقایسه میانگین دو یا چند جامعه (یا نمونه) و بررسی معناداری بین آنها، از آزمونهای z، t و یا تحلیل واریانس استفاده می شود. در این پژوهش نیز برای بررسی فرضیه های پژوهش از تحلیل واریانس تکعاملی (ANOVA) بهعنوان یک آزمون اضافی استفاده شده است. در این خصوص، شرکتهای مورد مطالعه را بر اساس میانگین معیارهای ناهمگونی شرکتها به دو گروه تقسیم کرده و سپس میانگین معیارهای سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود را در این دو گروه مورد مقایسه قرار میدهیم. لازم بهذکر است که برای بررسی همگنی واریانسها در این پژوهش از آزمون لون استفاده شده است.
۳-۷- خلاصه فصل
در این فصل، ابتدا فرضیههای پژوهش بیان شد. در بخش بعد، متغیرهای مستقل (اندازه شرکتها، سرمایه های انسانی و محدودیت در تأمین مالی)، متغیر وابسته (نسبت دارایی های نامشهود به کل دارایی ها) و متغیرهای کنترلی (عمر شرکتها، نقدینگی کوتاهمدت به کل دارایی ها و سودآوری) پژوهش به صورت عملیاتی تعریف شد. در ادامه، جامعه آماری، روش جمع آوری دادهها و روشهای آماری مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات تشریح شد.
فصل بعد به تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده و تفسیر نتایج حاصل از آن اختصاص دارد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل دادهها
۴-۱- مقدمه
در فصل قبل، پس از معرفی فرضیههای پژوهش و متغیرهای موردنیاز برای آزمون آنها، به معرفی جامعه آماری، نحوه انتخاب اعضای جامعه و گردآوری دادههای موردنیاز پرداخته شد تا با بهره گرفتن از آنها، در این فصل فرضیههای پژوهش تجزیه و تحلیل شوند. تعیین روش پژوهش، تصمیم گیری در خصوص مفروضات فلسفی و انتخاب روش مربوط و بهطورکلی ایجاد طرح پژوهش مناسب، گامهای موردنیاز برای اجرای فرآیندهای پژوهش را به تصویر میکشد. در بخش اول یافتههای پژوهش، آمار توصیفی پژوهش شامل میانگین، انحراف معیار، حداکثر و حداقل متغیرهای پژوهش در بازه زمانی ۱۳۸۲ الی ۱۳۹۱ ارائهشده است. در بخش دوم، نتایج آزمونهای آماری صورت پذیرفته برای بررسی پایایی متغیرهای پژوهش ارائهشده است. در ادامه، نتایج آماری مرتبط با آزمون مدلهای رگرسیونی مورداستفاده برای تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش و دستیابی به اهداف اصلی پژوهش عرضهشده است. درنهایت، در بخش خلاصه فصل، مختصری از نتایج آزمون فرضیه های پژوهش ارائه و با مطرح نمودن موضوع موردبحث فصل بعد به پایان رسیده است.
۴-۲- یافتههای پژوهش
جدول شماره ۴-۱ متغیرهای موردمطالعه در این پژوهش و نام اختصاری مربوط به هر یک را ارائه میدهد.
جدول ۴-۱: متغیرها و علائم اختصاری استفادهشده در مطالعه
نام متغیر
نام اختصاری
نام متغیر
الف: اهداف مشاهده:
۱- تعیین و مقایسهی میزان فشار کاف لولهی تراشه یا تراکئوستومیِ بیماران گروه آموزش چهره به چهره با گروه آموزش کارگاهی، قبل و بعد از آموزش.
۲-تعیین و مقایسهی میزان آماده بودن مایع ضدعفونی دست در مجاورت تخت بیماران ، قبل و بعد از آموزش.
۳-تعیین و مقایسهی میزان صحیح بودن وضعیت سر تخت بیماران ، قبل و بعد از آموزش.
۴-تعیین و مقایسهی میزان تعویض فیلتر ضد باکتری دستگاه ونتیلاتور بیماران ،قبل و بعد از آموزش.
۵-تعیین و مقایسهی میزان شستن، ضد عفونی کردن دست و یا پوشیدن دستکش معاینه قبل از تماس با بیمار، قبل و بعد از آموزش.
۶- تعیین و مقایسهی میزان ترشحات دهان (ساکشن انجام نشده پرستار) بیماران ، قبل و بعد از آموزش.
ب: هدف خودگزارشدهی:
تعیین و مقایسهی میزان رعایت اصول پیشگیری از VAP در خودگزارشدهی پرستار گروه آموزش چهره به چهره با گروه آموزش کارگاهی، بعد از آموزش
ج: هدف دانش پرستاری:
تعیین و مقایسه میزان دانش پرستار در پیشگیری از VAP ، در گروه آموزش چهره به چهره با گروه آموزش کارگاهی، قبل و بعد از آموزش
۳-۲.فرضیات
۱-آموزش چهره به چهرهی راهنمای بالینی پیش گیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور نسبت به آموزش کارگاهی آن، بر عملکرد پرستاران موثرتر است.
۲-آموزش چهره به چهرهی راهنمای بالینی پیشگیری از پنومونیِ وابسته به ونتیلاتور نسبت به آموزش کارگاهی آن، بر دانش پرستاران موثرتر است.
۳-آموزش چهره به چهره وکارگاهیِ راهنمای بالینیِ پیشگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور، بر دانش وعملکرد پرستاران در پیشگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور موثر است.
۳-۳. معیارهای پذیرش و خروج نمونه
۳-۳-۱. معیارهای ورود
دارا بودن لیسانس پرستاری و سابقه حداقل ۳ ماه کار در ICU
۳-۳-۲. معیار های خروج:
آگاه شدن پرستار از بخش مشاهده طرح، مرخصی ویا انتقال پرستار به بخش دیگر
۳-۴. مواد و روش انجام تحقیق
۳-۴-۱. جامعه مورد مطالعه و روش نمونه گیری
در این پژوهش نیمهتجربی در سال ۱۳۹۲، کلیه ۷۵ نفر پرستار شاغل در چهار ICU مشابه (همگی بیماران جراحی) در یکی از بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز در دو گروه ۳۵ نفره و۴۰ نفره که از نظر تحصیلات، همگی دارای مدرک لیسانسِ پرستاری و از نظر جنس، سن و سابقهی کار در ICU، کاملا مشابه بودند، تحت آموزش و بررسی قرار گرفتند. داده ها به روش تمام شماری جمع آوری شدند.
۳-۴-۲.روش اجرا
جهت انجام این پژوهش از سه ابزار: چک لیست مشاهده(ضمیمه الف )، پرسش نامهی خودگزارش دهی (ضمیمه ب) و پرسش نامهی سنجش دانش(ضمیمه ج) استفاده شد.
جهت روایی پرسش نامهی سنجشدانش و عملکرد پرستار در پیش گیری ازپنومونی وابسته به ونتیلاتور که توسط قندیل و همکاران [۲۵] و کارولاین و همکاران ]۲۶[ استفاده شده بود، به فارسی ترجمه و سپس توسط پزشک عمومیِ مسلط به زبان انگلیسی مجددا به انگلیسی بازگردانده شد و آنگاه توسط متخصص ICU، اصل پرسش نامه و ترجمهی فارسی و ترجمهی انگلیسی آن مقایسه وپس ازحذف چند سوال وجایگزینی آنها، روایی آن تایید گردید. برای تایید پایایی آن نیز ۲ بار به فاصلهی ۱۰ روز به ۷ نفر پرستارICU تحویل شد و با ضریب همبستگی ۸۷% برای پرسش نامهی خودگزارش دهی و۸۴% برای پرسش نامهی سنجشدانش پرستار، تایید گردید.. چک لیست مشاهده نیز بر اساس آخرین راهنمای بالینی پیش گیری از پنومونیِ وابسته به ونتیلاتور توسط پژوهشگر تهیه و پس از تائید اعضای هیئت علمیِ بیهوشی، جهت استفاده در پژوهش آماده گردید.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
چهارICU مورد مطالعه از نظر نوع بیماران بستری بهطور کامل همگن بودند ولی از نظر ادارهی آن توسط متخصص دو به دو متفاوت بوده که با قید قرعه، همگن گردیدند و پرستاران دو ICU در گروه آموزشِ چهره به چهره و دو ICU دیگر در گروه کارگاهی قرار گرفتند. پس از کسب اجازه از مسئولین، جهت مشاهدهی قبل از آموزش، دوکمک پژوهشگر که دانشجوی کارشناسی رشته بیهوشی بودند، در حالیکه بر روی یک طرح پژوهشی دیگری نیز در همان ICU ها کار میکردند (بدینوسیله پرستاران از قسمت مشاهدهی طرح مطلع نشدند) وارد بخشهای ویژه شده، و پرستارِ هر بیماری را که احتیاج به مراقبتهای پیشگیری از VAP داشت، تحت نظر گرفتند. کمک پژوهشگر طبق فرم مشاهدهی عملکرد، (ضمیمه الف) عملکردِ پرستار را که شامل موارد زیر است، کنترل و ثبت می نمود:
۱- اندازه فشار کاف لولهی تراشه بوسیلهی مانومتر مخصوص و قابل اعتماد کنترل و ثبت میشد.
۲- در دسترس بودنِ ضد عفونی کننده های دست در مجاورت تخت بیمار کنترل و ثبت میشد.
۳- کمک پژوهشگر، دستور پزشک مبنی بر وضعیت سر تخت بیمار را از پرونده چک و اجرا شدن یا نشدن این دستور راکنترل و ثبت میکرد.
۴- میزان تعویض فیلتر ضد باکتریِ دستگاه ونتیلاتور را طبق تاریخی که پرستار بر آن درج کرده بود، در چک لیست ثبت می نمود.
۵-سه تماس پرستار با بیمار که شامل یکی از موارد دست شستن، ضدعفونی کردن دست، پوشیدن دستکش معاینه و یا انجام ندادن هیچکدام است ، را یاداشت میکرد. (چنانچه پرستاری برای یک پروسیجر استریل، دستکش استریل می پوشید این مشاهده، از ۳ مشاهدهی پرستار حذف و بعدا مشاهده جدیدی ثبت میشد.همچنین فقط عکس العمل پرستار قبل از تماس با بدن بیمار ،ملحفه،تخت وسایر تجهیزات بیمار یا قبل از انجام پروسیجر برای بیمار ثبت می شد و عکس العمل بعد از تماس یاداشت نمی شد ).
۶- کمک پژوهشگر دهان بیمار را مشاهده میکرد وچنانچه دهان پر از ترشحات بوده یا از گوشه های لب و ایروی لبریز بود، بهعنوان ساکشن انجام نشده پرستار ثبت میکرد.
پس از آنکه چک لیستِ مشاهدهی قبل از آموزش پر شد. آموزش پرستاران توسط دانشجوی مسئول پایان نامه، به شکل کارگاه و با پرسش و پاسخ پرستاران و آموزش عملیِ چگونگی تنظیم فشار کافِ لولهی نای وتراکئوستومی و در دو روز متوالی و هر روز حدود۲۰ پرستار، برای گروه گارگاهی و طبق آخرین اصول پیشگیری ازVAP ارائه گردید که این آموزش شامل: شناسائی، عوامل خطر، علل ایجاد، اهمیت، میزان مرگومیر و اصول پرستاری در پیشگیری از VAP بود و جزییات پیرامون: شستشوی دست، ساکشن استریل، بالا بردن سر به میزان ۳۰تا۴۵ درجه ، پیشگیری از ترمبوز وریدهای عمقی ، پیشگیری از زخمهای گوارشی، قطع وکم کردن روزانه آرامبخش ها، ارزیابی روزانه برای خارج سازی سریعتر لولهی تراشه و بهداشت روزانهی دهان با کلروهگزیدین میشد که بیشتر از گاید لاین پیشگیری ازVAP کشور ایر لند استفاده شده بود(ضمیمه د). قبل از شروع آموزش، پرسشنامهی سنجش دانش به پرستاران ارائه و جواب ها اخذ گردید. و در همان هفته نیز آموزش گروه بعدی به روش چهره به چهره ودر گروههای ۲الی ۵ نفره و با همان محتوا انجام پذیرفت. یک هفته بعد از ارائه آموزش کارگاهی و چهره به چهره، پرسش نامهی سنجش دانش پرستاری مجددا و به همراه پرسش نامهی خودگزارش دهی توسط پرستاران و در ICU ها تکمیل گردید، و یک ماه بعد از آموزش، چک لیستِ مشاهده بعد از آموزش، توسط کمک پژوهشگر مجددا برای همان پرستاران و دقیقا بهمانند قبل از آموزش ، بعد از مشاهده آنان تکمیل گردید.ودر آخر دادههای گردآوری شده وارد نرم افزار spss و به کارشناس آمار ارائه گردید.
۳-۴-۳.روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
داده ها با کمک آزمون های آماری توصیفی (میانگین و فراوانی) و تحلیلی( آزمون تیِ زوجی،تیِ مستقل، مک نمار، فیشر دقیق، ساین و آزمون مجذور کای)تحلیل گردید، P value کمتر از۰۵/ بهعنوان اختلاف معنی داری در نظر گرفته و جهت انجام تمام تجزیه و تحلیل ها، از نرم افزار spss/19 استفاده شد.
۳-۴-۴. حجم نمونه
حجم نمونه شامل ۷۵ پرستار بود که نمونه ها به روش سرشماریِ کل پرستارانِ شاغل در چهارICU یکی از بیمارستان های تابعهی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ،وارد مطالعه شدند وICU ها با قرعه کشی در دو گروه ۳۵ نفره و۴۰نفره همگن قرار گرفتند.
۳-۵.محدودیتها
فشار کاف لولههای نای وتراکئوستومی که در حین اندازه گیری نامناسب و برای بیمار خطرناک بود همان موقع تصحیح میشد ودر شیفت های بعدی این بیمار از لیست مشاهده حذف می شد.
محدودیت بعدی حضور مشاهده گر بود که در هر حال می توانست بر عملکرد پرستار موثر باشد اگرچه سعی شد با انتخاب دو کمک پژوهش گری که بر یک طرح تحقیقاتی دیگری نیزدر همین ICU ها کار می کردند، این تاثیر به حد اقل برسد.
ومحدودیت اخر اینکه ارتباط بین گروه ها در زمان مطالعه و دریافت آموزش درطول طرح از منابع دیگر می توانست بر یافته ها موثر باشد که پژوهش گر قادر به کنترل آن نبود.
۳-۶.ملاحضات اخلاقی
مشاهده پرستار بدون اطلاع و اجازه او از مشکلات اخلاقی طرح بود که با در نظر گرفتن این امر، که حفظ حیات بیماران و پیش گیری از ابتلای آنها به یک بیماریِ با مرگومیر بالا مهمتر است و با محرمانه بودن اطلاعات و ارائه آنها با شمارهی پرستار و مطرح نشدن نام پرستار، نام بخش وحتی نام بیمارستان سعی شد تا اثرات این مشکل تقلیل یابد.
فصل چهارم
فصل چهارم
نتایج و یافتهها
در این فصل ابتدا به مقایسه گروه ها از نظر جنس ،سن ،مدرک تحصیلی ومیزان سابقه کار در ICU پرداخته وسپس یافته های مشاهده وخودگزارش دهی بررسی می گردد.
۴-۱. مقایسه جنس ،سن ،مدرک تحصیلی ومیزان سابقه کار در ICU ،گروه چهره به چهره و کارگاهی
دو گروه از نظر جنس، سن، مدرک تحصیلی و میزان سابقه کار در ICU تفاوت معنی داری نداشتند.قابل ذکر است، با توجه به اینکه یکی از گروهها دارای دو پرسنل با مدرک کارشناسی ارشد بود برای یکسان سازیِ دو گروه، این دو نفر از مطالعه حذف گردیدند( جدول شماره۴- ۱،جدول شماره۴- ۲ و جدول شماره۴- ۳)
جدول شماره۴- ۱. مقایسه جنس گروه چهره به چهره وکارگاهی