بهسازی کالبدی به کمک مشارکت اهالی

تشویق و ترغیب سرمایه گذاری محلی
تعیین صحیح نقش دولت در ارتقا بخشی

هویت بخشی

توجه به مشارکت ساکنین در زمینه هایی چون شناخت مشکلات و نیازها، مشارکت به شکل نیروی کار، تامین هزینه های اجرایی و حفاظت از بافت ساماندهی شده.
توزیع صحیح خدمات
تامین زیرساخت های شهری

سهولت بخشی ورود به بازار رسمی

آموزش مقدماتی ساخت مسکن
تعدیل ضوابط و مقررات ساخت و ساز
اجازه ساخت مرحله ای

منبع:هامانی،۵۹:۱۳۸۸
۲-۱۷-۲- کشورهای آفریقایی
در طی دهه ۱۹۶۰-۱۹۵۰ مرمت ناحیه تاریخی شهرها در بسیاری از کشورهای آفریقایی به مفهوم تخریب زاغه های درونی شهر و راندن ساکنان کم درآمد به حومه ها بود. در طول این دوره در اکثر شهرهای آفریقایی نواحی پیرامون مرکز شهر مستعد احیای شهری بودند. در این شهرها سیاست های تخریبی کنار گذاشته شده و راه حل های دیگری جست و جو شده اند.دلایل این امر عبارتند از :
۱-نواحی کم درآمد تمایل دارند تعداد زیادی مالک- متصرف داشته باشند ، مالکانی که حداقل منابع خود را در مسکن سرمایه گذاری کرده اند یا آنها که در واحدهای خانوادگی ساکن هستند. برنامه ریزان شهری که در تلاش هستند تا مالکان واحدهای مسکونی را از مالکیت محروم سازند گاهی وقت ها با مقاومت های شدیدی مواجه اند. برای نمونه ، شورش هایی در لاگوس مرکزی در سال ۱۹۵۵ وجود داشته است.زمانی که ماموران نهاد توسعه اجرایی لاگوس برای تخریب خانه ها به ناحیه احیا فرستاده شدند، محققان دولتی که کوشش در جمع آوری اطلاعات پیرامون اکرای مرکزی در اوایل دهه ۱۹۶۰ داشته اند با تهدید مردم به خاطر درک آنها از اجرای یک برنامه مرمت مواجه شدند. اگرچه بخش کوچکی از طرح لاگوس اجرا شد به علت هوشیاری ساکنان مراکز شهری در بسیاری از شهرهای آفریقایی امکان اجرای برنامه های احیا غیر ممکن گردید. در کشور کنیا از زمانی که مالکان سنتی به تدریج ناپدید شدند، دولت موقعیت بهتری برای اجرای طرح های احیا داشته است(کلانتری خلیل آباد،۶۰:۱۳۷۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲- زاغه های مرکزی از نظر جمعیتی متراکم تر هستند ، به خاطر اینکه مردم مجاورت و همسایگی و آسایش در محیط های اصلاح شده را ترجیح می دهند.آنها دوست دارند نزدیک خانواده و وابستگان کار و زندگی کنند.علی رغم پاکسازی بسیاری از زاغه های مرکزی، ساکنان به نواحی تازه طراحی شده نرفته اما نزدیک یکدیگر ساکن شده اند. در نواحی نزدیکی که هزینه حمل و نقل و اجاره پایین است اگر اتاقی در یک واحد مسکونی خانوارهای گسترده وجود نداشته باشد، یک اتاق نزدیک تر را بر فضای بیشتر با فاصله دور ترجیح می دهند. بنا براین طرح های احیا اغلب به انبوهی بیشتر و بزرگتر از نواحی همسایگی منتج می شود. گرچه به مالکان جابه جا شده در پاکسازی زاغه های لاگوس وعده داده شده بود که آنها می توانند زمین ها را بازخرید کنند ولی آنها نتوانستند از عهده هزینه های زیاد برآیند .بنا بر این مالکان به مستاجر تبدیل شده و نارضایتی آنها در پرداخت اجاره های به تعویق افتاده واقعاً گیج کننده بود.شهرهای بومی غرب آفریقا مسائل ویژه ای را برای برنامه ریزی مطرح می کنند، علت این است که هسته مرکزی آنها در یک دوره طولانی قبل از تاریخ استعمار توسعه یافته است.بیشتر شهرهای آفریقایی در بخش های جدید دارای طرح هایی به سبک شهرهای اروپایی هستند. اما هسته اولیه با تراکم بالا، فاقد راه های مناسب برای سهولت دسترسی می باشد.خانه ها پیوسته و در تمام قسمت های شهر ، بر روی قطعات کوچکی که در طی سال ها توسعه یافته اند، جهت یابی شده اند. احیاء شهری در نگرش تخریبی به مفهوم تخریب بخش بزرگی از مساکن قابل دسترس است.شهرهای غربی معمولاً از مرکز شهر استفاده مسکونی کمی دارند.به دلیل آنکه زمین به وسیله ساختمان های تجاری بزرگ اشغال شده است . بالاترین تراکم ها درست فراسوی بخش تجارت مرکزی قرار دارد . جایی که مردم کم درآمد به علت نزدیکی به محل کارشان ، آنجا زندگی می کنند.تراکم در بخش مرمزی شهرهای آفریقایی در مقایسه با شهرهای غربی بالاتر است . به خاطر اینکه مردم زیادی بر روی واحدهای تجاری و زیرزمین زندگی می کنند . دولت ها تاکنون نتوانستند مانع چنین حرکتی گردند . نواحی مجاور اغلب به شدت متراکم هستند.(بالای ۱۰۰ نفر در هکتار در لاگوس مرکزی) و تراکم نواحی پیرامونی وقتی که برای تازه واردان در داخل ناحیه اتاقی وجود ندارد، سریعاً افزایش می یابد. در برخی بخش ها، وارد شدن به داخل تراکم خیلی سریع است. چون موانع فیزیکی مانند اقیانوس یا رودخانه ها رشد را متوقف می کنند و یا به خاطر اینکه تاسیسات سودآور به طور نسبی نزدیک مرکز شهر احداث شده اند .بعضی وقت ها این موانع با هم ترکیب شده اند و تاسیسات سودآور در طول نوار ساحلی پیرامون مرکز شهر احداث شده اند. به عنوان نمونه در دار السلام. در شهرهای آفریقایی به جای کاهش یکنواخت تراکم با فاصله از مرکز شهر، اغلب تراکم در مرزهای شهری افزایش می یابد . به خاطر اینکه خانواده های کم درآمد قادر به تهیه اتاقی نزدیک مرکز شهر نیستند و به سمت اراضی ارزان تر خارج شهر حرکت می کنند ، بنا بر این اغلب دو شیب وجود دارد . در لاگوس ، همبستگی بین قیمت زمین و فاصله از مراکز فقط r=0/005 و مابین اجاره مسکن و فاصله از مرکز شهر r=0/064 بوده است. آفریقاییان به طور فزاینده ای به حاشیه غربی و شرقی رانده شده اند. اختلافات نژادی در شیب های تراکمی اثرات منابع اجتماعی و اقتصادی را نشان می دهد. مابین سال های ۱۹۶۹ تا ۱۹۶۲ شیب تراکم برای اروپاییان کاهش یافته است. ولی برای آفریقاییان به طور واقعی افزایش نشان می دهد (کلانتری خلیل آباد،۶۲:۱۳۷۸).
۲-۱۷-۳- مصر
قاهره کهن محدوده ای که به پیش از اسلام باز می گردد ، در جنوب و در فاصله ای نه چندان دور از رود نیل قرار گرفته است. شهر تاریخی با مساحتی حدود ۴ کیلومتر مربع امروزه در قلب منطقه شهری قاهره بزرگ قرار گرفته است و فشارهای بسیار زیادی برای برای معاصرشدن و ایجاد تغییر هویت را تحمل می کند. برای حفظ این بخش کهن ، طرح بهسازی قاهره تاریخی در دستور کار برنامه توسعه سازمان ملل و شورای عالی میراث باستانی قرار گرفت. هدف از طرح بهسازی و نوسازی شهر قاهره ، نگهداری و توجه به میراث شهری و ارتقای کیفی سطح زندگی ساکنان شهر تاریخی است . طرح از سه جزء اصلی تشکیل شده است: طرح راهبردی ، طرح بازشناسی محدوده های ویژه برای سرمایه گذاری های بین المللی و طرح ایجاد نهادهای دولتی و عمومی برای نظارت عملیاتی با قدرت اجرایی لازم. از میان این سه جزء ، طرح راهبردی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. طرح راهبردی تلاش می کند که با توجه به سرشت سازمند شهر کهن، دسترسی های بافت تاریخی را بهبود بخشد.در این طرح ، حجم آمد و شد متناسب با ظرفیت محیطی پیش بینی شده است ، بی آنکه به خیابان کشی و تعریض روی آورده شود . شماری از سیاست های بهسازی ، پشتیبان طرح راهبردی اند و به سازماندهی میراث فرهنگی ، محیط ، حمل و نقل ، تاسیسات شهری ، مباحث اجتماعی ، اقتصادی ، مسکن و زمین می پردازند. به این ترتیب طرح راهبردی، یک نقشه ایستا و یک طرح جامع معمولی نیست ، بلکه نقشه ای پویا و مملو از اقدامات انعطاف پذیر و متغیر است.به طور کلی برنامه های پیش بینی شده در طرح راهبردی عبارت است از :
۱- طراحی مسیرهای ویژه پیاده
۲- طراحی نقاط ویژه نظیر بازارچه ها و مجموعه های توریستی
۳- کف سازی پیاده ها
۴- جانمایی ساختمان های نوساز
با توجه به مطالب گفته شده ، نکات قابل توجه طرح مرمت شهری در قاهره عبارت است از:
۱-هدف اصلی : تاکید بر نقش میراثی شهر کهن و معاصر سازی آن
۲- هدف فرهنگی مرمت : احیا و اعاده شخصیت تاریخی- فرهنگی شهر کهن
۳- اهداف و ملاحظات کالبدی : الف- بهبود وضع اماکن مسکونی ب- اقدامات فوری برای ترمیم بناهای تاریخی ج- در نظر گرفتن کاربری های جدید و متناسب با وضعیت اولیه د- وضع مقررات ساختمانی جدید و اصلاح وضع ساختمان های موجود بر اساس این قوانین
۴- سیاست ها و راهبرد های حمل و نقل و آمد و شد : محدودیت آمد و شد و حمل و نقل سریع
۵- سیاست ها و راهبرد های تاسیسات و تجهیزات شهری : الف- به روز کردن تاسیسات قدیمی و ارتقای وضعیت آنها ب- نگهداری گذرهای موجود و نظافت خیابان ها
۶- شیوه برنامه ریزی : الف- بر اساس برنامه های ۵ ساله ب- تقسیم شهر به شش منطقه برنامه ریزی که هر یک از آنها مجموعه ای از بناهای تاریخی را در بر گرفته است ج- انتخاب مجموعه بناهای واقع در هر یک از مناطق شش گانه با فواصل تقریباً مساوی ، برای اقدامات مرمت و نوسازی به منظور تحریک نوسازی شهری در همه نقاط شهر کهن(حبیبی و مقصودی،۱۳۸۲: ۹۹-۹۸).
–تجدید حیات شهری در مناطق حاشیه ای اسکندریه
مشکلات
۱-گسترش سریع شهرنشینی و هدایت انبوه جمعیت در حجم عظیم ارتباطات ، حمل و نقل، انرژی ، مصرف زیاد آب و ناتوانی تطبیق آنها با توسعه مداوم فعالت های اقتصادی و اجتماعی.
۲- زوال ساختمان ها و زیرساخت های ضعیف و ناکارآمد(رضایی،۷۲:۱۳۹۰).
اهداف و راهکارها
بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلات حاشیه ای که از میان مدل های مشارکتی اجتماع محور ، در تشریک مساعی با ngo ها و موسسات دولتی وابسته انتخاب شده اند ، افزایش تخصیص خدمات اساسی جهت مستمندان شهری آسیب پذیر در نواحی شهری انتخاب شده ، افزایش اختیارات اجتماعات شهری از طریق افزایش مهارت در حل امور خود ، مدیریت و مذاکره ، توسعه و ارتقاء روابط مشارکتی مردم در نهادهای ملی جهت سیاست تجدید حیات شهری و حمایت از آن ، بهبود کیفیت زندگی ساکنان و حمایت از محیط زیست از طریق گام هایی جهت دستیابی به تعادل میان اجتماع ، اقتصاد و محیط (عالمی،۵۴:۱۳۸۳) .
۲-۱۷-۴- سوریه
مرکز شهر دمشق بر روی شهری رومی بنا شده که طی قرون متمادی ، توسط سلاطین عرب و عثمانی دستخوش تغییر وتحولات شده است . این مرکز مهمترین ومتراکم ترین مرکز تجاری سوریه می باشد . مسئله اساسی که در باز سازی این مرکز در ابتدا مطرح شد ، این بود که ایا باید بازار کهن را رها کرد ودر منطقه وسیع ومدرن شهر مرکز تجاری جدیدی ساخت . این اقدام بی تردید باعث می شد که بازار وکاروانسراهای مجاور ان عملکردی موزه ای باشد . با این اقدام اهمیت تجاری مرکز کهن تضعیف می گردید . از میان راه حل های پیشتهادی ، سرانجام طرحی که به وسیله ساکنان محل ارائه شد توسط دولت مورد پذیرش قرار گرفت . اصول کلی طرح که در چند مرحله تدوین گردید ،چنین است :
۱-احداث یک معبر سواره اصلی برای اتصال شهر قدیم به مناطق جدید با توقفگاه های حاشیه ای