جدول ۴-۹ : نتایج آزمون ANCOVA برای بررسی میانگین پس آزمون گروه آزمایش با میانگین پس آزمون گروه کنترل با کنترل اثر پیش آزمون در متغیر افکار خودآیند منفی
متغیر
منبع
مجموع مجذورات
درجه آزادی
میانگین مجذورات
مقدار F
سطح معنی داری
گروه
۱۴۷/۲۹
۱
۱۴۷/۲۹
۴۸۵/۲۵
۰۰۰/۰
افکار خودآیند منفی
خطا
۸۶۸/۱۴
۱۲
۱۴۴/۱
_
_
کل
۲۴۳
۲۴
_
_
_
جدول ۴-۹ نتایج ANCOVA نشان می‌دهد که با کنترل پیش آزمون، نتایج پس آزمون برای متغیر افکار خودآیند منفی (۰۰۰/۰=p) در بین گروه‌های مطالعه تفاوت معنی داری وجود دارد و با ۹۵ درصد اطمینان می توان گفت میانگین گروه آزمایش و کنترل در متغیر افکار خودآیند منفی متفاوت است. بنابرین فرضیه دوم تأیید می‌گردد و می‌توان گفت آموزش مدیریت استرس به شیوه گروهی باعث کاهش معنادار افکار خودآیند منفی زنان نابارور می‌شود.
فرضیه سوم: آموزش مدیریت استرس به شیوه گروهی باعث کاهش معنادار استرس زنان نابارور گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل می‌شود.
جدول ۴-۱۰ : آزمون لون برای اطمینان از همگنی واریانس‌های متغیر استرس در گروه‌های آزمایش و کنترل
متغیر
آزمون لون
درجه آزادی ۱
درجه آزادی ۲
سطح معناداری
استرس
۰۲۰/۰
۱
۲۲
۸۸۸/۰
نتایج مندرج در جدول ۴-۱۰ نشان می‌دهد که آزمون لون در متغیر استرس (۸۸۸/۰=p) معنی‌دار نمی‌باشد. بنابرین واریانس دو گروه آزمایش و کنترل در متغیر استرس به طور معنی داری متفاوت نیستند و فرض همگنی واریانس‌ها تأیید می‌شود. بنابرین آزمون تحلیل کواریانس قابل اجرا می‌باشد.
جدول ۴-۱۱ : نتایج آزمون ANCOVA برای بررسی میانگین پس آزمون گروه آزمایش با میانگین پس آزمون گروه کنترل با کنترل اثر پیش آزمون در متغیر استرس
متغیر
منبع
مجموع مجذورات
درجه آزادی
میانگین مجذورات
مقدار F
سطح معنی داری
گروه
۶۵۲/۲۱۳
۱
۶۵۲/۲۱۳
۱۴۵/۳۳
۰۰۰/۰
استرس
خطا
۷۹۸/۸۳
۱۲
۴۴۶/۶
_
_
کل
۷۱۵۳
۲۴
_
_
_
جدول ۴-۱۱ نتایج ANCOVA نشان می‌دهد که با کنترل پیش آزمون، نتایج پس آزمون برای متغیر استرس (۰۰۰/۰=p) در بین گروه‌های مطالعه تفاوت معنی داری وجود دارد و با ۹۵ درصد اطمینان می‌توان گفت میانگین گروه آزمایش و کنترل در متغیر استرس متفاوت است. بنابرین فرضیه دوم تأیید می‌گردد و می‌توان گفت آموزش مدیریت استرس به شیوه گروهی باعث کاهش معنادار استرس زنان نابارور می‌شود.
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
بحث و نتیجه گیری نهایی
در این فصل بر اساس یافته های به دست آمده از آزمون فرضیات که در فصل چهار ارائه شده است، به بررسی رد یا تأیید فرضیات، مقایسه نتایج پژوهش های مشابه با یافته های پژوهش حاضر پرداخته و تبیین هایی برای یافته های پژوهش ارائه خواهد شد. در ادامه نیز به محدودیت های پژوهش و پیشنهادات برخاسته از این پژوهش پرداخته خواهد شد.
بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، فرضیه اول، مبنی بر اینکه آموزش مدیریت استرس به شیوه گروهی باعث افزایش کیفیت زندگی زنان نابارور گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل می شود، تأیید می‌گردد. نتایج این پژوهش با پژوهش چوبفروش زاده و همکاران (۱۳۸۹)، نادری و همکاران (۱۳۸۹) ، صفرزاده و همکاران (۱۳۹۱ الف) ، رضایی و همکاران (۱۳۸۸)، جواهری و همکاران (۱۳۸۹)، جبل عاملی و همکاران (۱۳۸۹)، پارسامنش و همکاران (۱۳۹۰)، نشاط دوست و همکاران (۱۳۸۸)، عسکری و ساعدی (۱۳۹۱)، لوپز (۲۰۱۰)، پندو و همکاران (۲۰۰۷)، برگر و همکاران (۲۰۰۸؛ به تقل از پارسا منش و همکاران، ۱۳۹۰)، پندو و همکاران (۲۰۰۳)، آنتونی و همکاران (۲۰۰۶)، مهر و همکاران (۲۰۰۳؛ هاگز و همکاران، ۲۰۰۶؛ به نقل از بساک نژاد و همکاران، ۱۳۹۲) که بر روی کیفیت زندگی گروه مختلف افراد انجام شده است همسو می‌باشد.
در تبیین اینکه چرا آموزش مدیریت استرس بر بهبود کیفیت زندگی زنان نابارور مؤثر است، می توان گفت با توجه به اینکه یکی از علل کاهش کیفیت زندگی زنان نابارور، وقوع استرس های روزمره زندگی و فشارهای اجتماعی می‌باشد، بنابرین به نظر می‌رسد مدیریت استرس می‌تواند به افراد کمک کند تا موقعیت هایی را که باعث استرس می‌شوند شناسایی و سپس راهبردهای مقابله ای برای مواجهه با این موقعیت ها را به دست آورند این روش باعث می شود که این افراد با اصلاح ارزیابی های شناختی ، استفاده از سبک های مقابله ای مناسب در برخورد با موقعیت ها، به کار بردن سبک های ابراز بین فردی، شناسایی پاسخ های خشم خود و کنترل آن، انجام آرمیدگی های عضلانی ، نه تنها باعث کاهش استرس خود بلکه بتوانند مشکلات روانشناختی خود را به نحو احسن کاهش دهند و روابط بین فردی و در نتیجه کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. با توجه به تاثیرات مثبتی که این آموزش بر کیفیت زندگی و همچنین ابعاد آن دارد و در ضمن اثرات منفی و عوارض جانبی مانند درمان های دارویی را ندارند، لذا پرداختن به این شیوه درمانی در کنار درمان های ناباروری بسیار مناسب می‌باشد.
بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، فرضیه دوم، مبنی بر اینکه آموزش مدیریت استرس به شیوه گروهی باعث کاهش معنادار افکار خودآیند منفی زنان نابارور گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل می شود، تأیید می‌گردد. در بحث حاضر به دلیل عدم وجود پژوهش های کاملا مشابه با این پژوهش، هیچ پیشینه کاملا مشابهی در این رابطه یافت نشد.
