یکی از شاخه های اصلی رودخانه پلرود رودخانه سموش می باشد، که درمختصات ˝۳۰ ٫΄۱۶ ˚۵۰ طول شرقی و ΄۵۱، ۳۶ تا ٠٠ ٫ ˚۳۷ عرض شمالی واقع شده است، مساحت حوضه فوق ۱۰۰ کیلومتر مربع و طول بزرگترین آبراهه اصلی آن ۵/۱۹ کیلومتر است. حداکثر ارتفاع آن ۳۵۸۳ متر کوه سماسوس که سرچشمه رودخانه های چالکرود، خشک رود، آب ریزنه بن و صفا رود می باشد و حداقل ارتفاع حوضه ۱۰۰ متر در نزدیکی روستای هراتبر که نقطه خروجی و محل پیوستن رودخانه سموش به رودخانه پلرود می باشد. این حوضه از نظر تقسیمات منابع آب بعنوان یک حوضه جداگانه می باشد، اما چون به رودخانه پلرود می ریزد جزء این حوضه محسوب شده است، ازنظر تقسیمات سیاسی جزء بخش رحیم آباد، شهرستان رودسر است و از شرق و جنوب شرق به حوضه خشکرود کوکورود وازطرف جنوب و جنوب غرب به حوضه پلرود و از طرف شمال به حوضه گزافرود و بزکویه محدودشده است.
نقشه شماره ۴-۱ موقعیت حوضه سموش در ایران – گیلان و رودسر
۴-۲٫ توپوگرافی حوضه سموش
محدوده مورد مطالعه منطقه ای کوهستانی است که آن را می توان به واحدهای کوهستانی زیر تقسیم بندی کرد:
۱_ واحد کوهستانی کم ارتفاع ۲_ واحد کوهستانی نسبتا˝ مرتفع ۳_ واحد کوهستانی بسیارمرتفع
۴-۲-۱٫ واحد کوهستانی کم ارتفاع
در ابتدای ورودی حوضه قرار دارد و بین ارتفاع ۱۰۰ تا ۶۰۰ متر ارتفاع داشته و تقریبا˝ کم عارضه می باشد و پرچمعیت ترین قسمت از نظر سکونتگاه ها دراین بخش ازحوضه قرار دارد و روستاهای هراتبر، بنکسر، امیرگوابر و آزارکی در این بخش واقع شده اند واز نظر شیب این محدوده دارای شیب کم می باشد و بیشتر برای کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۴-۲-۲٫ واحد کوهستانی نسبتا˝ مرتفع
این واحد کوهستانی در ارتفاع ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ متری است و از نظرمساحت بیشترین قسمت های حوضه دراین واحد قرار دارد و از نظرشیب شامل زمین های پرشیب بوده وازنظر پوشش گیاهی دارای جنگلهای انبوه میباشد. برخی ازجنگل نشینان به صورت پراکنده دراین واحد نیز زندگی می کند.
۴-۲-۳٫ واحد کوهستانی بسیارمرتفع
این واحد از نظر مساحت کمترین وسعت منطقه را در بر دارد و از نظر شیب دارای تقریبا˝ زیاد است و مناطق مرتعی و ییلاقی مثل جواهردشت، جور کلام چال، طلاسرک، درگادشت در این واحد واقع شده اند. بنابراین منطقه را می توان یک منطقه کوهستانی دانست.
نقشه شماره ۴-۲٫ توپوگرافی
۴-۳٫ تفسیر نقشه شیب حوضه سموش
۴-۳-۱٫ شیب حوضه
شیب یکی از مهمترین عواملی است که زمان جریان سطحی و زمان تمرکز را در رودخانه کنترل می کند. تاثیر ناهمواه ها بر روی تغییر و تبدیل بارندگیها به روان آب از طریق شیب بهتر قابل درک می باشد. شیبهای تند باعث روان آب فراوان و کاهش زمان تمرکز و در نتیجه باعث نوک تیز شدن آبنگاررودخانه نسبت به حوضه با شیب کم خواهد شد. نفوذپذیری خاک نیزبه شیب بستگی دارد، هرچه شیب بیشترباشد پوشش گیاهی کم وخاک به سادگی درمعرض فرسایش قرار میگیرد. (ضیائی. ۱۳۸۰)
نقشه هم شیب نقشه ای است که مناطق با گروه های هم شیب را مشخص می کند. هر چه شیب سطح حوضه تندتر باشد، جریان روان آب سریعتر خواهد بود. بدین معنا که زمان تراکم کمتر شده و اوج سیل بلندتر خواهد شد هر چه شیب بیشتر باشد به علت پراکندگی و تنک بودن پوشش گیاهی، خاک سریعتر مورد فرسایش قرار می گیرد و بدین ترتیب از نظر روان آب اهمیت پیدا می کند. وضعیت شیب حوضه سموش و طبقات شیب و درصد مساحت مربوط به هر طبقه در جدول (۳-۲) و نقشه شماره ۳-۳شیب حوضه سموش را نشان می دهد.
جدول شماره ۴-۱- طبقات شیب و درصد مساحت مربوط به هر طبقه
کلاس شیب
طبقات شیب
مساحت به درصد
A
۱۰۰ تا ۵۰
۵/۴۹
B
۵۰ تا ۳۰
۲۸
C
۳۰ تا ۲۰
۹
D
۲۰ تا ۱۰
۵/۹
E
۱۰ تا ۵
۵/۲