۲-۳-۱-۲- عوامل تأثیرگذار در تغییر مدل کسب و کار
-
- تکنولوژی
-
- بازار
-
- جامعه
- فرهنگ
پاسخ سازمان به این عوامل تأثیرگذار
-
- سیستمهای استراتژیک و مدیریت استراتژیک
-
- مشتری مداری (ارتباط مؤثر با مشتریان و حفظ آن ها)
-
- بهبود مستمر و اثر بخشی در کار از طریق رعایت استانداردهای بینالمللی، مدیریت کیفیت، واکنش به موقع به تغییرات، مدیرت دانش، ابتکار و خلاقیت
-
- مهندسی مجدد فرآیندهای کسب و کار
-
- ساخت بر اساس سفارش و تولید انبوه
-
- سوق یافتن به سوی کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک
- بنگاههای مجازی
۲-۳-۱-۳- تعاریف مدلهای کسب و کار
تعریف مدل کسب و کار غالبا با دشواری همراه است زیرا در زمینههای متفاوت کسب و کار معانی متفاوتی از آن برداشت میشود و ارائه یک تعریف یکسان در همه کسب و کارها مقدور نیست.این نقصان در تعریف مدلهای نوین کسب و کار الکترونیک بیش از سایر حوزه ها احساس میشود.
مدلهای کسب و کار در حوزه وب، از مفاهیمی هستند که بیشترین بحث و تبادل نظر و کمترین درک و اتفاق نظر روی آنان صورت گرفته است. (مایکل راپا،۲۰۰۰)
مدل کسب و کار ابزاری است برای تامین منافع مشتری و منافع بنگاه و کسب درآمد. (شوقیان،۲۰۰۱)
مدل کسب و کار به بیان ساده عبارت از متدی است که شرکت در فعالیتهای تجاری در پیش گرفته و با کسب درآمد ثبات خود را حفظ میکند. در این مدل با توجه به منابع در دسترس و نیاز مشتری، پیشنهادی برای عرضه ارزش مورد نظر مشتری ارائه شده و منافع و درآمد نصیب شرکت میسازد.(استروالدر و پیگنیور،۲۰۰۸)
به تعبیری دیگر «مدل کسب و کار چگونگی کسب درآمد توسط بنگاه را با مشخص کردن جایگاه آن در زنجیره ارزش مشتری تشریح میکند.(تیمرز،۲۰۰۸)
مدل کسب و کار توصیف ابزارها و زوشهایی است که یک بنگاه به کار میگیردتا به سودی که در طرح و نقشه بنگاه است برسد.مدل کسب و کار –کسب و کار را به عنوان یک سیستم در نظر میگیرد وسپس به این سوال پاسخ میدهد که چگونه پول به دست بیاوریم تا زنده بمانیم و رشد کنیم؟(ویل و ویتال،۲۰۰۸)
مدل کسب و کار روش یا پردازشی که به وسیله آن یک کسب و کار تولید پول میکند یا روشی که یک کسب و کار از فرآوردهها یا سرویسهای خود ارزش اقتصادی تولید میکند. مدل کسب و کار یک دامنه وسیع از مدلهای رسمی و غیر رسمی را توصیف میکند که توسط بنگاههای اقتصادی برای توصیف جنبههای متنوع کسب و کار استفاده میشوند از جمله اهداف-استراتژی-زیر ساختها-ساختار سازمانی و سیاستها.(هاوکین،۲۰۰۸)
مدل کسب و کار طرحها و ایده های سازمان را به ارزشهای اقتصادی تبدیل میکند. مدل کسب و کار نشان میدهند که یک شرکت چگونه با تعیین کردن جایگاه در زنجیره ارزش کسب درآمد میکند که شامل موضوعات مختلفی در باره کسب و کار میباشد که عبارتند از کارآفرینی، استراتژی ها، مسائل اقتصادی، سرمایه گذاری، عملکردها و بازاریابی است. (اپلگت،۲۰۰۸)
مدل کسب و کار توصیفی است از ارزشی که یک شرکت به یک یا چند بخش از مشتریان ارائه میدهد. طرحی است از شرکت و شبکه همکاران آن برای ایجاد، بازاریابی و تحویل ارزش و سرمایه های ارتباطی برای ایجاد جریاناتی که منجر به کسب درآمدهای مثبت (سود) و با ثبات میشوند. (چسبراق و روزنبلوم،۲۰۰۲)
طراحی کالا، خدمات و جریانهای اطلاعاتی شامل توصیفی از بازیگران مختلف کسب و کار و نقشهای آن ها، توصیفی از مزایای بالقوه برای بازیگران مختلف کسب و کار و همچنین توصیفی از منابع درآمدی است.
مدل کسب و کار توصیفی از نقشها و ارتباطات ما بین مصرف کنندگان، مشتریان، هم پیمانان و عرضه کنندگان یک شرکت است که جریانات اصلی تولیدی، اطلاعاتی و مالی و همچنین منافع اصلی شرکا را مشحص میکند.
مدل کسب و کار توصیفی است از ارتباطات تجاری ما بین یک شرکت تجاری و کالاها و خدماتی که آن شرکت در بازار فراهم میکند. به طور خاص مدل کسب و کار روشی برای ساختار دهی جریانات هزینهای و درآمدی است.
مدل کسب و کار توصیفی از یک مجموعه کسب و کار که ساختار، روابط بین عوامل ساختاری و همچنین نحوه ی پاسخ دهی آن کسب و کار به دنیای واقعی را بیان میکند.
مدل کسب و کار با طرح چند سوال اساسی شناسایی میشود:
-
- مشتری کیست؟
-
- ارزش مشتری چیست؟
-
- چگونه میتوان ارزش لازم را با هزینهای مورد قبول به مشتری ارائه کرد؟
- چگونه میتوان حاشیه امنیت مطمئنی در برابر رقیبها ایجاد کرد؟
مدل کسب و کار طرحها و ایده های سازمان را به ارزشهای اقتصادی تبدیل میکند. مدل کسب و کار نشان میدهند که یک شرکت چگونه با تعیین کردن جایگاه در زنجیره ارزش کسب درآمد میکند که شامل موضوعات مختلفی در باره کسب و کار میباشد که عبارتاند از کارآفرینی, استراتژی ها, مسائل اقتصادی, سرمایه گذاری, عملکردها و بازاریابی است.
توضیح ساده تر اینکه یک مدل کسب و کار توصیح میدهد که یک کسب و کار چگونه میتواند برای خود جایگاهی در زنجیره ارزش پیدا کند و چگونه میتواند به ثبات لازم برسد تا درآمدزایی کند.
در حالت کلی یک مدل کسب و کار را روشی معرفی میکنند که یک سازمان و بنگاه با بهره گرفتن از آن میتواند به ثبات لازم دست پیدا کند و درآمدزایی کند.
شرکتها مجبور هستند جایگاه خود را نسبت به سه موضوع استراتژیک زیر تعیین کنند.
-
- مشتری شما چه کسی میتواند باشد.
-
- چه محصولات و خدماتی میتوان به مشتریان انتخاب شده ارائه کرد.
- چگونه میتوانیم این محصولات یا خدمات را به صورت کارآمد و مؤثر به مشتری پیشنهاد کنیم.
یک مدل کسب و کار جدید به صورت زیر شکل میگیرد.
-
- با هدف قرار دادن بخش جدید یا بخشهایی که در اثر اهمال کاری با مشکل مواجه اند
-
- با شناسایی نیازهای جدید یا فراموش شده مشتریان
- با یافتن راه های جدید برای تولید و تحویل، تولید محصولات جدید و یافتن مشتریان جدید
یک مدل کسب و کار مؤثر و قابل اجرا باعث خلق و هدایت ارزش افزوده بیشتری نسبت به سایرگزینههای موجود میشود. این مدل ممکن است برای مشتریانی که ارتباطشان را با سازمان شما قطع کردهاند ارزشهای بیشتری بههمراه داشته باشد یا ممکن است به طور کلی روشها و شیوه های سنتی انجام کارها را کنار گذارد. از سوی دیگر ممکن است مدل کسب و کار بهعلت تفکر نامناسب مؤثر و کارا نباشد زیرا رقیبان مدلهای کسب و کار بهتری را گزینش کردهاند.
مدلهای کسب و کار از زمانهای پیشین وجود داشته اند با این وجود در زمانهای مختلف با نامهای گوناگونی مورد استفاده قرار گرفته اند؛ اما در نهایت تمامی مدلهای کسب و کار ناشی از لزوم شکلگیری زنجیره ارزش در یک کسب و کار هستند. اولین نام مطرح شده در این خصوص توسط استاد دانش مدیریت یعنی مایکل پورتر مطرح شد. فعالیتهایی که باعث شکلگیری زنجیره ارزش میشوند را میتوان به سه بخش تقسیم کرد.
-
- فعالیتهای مرتبط با درست کردن چیزی، طراحی، خرید مواد خام، ساخت و فعالیتهایی از این دست.