فاصله زمانی تاریخ پذیرش تا سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶
۴
نوع صنعت
درصورتیکه شرکت درطیقه صنایع غذایی، ماشین آلات و خودرو، صنایع شیمیایی و معادن فعالیت کند از عدد ۱ و در غیر این صورت از عدد صفر استفاده شده است.
۵
نوع موسسه حسابرسی
در صورتیکه حسابرسی شرکت توسط سازمان حسابرسی انجام شده باشد از عدد ۱ و در غیر این صورت از عدد صفر استفاده شده است.
۶
ساختار مالکیت
درصورتیکه مالکیت شرکت در بین عموم توزیع شده باشد ومالکیت عمده نداشته باشد ازعدد۱و درغیراین صورت ازعدد۰استفاده شده است.
فرضیات با بهره گرفتن از مدلهای رگرسیونی چندگانه بررسی شد . نتایج نشان داد اندازه شرکت، عمر شرکت و نوع صنعت رابطه مثبت و معنادار و ساختار مالکیت رابطه منفی با کیفیت گزارشگری مالی دارد اما رابطه نوع موسسه حسابرسی با کیفیت گزارشگری مالی از لحاظ آماری معنادار نبود(سجادی و همکاران،۱۳۸۸).
۷– حساس یگانه و پژنگ در سال ۱۳۸۸ به بررسی رابطه میان ویژگیهای شرکت و میزان افشای داوطلبانه اطلاعات پرداختند. هدف تحقیق آنان گزارشی از میزان افشای داوطلبانه اطلاعات مالی و غیرمالی که عموما توسط شرکتهای پذیرفتهشده بورسی انجام میشود و هم چنین بررسی وجود رابطه بین مشخصه های ساختاری، عملکردی و بازار است.
به منظور تعیین میزان افشای داوطلبانه از شاخصی متشکل از ۴۶ مورد از اقلام افشای داوطلبانه استفاده شد که در پیوست ۹ آمده است. متغیرهای مستقل که مبنای ۹ فرضیه تحقیق هستند در قالب سه طبقه از ویژگیهای شرکت یعنی ساختاری، عملکردی و بازار قرار می گیرند. ویژگیهای ساختاری شامل اندازه شرکت، اهرم مالی، پراکندگی مالکیت و عمر شرکت میباشد. ویژگیهای عملکردی نیز شامل نسبت حاشیه سود، بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت جاری تعیین گردید. نوع صنعت و اندازه موسسه حسابرسی نیز از ویژگیهای بازار تعریف گردیده اند.
پس از مطالعه صورتهای مالی و گزارش فعالیت هیئت مدیره، در صورت افشا شدن هریک از موارد فوق امتیاز یک و در صورت عدم افشا امتیاز صفر تعلق میگیرد و در نهایت جمع امتیازهای کسب شده تقسیم به ۴۶ ، نمره نهایی افشا به دست میآید.
فرضیههای این تحقیق به صورت زیر تدوین شدهاند:
۱- شرکتهای بزرگتر تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۲- شرکتهای دارای اهرم بالاتر تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۳- شرکتهایی که پراکندگی مالکیتشان بیشتر است، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۴- شرکتهای قدیمی تر تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۵- شرکتهایی که نسبت سود ناخالص بیشتری دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۶- شرکتهایی که بازده حقوق صاحبان سهام بیشتری دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۷- شرکتهای دارای نقدینگی بالاتر، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۸- شرکتهایی که در صنایع تولیدی فعالیت میکنند، نسبت به سایر شرکتها تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۹- شرکتهایی که از موسسه حسابرسی بزرگتری برای حسابرسی صورتهای مالی خود استفاده میکنند اطلاعات داوطلبانه بیشتری را افشا میکنند.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
مدل تحقیق آنان در زیر ارائه شده است:
Y = β۰ + β۱ X1 + β۲ X2 + β۳ X3 + β۴ X4 + β۵ X5 + β۶ X6 + β۷ X7 + β۸ X8 + β۹ X9 + ϵ
X1 : لگاریتم ارزش دفتری کل دارایی ها ۵X: حاشیه سود ناخالص
X2: نسبت بدهی ۶X: بازده حقوق صاحبان سهام
X3: پراکندگی مالکیت ۷X: نسبت جاری
X4: لگاریتم میزان عمر شرکت ۸X: نوع صنعت
X9: اندازه موسسه حسابرسی کننده
ϵ: سایر متغیرهای اثرگذار که تقریبا صفر در نظر گرفته میشود.
Y: بیانگر سطح شاخص افشا است.
بررسی فرضیههای تحقیق، به کمک تجزیه و تحلیل رگرسیون در سال ۱۳۸۶ نشان میدهد که بین اندازه شرکت، بازده حقوق صاحبان سهام و اندازه موسسه حسابرسی با میزان افشای داوطلبانه اطلاعات رابطه مستقیم و معنادار برقرار است. از طرف دیگر بین عمر شرکت و میزان افشای داوطلبانه اطلاعات رابطه منفی و معنادار وجود دارد. سایر متغیرهای مستقل مورد بررسی در این تحقیق با میزان افشای داوطلبانه اطلاعات رابطه معنادار ندارند.
۸- در سال ۱۳۸۹، بنی مهد و محسنی شریف مفهوم کیفیت افشای اطلاعات و برخی از عوامل تاثیرگذار بر آن را، مورد مطالعه قرار دادند. به همین منظور شرکتهای رتبهبندی شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال ۸۶ که شامل ۳۱۱ شرکت بود، به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب شدند. سپس با بهره گرفتن از اطلاعات مندرج در متن صوت های مالی و یادداشت های همراه به بررسی رابطه بین برخی از عوامل تاثیرگذار بر رتبهبندی شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار نظیر اندازه شرکت، بازده داراییها، اهرم مالی، نوع حسابرس، نوع گزارش حسابرس، درصد مالکیت سهامدار عمده، نوع واحد تجاری و نوع صنعت پرداخته شد.
در پژوهش آنان با توجه به اینکه ارائه به موقع اطلاعات به سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان عامل اصلی رتبهبندی شرکتها از سوی این سازمان مدنظر قرار گرفته بود، از این رو متغیر وابسته، فاصله زمانی بین تاریخ تهیه صورتهای مالی و تاریخ انجام حسابرسی درنظر گرفته شده است.
نتایج تحقیق حاکی از این است که رتبه افشاء با اندازه شرکت و نوع صنعت ارتباط معنی دار مثبت دارد. اما با نوع گزارش حسابرس و درصد مالکیت سهام رابطه معنی دار منفی دارد. هم چنین رابطه ای میان بازده داراییها، اهرم مالی، نوع حسابرس و نوع واحد تجاری با رتبه افشاء مشاهده نشد(بنی مهد و محسنی شریف،۱۳۸۹).
۹- ستایش و همکاران در سال ۱۳۹۱، به بررسی تاثیر کیفیت افشا بر نقدشوندگی و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. آنان برای سنجش متغیر کیفیت افشاء، از امتیازهای تعلق گرفته به هر شرکت که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تهران و از طریق اطلاعیه “کیفیت افشاء و اطلاع رسانی مناسب” منتشر میشود، استفاده کردند. برای سنجش نقدشوندگی نیز از معیارهای نرخ گردش سهام، تعداد سهام مبادله شده و حجم ریالی مبادلات استفاده نمودند. یافته های بررسی ۱۰۵ شرکت در دوره زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ بیانگر این بود که بین اندازه شرکت و نقدشوندگی جاری و آتی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، اما رابطه معناداری بین کیفیت افشاء و نقد شوندگی جاری و آتی شرکت وجود ندارد. افزون بر این، رابطه منفی و معناداری بین کیفیت افشاء و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی شرکت وجود دارد. با این وصف، شواهدی دال بر وجود رابطه معنادار بین اندازه شرکت و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی آن مشاهده نشد(ستایش و همکاران،۱۳۹۱).
۲-۲۲-۲- تحقیقات خارجی
۱-آلن روبرت سرف[۱۰۴] طی تحقیقی که در سال ۱۹۶۱ پیرامون گزارشگری شرکتها و تصمیمات سرمایهگذاری در آمریکا انجام داد دریافته بود که کیفیت افشای گزارشگری مالی شرکتها تحت تاثیر برخی متغیرها قرار دارد. و غالبا بین متغیرهای مزبور وابستگی وجود ندارد. سرف بر اساس مطالعه فرایند تصمیمگیری سرمایهگذاران، بررسی ادبیات حسابداری در رابطه با تصمیمگیری، مصاحبه با تحلیلگران بورس و بررسی گزارشهای تحلیلگری، شاخصهای افشای اطلاعات در گزارشگری سالانه را مشخص کرد. موارد افشای تدوین شده توسط سرف بعدها توسط دیگر محققین مورد استفاده قرار گرفت. در واقع باید گفت وی پیشتاز تحقیقات تجربی در زمینه موضوع تحقیق میباشد. شاخص موارد افشای اطلاعاتی که سرف تدوین کرده و به ۳۱ مورد محدود شده است که در پیوست ۱۰ آمده است.