در مطالعه امیری و همکاران (۱۳۸۴) اثر بخشی شیوه گروه درمانی شناختی – رفتاری ،آموزش مهارتهای مطالعه و روش تلفیقی بر کاهش اضطراب امتحان مقایسه گردید. نتایج نشان داد هر سه گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در نمرات اضطراب امتحان کاهش معناداری از لحاظ آماری داشتند. اما کاربرد همزمان گروه درمانی شناختی – رفتاری و آموزش مهارتهای مطالعه در مقایسه با کاربرد تفکیکی این دو باعث کاهش معناداری در نمرات اضطراب امتحان دانش آموزان نشد. همچنین نتایج نشان داد که ۲۴ درصد از دانشجویان اضطراب امتحان داشتند و میانگین اضطراب امتحان در دختران بیش از پسران بود. همچنین مداخله شناختی – رفتاری در کاهش اضطراب امتحان دانشجویان مؤثر بود.
ج) جمع بندی فصل
در این فصل، مبانی نظری و پژوهش های انجام شده در زمینه ی اثر بخشی آموزش رفتاری به شیوه گروهی بر مهارتهای ارتباطی و اضطراب امتحان مورد بررسی قرار گرفت. بطور کلی در تحقیقات صورت گرفته می توان بر این نکته اشاره نمود که اثر بخشی آموزش رفتاری به شیوه گروهی بر اضطراب امتحان موثر می باشد ولی هیچکدام از این تحقیقات بر روی اثر بخشی آموزش رفتاری به شیوه گروهی بر مهارتهای ارتباطی مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا با توجه به مبانی نظری و تحقیقات انجام شده، سوال این تحقیق که آیا اثر بخشی آموزش رفتاری به شیوه گروهی بر مهارتهای ارتباطی و اضطراب امتحان تأثیر دارد ؟ ، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فصل سوم
روش پژوهش
در این فصل پس از بیان روش تحقیق، به معرفی جامعه آماری و نمونه آماری، روش نمونه گیری، ابزار جمع آوری داده ها، روش اجرای پژوهش ، روش تجزیه و تحلیل داده ها، ملاحظات اخلاقی پرداخته می شود.
روش تحقیق
روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با بهره گرفتن از طرح پیش آزمون – پس آزمون همراه با گروه کنترل بوده است .
جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش مشتمل بر کلیه دانش آموزان دختر متوسطه مدرسه قدس به تعداد۲۲۵ نفر در شهر بمپور بوده است که در سال تحصیلی ۹۲ – ۱۳۹۳ مشغول به تحصیل بودند.
نمونه و روش نمونه گیری
جهت انتخاب نمونه پژوهشی از روش نمونه گیری تصادفی، مدرسه دخترانه قدس استفاده شد. به این ترتیب ۵۰ نفر به صورت تصادفی انتخاب شده و پرسشنامه اضطراب امتحان و مهارت ارتباط روی دانش آموزان دختر پایه سوم دبیرستانی که برای شرکت در جلسات آموزش رفتاری به شیوه گروهی اعلام آمادگی کرده بودند، اجرا شد که ۳۰ نفر از دانش آموزانی که در اضطراب امتحان نمره بیشتر و در مهارت ارتباط نمره کمتری گرفته بودند، را به دو گروه ۱۵ نفری تقسیم و هرگروه را بصورت تصادفی بعنوان گروه آزمایش و کنترل انتخاب شدند.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
ابزار گردآوری اطلاعات
الف ) پرسشنامه اضطراب امتحان
پرسشنامه اضطراب امتحان(TAI ) توسطه ابواقاسمی و همکاران (۱۳۷۵) نوشته شده است که مشتمل بر ۲۵ ماده است که آزمودنی بر اساس یک مقیاس چهار گزینه ای ( هرگز = ۰ ، به ندرت=۱ ،گاهی اوقات =۲ و اغلب اوقات=۳) به آن پاسخ می گوید. حداقل نمره در این آزمون صفر و حداکثر ۷۵ است. هر چه فرد نمره بالاتری کسب کند، نشان دهنده اضطراب بیشتری است. پژوهشگران ضمن توضیح کامل مراحل ساخت و اعتباریابی این مقیاس، میزان همسانی درونی، روایی بازآزمایی و اعتبار این مقیاس را به صورت زیر بیان می کنند:
ضرایب پایایی پرسشنامه اضطراب امتحان با روش های باز آزمایی (بعد از چهار هفته)، همسانی درونی وتصنیف ، به ترتیب، ۷۷/۰ ، ۹۴/۰ و ۸۹/۰ گزارش شده است. ضرایب همبستگی پرسشنامه اضطراب امتحان با مقیاس اضطراب عمومی ومقیاس عزت نفس به ترتیب ، ۶۷/۰ و ۵۷/۰ می باشد . در پژوهش ابوالقاسمی و همکاران(۱۳۷۵) ضرایب پایایی همسانی درونی ، تصنیف و بازآزمایی (بعد از چهار هفته) پرسشنامه اضطراب امتحان ، به ترتیب ، ۹۵/۰ ، ۹۲/۰ و ۹۱/۰ به دست آمد. در این پژوهش ضریب همبستگی پرسشنامه اضطراب امتحان با خرده آزمونهای بازدارنده و تسهیل کننده آزمون اضطراب پیشرفت(آلبرت و هبر،۱۹۶۹)و تعریف سازه از اضطراب امتحان به ترتیب ۷۱/۰ ، ۳۷/۰- و ۷۱/۰ می باشد(ابوالقاسمی و همکاران، ۱۳۷۵ ص ۷۴-۶۱ ). در پژوهش حاضر پایایی این آزمون از طریق آلفای کرونباخ ۸۰/۰ به دست آمد.
ب) پرسشنامه مهارتهای ارتباطی
این آزمون توسط جرابک ( ۲۰۰۴ ) برای سنجش مهارتهای ارتباطی طراحی شده است که دارای ۳۴ عبارت می باشد که مهارتهای ارتباطی را توصیف می کنند. برای تکمیل آن، پاسخگو باید هر گویه را بخواند و سپس میزان انطباق وضعیت فعلی خود را با محتوای آن بر روی یک طیف لیکرت پنج درجه ای از (۱) هرگز تا (۵) همیشه مشخص کند. مهارتهای ارتباطی فرعی که در این مقیاس مورد بررسی قرار می گیرند. شامل پنج مهارت گوش دادن(سوالات:۵، ۶، ۷، ۸، ۲۲، ۲۳، ۲۷)، توانایی دریافت و ارسال پیام(سوالات:۱۴، ۱۸، ۱۹، ۲۱، ۲۸، ۲، ۱۱، ۱۲، ۱۳)، بینش نسبت به فرایند ارتباط(سوالات:۱۶، ۲۴، ۲۵، ۲۹، ۳۴) ، کنترل عاطفی(سوالات:۴، ۹، ۱۵، ۱۷، ۲۰، ۲۶، ۳۰، ۳۱) و ارتباط توأم با قاطعیت(سوالات:۱، ۳، ۱۰، ۳۲، ۳۳) هستند.
حاصل جمع نمرات هر فرد در مجموع ۳۴ عبارت یک نمره کلی برای او به دست می دهد که بین مهارتهای ارتباطی آزمودنی است. دامنه نمرات برای هر فرد بین ۳۴ تا ۱۷۰ خواهد بود. البته باید خاطر نشان شود که برخی از عبارات به دلیل ماهیت و محتوای آن ها، در محاسبه نمره به صورت وارونه نمره گذاری می شوند. برای هر پاسخگو در هر یک از خرده مهارتهای مذکور نمره جداگانه محاسبه و حاصل جمع نمرات هر فرد در مجموع ۳۴ گویه نیز بین نمره کل مهارتهای ارتباطی آزمودنی می باشد. شایان ذکر است که برخی گویه ها، به دلیل ماهیت و محتوای انها، در محاسبه نمره به صورت وارونه نمره گذاری می شوند.
جرابک ( ۲۰۰۴ به نقل از حسین چاری و فداکار،۱۳۸۴ ) ثبات اندازگیری، پایایی بازآزمایی و روایی این آزمون را در حد بالا و قابل قبول گزارش نموده است. روایی و پایایی این آزمون توسط حسین چاری و فداکار ( ۱۳۸۴ ) نیز بررسی شده است. این محققان برای سنجش پایایی آزمون با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ پایایی کل آزمون را برابر ۶۹٫/. گزارش کرده اند که حاکی از همسانی درونی قابل قبول این آزمون می باشد. در تحقیق علیرضا رازقی ( ۱۳۸۶ ) که بر روی نمونه دانش آموزان دبیرستانی عشایری و شهری برای سنجش پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب پایایی آزمون، برابر ۶۵٫/. بدست آمد که موید همسانی درونی قابل قبول این آزمون می باشد. در پژوهش حاضر پایایی این آزمون از طریق آلفای کرونباخ ۸۲/۰ به دست آمد.
روش اجرای پژوهش
ابتدا با کسب اجازه از مسئولین اداره آموزش و پرورش و کسب مجوزهای لازم دبیرستان قدس به صورت تصادفی انتخاب شده و پرسشنامه اضطراب امتحان و مهارتهای ارتباط روی دانش آموزان دختر دبیرستانی که برای شرکت در جلسات آموزش رفتاری به شیوه گروهی اعلام آمادگی کرده بودند، اجرا شد. سپس ۳۰ نفر از دانش آموزانی که در اضطراب امتحان نمره بیشتر و در مهارت ارتباط نمره کمتری گرفته بودند، را به دو گروه ۱۵ نفری تقسیم و هرگروه را بصورت تصادفی بعنوان گروه آزمایش و کنترل انتخاب شد. گروه آزمایش از آموزش رفتاری به شیوه گروهی برخوردار شدند، ولی گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت ننمودند. پس از پایان دوره آموزش، مجددا پرسشنامه های مزیور اجرا شد که گروه آزمایش ۸ جلسه ۵/۱ ساعته آموزش رفتاری به شیوه گروهی دریافت کردند . سپس داده ها با آزمون های آماری مناسب تجزیه و تحلیل شدند. سرفصل محتوای جلسات آموزشی در ذیل ارائه شده است:
جلسه اول: آشنایی و معرفی خود، هدف از تشکیل گروه، معرفی شیوه های کار، تعیین زمان و مکان و تعداد جلسات آموزش.
جلسه دوم: بررسی مشکل اعضا(صحبت در مورد اضطراب دانش اموزان و اموزش استراحت عضلانی(ریلکسیشن))
جلسه سوم: آموزش تنفس گزاری(اعضا یاد بگیرند که چگونه با اضطراب امتحان مقابله کنند)
جلسه چهارم:پاداش دادن به خود(:افراد در این جلسه پاداش دادن به خودرا درمقابل هر موقعیت یاد می گیرند.)
جلسه پنجم:آموزش اظهار وجود (اعضای گروه یاد می گیرند در موقعیت های اجتماعی اظهار وجود کنند.)
جلسه ششم:غرقه سازی تجسمی (مشاور اعضارا با تصویر ذهنی شی یا رویدادی تهدید امیز یا اضطراب اور مواجه می کند)
جلسه هفتم : منظومه دوستی (اعضای گروه در این جلسه رفتار یکدیگر را مورد بازبینی قرار می دهند)
جلسه هشتم : جمع بندی و خلاصه سازی و پی گیری جلسه های قبلی و راهکارهای لازم
روش تجزیه تحلیل آماری
پس از جمع آوری مقیاس ها ، داده ها با بهره گرفتن از آماری توصیفی و استنباطی و با کمک نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفت. در قسمت آمار توصیفی از میانگین ، انحراف استاندارد استفاده شد و در قسمت آمار استنباطی از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد که در فرضیه ۱ تا ۳ تحلیل کواریانس استفاده شد.
ملاحظات اخلاقی
به منظور رعایت موازین اخلاقی از پرسش در مورد اطلاعات شخصی افراد خودداری شده، به آزمودنی ها اطمینان داده شد که اطلاعات اخذ شده از آن ها صرفأ جهت انجام پژوهش علمی بوده و نزد محقق محفوظ و محرمانه خواهد ماند.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
در این فصل به منظور پاسخگویی به سوالهای پژوهش/ آزمون فرضیه های پژوهش به تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی پرداخته می شود.
الف)یافته های توصیفی
جدول(۱-۴): میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر نمره گروه کنترل در پیش آزمون و پس آزمون
متغیر گروه کنترل
فراوانی
میانگین
انحراف معیار
حداقل نمره
حداکثر نمره