1. 1. خط مشی های شرکت: بسیاری از خط مشی های شرکت بر میزان سرمایه در گردش دائمی و غیر دائمی اثر می‌گذارد. اگر مؤسسه‌ سیاست اعتباری خود را از ۳۰ روز به ۶۰ روز تغییر دهد، ممکن است که وجوه بیشتری به طور دائم در مطالبات مسدود شود. در صورتی که موسس سیاست های تولیدی را تغییر دهد موجودی های مورد نیاز ممکن است به طور دائم یا موقت تحت تاثیر قرار گیرد. اگر مؤسسه‌ سطح ایمنی موجودی نقد در دست خود را تغییر دهد، سرمایه در گردش دائمی ممکن است که افزایش یا کاهش یابد(کردی،۱۳۹۲ ،۷).

   

1. 1. 1. مدیریت وجه نقد: پلاک و کوکورک اهداف مدیریت وجوه نقد را افزایش نقدینگی، کنترل جریان نقدی، افزایش ارزش سرمایه و کاهش هزینه های سرمایه بیان کرده‌اند. ‌بنابرین‏ می توان چنین استدلال کرد که مدیریت مناسب و بهینه وجوه نقد بر روی مدیریت سرمایه در گردش سازمان تاثیر خواهد گذاشت چرا که بر روی مدت زمان وصول مطالبات و مدت زمان پرداخت بدهی ها تاثیر می‌گذارد و آن ها را در سطح بهینه نگه می‌دارد(فتحی و توکلی،۱۳۸۷، ۱۰۸).

   

1. 1. نسبت بدهی(اهرم مالی): با این نسبت کل وجوهی که از محل بدهی ها تامین شده محاسبه می شود و از تقسیم کل بدهی ها بر کل دارایی ها به دست می‌آید.چیو و چنگ در مطالعه ای که بر روی عوامل مؤثر بر مدیریت سرمایه در گردش داشته اند، دریافتند که نسبت بدهی ارتباط منفی معناداری با تراز نقدینگی خالص و نیازمندی های سرمایه در گردش و در نتیجه با مدیریت سرمایه در گردش دارد و هرچه میزان نسبت بدهی بالاتر باشد میزان سرمایه در گردش لازم برای عملیات روزمره سازمان کاهش می‌یابد(فتحی و توکلی،۱۳۸۷، ۱۰۸).

1. 1. جریان نقدی عملیاتی: جیو و چنگ در مطالعه اثر جریان نقدی عملیاتی بر روی مدیریت سرمایه در گردش دریافتند که جریان نقدی عملیاتی ارتباط مثبت معناداری با تراز نقدینگی خالص و ارتباط منفی معنادار با نیازمندی های سرمایه در گردش دارد و در نتیجه بر روی مدیریت سرمایه در گردش سازمان تاثیر گذار می‌باشد(فتحی و توکلی،۱۳۸۷، ۱۰۸).

1. 1. ابزارهای کنترل ریسک: یکی از مرتبط ترین ریسک ها به سرمایه در گردش سازمان ریسک نقدینگی می‌باشد. ریسک نقدینگی ریسک نبود وجه نقد برای بازپرداخت تعهدات است.عموما شرکت ها هنگامی که به علل مختلف نتوانند محصولات خود را به فروش رسانند(افزایش موجودی کالا)، یا نتوانند وجوه نقد ناشی از فروش را دریافت کنند(وصول مطالبات) و یا اینکه هزینه های آن ها افزایش بی رویه داشته باشد با مشکل نقدینگی مواجه می‌شوند که باعث نقصان در ساختار مالی شرکت گردیده و متعاقب آن خرید مواد اولیه و پرداخت تعهدات جاری با مشکل مواجه می شود.در این شرایط مدیریت ریسک به عنوان عاملی مؤثر برای حل مشکل نقدینگی شرکت ها در نظر گرفته می شود. گانداولی بحث می‌کند که مدیریت ریسک بخش مهمی از فرایند جریان نقدی می‌باشد و شرکت ها می‌توانند با انجام اقداماتی همچون سیاست های اعتباری مناسب، هزینه های بدهی را کاهش داده و ریسک اعتباری خود را بهتر مدیریت کنند(فتحی و توکلی،۱۳۸۷، ۱۰۸).

1. 1. وسعت مؤسسه‌: وسعت یک مؤسسه‌ چه از لحاظ دارایی ها و چه از لحاظ فروش، بر نیازش به سرمایه در گردش اثرمی گذارد. یک مؤسسه‌ کوچک ممکن است از دارایی های جاری اضافی به عنوان یک حفاظ در مقابل وقفه های احتمالی در جریانات نقدی استفاده کند. مؤسسات کوچک نسبت به مؤسسات بزرگتر از منابع کمتری برای جریانات ورودی نقد برخوردارند. ‌بنابرین‏ در صورت عدم توانایی تعدادی از مشتریان در پرداخت به موقع، بیشتر تاثیر می‌پذیرند. مؤسسات بزرگتر که دارای منابع بیشتری از وجوه می‌باشند، احتمالا در مقایسه با کل دارایی ها یا فروش خود، به سرمایه در گردش کمتری نیاز دارند(کردی،۱۳۹۲، ۹).

1. 1. فعالیت های مؤسسه‌: اگر مؤسسه‌ ای ناچار باشد حجم زیادی از موجودی را انبار کند یا با شرایط اعتباری آسان جنس بفروشد (مثلا ۷۵ روزه)، این مؤسسه‌ نسبت به آنهایی که خدمات یا کالاهای خود را نقدا بفروش می رسانند به سرمایه در گردش بیشتری نیاز دارند(کردی،۱۳۹۲، ۱۰).

1. 1. دسترسی به اعتبار: مؤسسه‌ ای که قادر است به آسانی از طریق بانک ها به اعتبار دست یابد، نسبت به مؤسسه‌ ای که به چنین اعتباری دسترسی ندارد، با سرمایه در گردش کمتری می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد(کردی،۱۳۹۲، ۱۰).

1. 1. گرایش به سود: از آنجایی که تمامی وجوه، هزینه ای در بردارند، مقدار نسبتا زیاد دارایی ها باعث کاهش سود یک مؤسسه‌ می شود. بعضی از مؤسسات نیازمند سرمایه در گردش اضافی می‌باشند و مایلند که هزینه های کمی را متحمل شوند. مؤسسات دیگر، به منظور کسب تمامی سود حاصل از عملیات، در تمامی اوقات فقط یک حداقلی را به عنوان سرمایه در گردش نگهداری می‌کنند(کردی ،۱۳۹۲، ۱۰).

1. 1. گرایش به ریسک: هر چه مقدار سرمایه در گردش، مخصوصا وجه نقد و اوراق بهادار قابل فروش بیشتر باشد، ریسک مشکلات نقدینگی کمتر است. موسساتی که نمی خواهند حتی ریسک های مختصری از کمبود نقدینگی را متحمل شوند، ممکن است وجه نقد اضافی نگهداری کنند. مؤسسات دیگر جهت کسب سود، ریسک هایی را قبول می‌کنند و ممکن است برای پرداخت بموقع صورت حساب ها، وجه نقد کافی نگهداری نکنند(کردی،۱۳۹۲، ۱۰).

1. غیر از عوامل گفته شده در بالا عوامل دیگری نیز می‌توانند مدیریت سرمایه در گردش را تحت تاثیر قرار دهند که از آن جمله می توان به خط مشی تولید شرکت، خط مشی اعتباری عرضه کنندگان، فعالیت شرکت در خصوص رشد و توسعه، سهولت دستیابی به مواد اولیه، سطح سود، سطح مالیات، خط مشی تقسیم سود، شیوه های مدیریت عملیات و … به عنوان عوامل مؤثر در تعیین میزان سرمایه در گردش سازمان اشاره کرد(فتحی و توکلی،۱۳۸۷، ۱۰۸و۱۰۹).

۲-۲-۷٫ شاخص های مدیریت سرمایه در گردش

سرمایه در گردش را با معیارها و مؤلفه های مختلفی می سنجند که در اینجا تحت عنوان شاخص های مدیریت سرمایه در گردش ذکر می‌گردد:

۲-۲-۷-۱٫ مدت زمان وصول حساب های دریافتنی: برابر میانگین تعداد روزهایی است که شرکت مطالبات خود را از مشتریانش جمع‌ آوری می‌کند(فتحی و توکلی،۱۳۸۸،۱۰۷).

{( فروش/ حساب های دریافتنی ) *۳۶۵ = مدت زمان وصول مطالبات}

یک افزایش در حساب های دریافتنی در یک شرکت هم باعث افزایش سرمایه در گردش و هم باعث افزایش هزینه نگهداری و مدیریت حساب های دریافتنی می شود، که این هزینه ها ارزش شرکت را کاهش می‌دهد(محمدی، ۱۳۸۸، ۸۱). و به هنگام کاهش مدت زمان جمع‌ آوری حساب های دریافتنی باید شرکت دقت کند که مشتریان اعتباری خوب خود را از دست ندهد(نوبانی و هاجر^[۱۲]، ۲۰۰۹، ۲).

دوره وصول مطالبات کارایی واحد انتفاعی را در وصول وجوه مرتبط با فروش های نسیه نشان می‌دهد. علاوه بر این، نسبت مورد بحث می‌تواند سیاست های اعتباری واحد انتفاعی را نیز منعکس کند. یک سیاست درست در مدیریت پرتفوی حساب های دریافتنی می‌تواند ارزش شرکت را افزایش دهد(محمدی، ۱۳۸۸، ۸۱).

• • • 1. مدت زمان نگه داری موجودی کالا: که از رابطه زیرمحاسبه می شود و نشان دهنده میانگین تعداد روزهایی است که موجودی کالا به وسیله شرکت نگهداری می شود (فتحی و توکلی،۱۳۸۸،۱۰۷).

(خریدها/ موجودی کالا) = مدت زمان نگه داری موجودی کالا * ۳۶۵