در سال های اخیر، پژوهش ها نشان داده است که بین هوش هیجانی و آمادگی ابتلا به انواع بیماری ها، همبستگی بالایی وجود دارد. استرس، اضطراب و افسردگی، دستگاه دفاعی بدن را تضعیف و متوقف میکنند و باعث آسیب پذیری در مقابل همه بیماری ها، از سرما خوردگی معمولی گرفته تا سرطان، میشوند. وقتی ذهن غرق در تنش، ناراحتی یا اضطراب است، به بدن پیام می رساند که از میزان مصرف انرژی برای مقابله با بیماری بکاهد. این کار باعث می شود تا آسیب پذیری در مقابل بیماری بیشتر شود( شات و مالوف، ۲۰۰۷).
به نظر میرسد خود تنظیمی عاطفی، مرتبط ترین جنبه هوش هیجانی به سلامت جسمی باشد. افرادی که نمی توانند خشم و خصومتشان را کنترل کنند، مستعد بیماری قلبی هستند. داده هایی که خصومت را به مشکلات قلبی – عروقی مرتبط میسازند، کاملاً بارز هستند. در عین حال، افرادی که خشم و خصومتشان و به طور کلی، احساسات منفی شان را واپس می رانند، ممکن است سبک هیجانی را اتخاذ کنند که انواع خاصی از سرطان را تشدید میکند(حسن زاده و ساداتی، ۱۳۸۸).
به طور کلی، ناتوانی در تنظیم هیجانات منفی، در حقیقت، حتی این باور که شخص از مهارت های قوی در این حیطه برخوردار نیست، به نظر میرسد که شخص را نسبت به فشار روانی آسیب پذیر میسازد.
۲-۳-پیشینه تحقیقاتی:
ملک پور و همکاران(۱۳۹۱) طی پژوهشی تحت عنوان بررسى ارتباط بین شخصیت، نگرش به ایمنى و رفتار هاى مخاطره آمیز در راکبین موتور سوار در شهر تهران به این نتایج دست یافتند که بین حیطه هاى مختلف شخصیت (نگرانى، عصبانیت، حالت احساس و هیجان، نوع دوستى، بی هنجارى) و نگرش به ایمنى (جریان ترافیک در برابر اطاعت از قوانین، رانندگى با سرعت، رانندگى با هیجان) از لحاظ آمارى ارتباط معنى دارى وجود دارد.
فردوسی(۱۳۹۱) طی بررسی عوامل روانشناختی مؤثر بر تصادفات رانندگی و ارائه مدل مداخله مؤثر در کاهش آن به این نتایج دست یافته است که مقایسه وضعیت عاطفی رانندگان تصادفی و غیرتصادفی در آزمون شخصیت نشان میدهد که رانندگان تصادفی از احساس مسئولیت اجتماعی کمتر لکن از ماجراجویی و هیجان خواهی بیشتری نسبت به رانندگان غیر تصادفی برخوردار هستند. و در زمان واکنش رانندگان تصادفی سرعت عمل بیشتری دارند. همچنین در خصوص نگرش سنجی، رانندگان تصادفی مهمترین عوامل تصادف را بی دقتی، عجله برای رسیدن به مقصد و بی احتیاطی و مشکلات مربوط به جاده و مسیر(خرابی، دست انداز، …) ذکر کردهاند. اما به نظر رانندگان غیرتصادفی عوامل عدم تصادف شامل دقت به جلو، احتیاط و هشیاری زیاد در رانندگی، رعایت مقررات، تجربه و مهارت، رانندگی با سرعت مجاز، آرامش هنگام رانندگی، رعایت فاصله ایمنی از ماشین جلویی و یاد خدا میباشد.
عریضی و براتی(۱۳۹۰) طی پژوهشی تحت عنوان پیشبینی خطاها و انحرافات رانندگی با بهره گرفتن از ویژگی های شخصیتی و عملکرد در آزمون خطرپذیری رانندگی به این نتایج دست یافتند که بین ویژگی های شخصیتی رانندگان و انجام خطاها و انحرافات رانندگی رابطه وجود دارد. همچنین ویژگی های شخصیتی رانندگان پیشبینی کننده خطاها، لغزش ها و انحرافات رانندگی میباشد.
شفایی و همکاران(۱۳۸۹) طی پژوهشی تحت عنوان نقش عاملهای شخصیت در پیشبینی رفتار رانندگی پرخطر در رانندگان متخلف شهر اردبیل به این نتایج دست یافتند که شخصیت عامل مهمی در بروز خطاها و تصادفات رانندگی است. در این پژوهش ۲۰۰ راننده بین شهری متخلف شهر اردبیل به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. و نتایج پژوهش نشان داد که با کاهش سطوح عصبیت و برونگرایی و افزایش سطوح پذیرش و توافق پذیری رفتار رانندگی پرخطر رانندگان کاهش مییابد.
نتایج به دست آمده پژوهش بهادری(۱۳۸۹) تحت عنوان مقایسه ویژگی های شخصیتی رانندگان پرخطر و عادی نشان میدهد که بین ویژگی های شخصیتی رانندگان پرخطر و عادی در تمامی پنج شاخص آزمون نئو که شامل: ۱-عصبیت ۲-برو نگرایی ۳-پذیرش یا گشودگی ۴-توافق ۵-وظیفه شناسی میباشد تفاوت معناداری وجود دارد. بدین ترتیب که میانگین شاخص های روان نژندی و برونگرایی در رانندگان پرخطر بیشتر از رانندگان عادی و نیز میانگین شاخص های پذیرش(گشودگی)، توافق و وظیفه شناسی در رانندگان پرخطر کمتر از رانندگان عادی بود.
در تحقیقی که توسط موسوی(۱۳۸۸) تحت عنوان “مقایسه ویژگی های شخصیتی و رفتارهای رانندگی در بین پزشکان و کسبه در شهر مشهد”با تعداد نمونه ۱۰۰ نفر که شامل ۵۰ راننده پزشک مرد و ۵۰ راننده شغل آزاد مرد با پرسش نامه شخصیت نئو و پرسش نامه روان شناسی رانندگی اجرا شد. نتایج نشان داد که بین نمرات شاخص عصبیت آزمون نئو با رفتار پرخاشگرانه در رانندگی در گروه پزشکان رابطه مستقیم معناداری وجود دارد، ولی بین نمرات شاخص برون گرایی و گشودگی نسبت به تجارب با رفتارهای رانندگی در دو گروه پزشکان و شاغلان آزاد رابطه ای دیده نشد. از بین عواملی مثل، سن، سطح تحصیلات و سال های گذشته از صدور گواهی نامه رانندگی با صفات شخصیتی، رفتارهای رانندگی در گروه پزشکان با صفت شخصیتی وجدانی بودن و مقدار اضطراب به هنگام رانندگی و در گروه شاغلان آزاد سن با صفت شخصیتی مقبولیت رابطه ای مستقیم را نشان داد. در گروه پزشکان نیز سن با صفت شخصیتی وجدانی بودن رابطه معکوس معناداری وجود دارد. همچنین بین تعداد سال های گذشته از صدور اولین گواهی نامه رانندگی با ویژگی های شخصیتی مقبولیت و وجدانی بودن در گروه شاغلان آزاد رابطه مستقیم معناداری وجود دارد.