با عنایت به اینکه ارزیابی دقت پیشبینی سود یکی از مسائل مهم پیش روی سرمایهگذاران به منظور سرمایهگذاری در سهام مورد نظر محسوب میشود، پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این سؤال است که آیا تغییر هیئتمدیره بر دقت پیشبینی سود تأثیر دارد؟
-
- اهداف تحقیق
با توجه به توضیحات ارائه شده در قسمت شرح و بیان مسئله، اهداف پژوهش حاضر به شرح زیر است:
۱- تعیین اثر تغییر هیئتمدیره بر مدیریت سود سال جاری شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران
۲- تعیین تأثیر مدیریت سود بر خطای پیشبینی سود سال جاری شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران
۳- تعیین تأثیر مدیریت سود در سال تغییر هیئتمدیره بر خطای پیشبینی سود سال جاری شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران
۴- تعیین اثر سیاستهای هیئتمدیره بر مدیریت سود شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران
-
- اهمیت و ضرورت تحقیق
یکی از هدفهای اصلی حسابداری ارائه اطلاعاتی است که بتوان با بهره گرفتن از آن، رویدادهای تجاری آینده را پیشبینی کرد. از دیدگاه روش مبتنی بر پیشبینی، برای تدوین و ارائه یک تئوری حسابداری، باید روشهای گوناگون حسابداری را از نظر توانایی آن ها جهت پیشبینی رویدادهای اقتصادی یا تجاری ارزیابی کرد.
این پژوهش به دنبال یافتن نقش هیئتمدیره و تغییر آن روی دقت پیشبینی سود است تا از این طریق بتواند به سرمایهگذاران در تصمیمگیری کمک کند. سرمایهگذاران همواره به دنبال کسب حداکثر سود هستند. یکی از مباحث مهمی که تصمیمگیری سرمایهگذاران را تحت تأثیر قرار میدهد سود پیشبینی شده توسط مدیریت است، زیرا این عامل اهمیت انکارناپذیری در افزایش ثروت آن ها دارد؛ لذا پژوهشگران مالی به دنبال متغیرهایی هستند تا از طریق آن ها بتوانند دقت سود پیشبینی شده توسط مدیریت را با درصد اطمینان بیشتری نسبت به متغیرها و نمونه های قبلی بیان کنند.
تا کنون مطالعات بسیاری در زمینه میزان دقت پیشبینی سود مدیریت صورت گرفته است. نتایج این مطالعات نشان میدهد که متغیرهایی مثل اندازه شرکت، عمر شرکت، ساختار سرمایه، میزان اطلاعات افشاشده، دوره پیشبینی، اهرم مالی و… بر دقت پیشبینی سود مؤثر است. این پژوهش به دنبال یافتن نقش هیئتمدیره و تغییر آن روی دقت پیشبینی سود شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. تا کنون تحقیقی با این عنوان در ایران انجام نشده است. امید است با بهره گرفتن از نتایج این پژوهش سرمایهگذاران و تحلیل گران مالی بتوانند با انتخاب سهام برتر، سرمایهگذاری مطلوبی داشته باشند و حداکثر بازدهی مدنظر را کسب نمایند.
-
- چارچوب نظری تحقیق
در سالهای اخیر نحوه گزارشگری و افشای اطلاعات حسابداری مؤثر بر تصمیمات استفاده کنندگان درون سازمانی و برونسازمانی مورد توجه محققین حسابداری قرار گرفته است. بسیاری از تحقیقات اخیر به بررسی توان پیش بینی اقلام حسابداری پرداخته است. استفادهکنندگان از صورتهای مالی توجه بیشتر و عمیقتری به قدرت پیش بینی اقلام مندرج در این صورتها داشته اند. از نظر تحلیلگران مالی، اقلام صورتهای مالی با توجه به میزان توان پیش بینی در تصمیم گیری ارزش دارند.
در این پژوهش برای کشف مدیریت سود از مدل تعدیلشده جونز (دچو و همکاران،۱۹۹۵) استفاده شد. آن ها استدلال کردند که درآمدها عاری از آزادی عمل ودستکاری نیستند بنابرین پیشنهاد کردند که تغییرات درآمد را از طریق کسر تغییرات حسابهای دریافتی تعیین کنند.
محاسبه کل اقلام تعهدی شرکت j در سال t از طریق زیر به دست میآید:
TAj,t=(∆CAj,t – ∆CL j,t – ∆CaSH j,t + ∆STDEBTj,t – DEPNj,t)
:TAj,t کل اقلام تعهدی بنگاه اقتصادی j در سال t.
: ∆CAj,t تغییرات در داراییهای جاری بنگاه اقتصادی j در سال t.
∆CLj,t: تغییرات در بدهیهای جاری بنگاه اقتصادی j در سال t.
: Cashj,t∆ تغییرات در وجوه نقد بنگاه اقتصادی j در سال t.
STDEBTj,t ∆: تغییرات درحصه جاری بدهیهای بلندمدت بنگاه اقتصادی j در سال t.
: DEPNj,t هزینه استهلاک سال جاری داراییهای ثابت بنا مشهود شرکت j
محاسبه α)آلفا)، ( β بتا) و (γ گاما) که از فرمول زیر به دست میآید:
TAj,t / Ajt-1= α (۱/ Ajt-1) + β (∆REVit / Ajt-1) + γ (PPEjt / Ajt-1) + εjt
Ajt-1: کل دارایی شرکت j در سال قبل که مقادیر بر حسب آن استاندارد میشود.
: REVjt ∆ تغییرات در خالص درآمد (فروش ) شرکت j بین سال جاری و سال قبل
: PPEjt ارزش ناخالص اموال، ماشینآلات و تجهیزات شرکت j در سال t
: εjt خطای مدل شرکت j در سال t
محاسبه اقلام تعهدی غیر اختیاری که از فرمول زیر به دست میآید و مقادیر α،β و γ به دست آمــــده از مرحله قبل (مرحله ۲) در این فرمول جایگزین میشود:
NDACj,t = α (۱ / Ajt-1) + β[(∆REVit – ∆ RECjt) / Ajt-1] + γ (PPEjt / Ajt-1)
NDAC jt : اقلام تعهدی غیر اختیاری
: RECj,t ∆ تغییرات در خالص حسابهای دریافتی شرکت j بین سالهای t و t-1
محاسبه اقلام تعهدی اختیاری که از فرمول زیر به دست میآید:
DACj,t = TAj,t – NDACj,t
DACj,t : اقلام تعهدی اختیاری
از دهه ۹۰ تاکنون تحقیقات کاربردی بیشتری در مورد تأثیر متغیرهای حسابداری بر سودمندی اطلاعات حسابداری برای تحلیل گران مالی و سرمایه گذران انجام شده است.
جدول زیر (شماره (۱ ـ ۱)) برخی از تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته در خود جای داده و چارچوب نظری تحقیق را به اختصار بیان میکند.
سال
محقق / محققین
متغیر مورد مطالعه
یافتههای پژوهش
۱۹۸۳
کوپر و تیلور[۱۶]
طول دوره پیش بینی و دقت پیش بینی سود
بین طول دوره پیش بینی و دقت پیشبینی سود رابطه منفی وجود دارد.
۱۹۹۲
کوک[۱۷]
اندازه شرکت و دقت پیش بینی سود
بین اندازه شرکت و دقت پیش بینی سود رابطه مثبت معناداری وجود دارد.
۲۰۰۰
هارتنت و رامک[۱۸]
اعتبار حسابرسی و خطای پیش بینی سود
بین اعتبار حسابرسی و خطای پیش بینی سود رابطه معنادار منفی وجود دارد.
۲۰۰۹
یانتی و فلورنس[۱۹]
اندازه شرکت، طول دوره
پیش بینی، صنعت و خطای پیش بینی سود
خطای پیش بینی روی عملکرد کوتاه مدت سهام اثر می گذارد.
-
- فرضیههای تحقیق
- در سال تغییر هیئتمدیره، مدیریت سود کاهشی انجام میگیرد.
۲- میزان مدیریت سود بر میزان خطای پیشبینی سود تأثیر دارد.
۳- میزان خطای پیشبینی سود در سال انتصاب هیئتمدیره جدید کاهش مییابد.
-
تعریف تخصصی و عملیاتی واژگان و متغیرهای تحقیق
- مدیریت سود[۲۰]