شهابی و خائف الهی (۱۳۸۹)، به بررسی تأثیر سرمایه فکری بر عملکرد شعب بانک سپه در تهران پرداختند . در این راستا ، رابطه اجزای سرمایه فکری با عملکرد بانک های سپه تهران مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که ارزش بازار شرکت ها و مؤسسات مالی را عمدتاًً دارایی های غیرمالی که دارایی های نامشهود و سرمایه فکری هستند ، تعیین میکنند . یافته ها نشان داد عامل سرمایه مشتری مهمترین عامل در عملکرد بانک سپه است . سپس به ترتیب عوامل ساختاری و انسانی در جایگاه دوم و سوم قرار دارند .
سجادی و همکاران (۱۳۸۹)، مطالعه ای در خصوص رابطه بین هزینه تبلیغات و ارزش شرکت با معیارQتوبین انجام دادند. در این راستا تعداد ۱۰۰ شرکت مربوط به سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ با رگرسیون تلفیقی بررسی شدند . نتایج نشان داد که بین نسبت هزینه تبلیغات به دارایی ها و نسبت هزینه تبلیغات به فروش با ارزش شرکت طبق مدل Qتوبین رابطه معناداری وجود ندارد .
قربانی و همکاران (۱۳۸۹)، به مطالعه تأثیر سرمایه فکری بر عملکرد مالی در صنعت داروسازی ایران پرداختند . آن ها تعداد ۲۲ شرکت دارویی را در دوره ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ مورد بررسی قرار دادند . نتایج نشان داد که استفاده مطلوب و کارای شرکت ها از منابع مادی و فکری بر شاخص سودآوری آن ها اثرگذار میباشد .
سید نژاد فهیم و اقدامی(۱۳۹۰)، به اهمیت دارایی های نامشهود به عنوان مزیت رقابتی پایدار اشاره نمودند . به طوری که شرایط خاص اقتصادی حاکم بر شرکت های فعال باعث شده تا مزیت نسبی این شرکت ها دیگر صرفاً دارایی های مشهود آن ها نباشد . آن چیزی که امروزه این شرکت ها را در صحنه اقتصاد کنونی رقابت پذیر میسازد دارایی های نامشهود آن ها است .
تنهایی (۱۳۹۰) ، به بررسی اهمیت شناسایی برند به عنوان دارایی نامشهود پرداخت . بر اساس این مطالعه وی ، امروزه بخش قابل توجهی از ارزش ایجاد شده در شرکت ها مربوط به دارایی های نامشهود ایجاد شده در واحد تجاری (به طور خاص برند) میباشد .
رحمانی و قاسمی (۱۳۹۲) مطالعه ای درخصوص ارتباط ارزشی سرقفلی گزارش شده انجام دادند . نتایج نشان داد سود خالص و سرقفلی رابطه قوی معناداری با قیمت سهام دارند .
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
یک محقق پس از انتخاب و تعیین موضوع تحقیق باید به دنبال تعیین روش تحقیق باشد . پایه هر علمی روش شناخت آن بوده و اعتبار و ارزش هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود. انتخاب روش تحقیق بستگی به هدفها و ماهیت موضوع تحقیق و امکانات اجرایی آن دارد. غالب مطالعات پژوهشی یک راهکاری را نشان میدهند که به سادگی قابل تشخیص است و شامل رویه های مشترک ویژه ای مانند بیان مسأله، جمعآوری اطلاعات و نتیجه گیری هستند . جزئیات این رویههای ویژه تا حدود زیادی با روش پژوهش تعین میگردد. هر یک از این روشها برای پاسخگویی به یک مسأله مناسب هستند. روش های گوناگون و رویههای مربوط برای پژوهشگر و استفاده کنندگان پژوهش حایز اهمیت است . هنگامی که روش به عنوان ملاک یا ضابطه مورد استفاده قرار میگیرد ، راه های مختلفی برای طبقه بندی مطالعه های پژوهشی وجود دارد.
۳-۲- جامعه آماری پژوهش
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد، اشیاء و … (واحد)که حداقل در یک صفت مشترک باشند.(عادل آذر، مومنی،۱۳۸۰ : ۵۰)
جامعه آماری مورد مطالعه در پژوهش حاضر، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره های ۱۳۹۲-۱۳۸۸ میباشد.
۳-۳- تعیین اندازه نمونه آماری
نمونه آماری عبارت است از “تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگیهای اصلی جامعه باشد” گزینش نمونه ای بزرگتر از حد نیاز برای حصول نتایج مورد نظر سبب اتلاف منابع می شود، در حالی که گزینش نمونه های خیلی کوچک، اغلب پژوهشگر را به نتایجی سوق میدهد که فاقد استفاده عملی است. از این رو فرمول تعیین اندازه نمونه به نوع نیاز بستگی دارد.
با توجه به اینکه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بسیار و جمع آوری اطلاعات دشوار بود، بنابرین برای تعیین جامعه آماری صحیح پیش فرض های برای گزینش نمونه از بین شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تعیین نموده تا در گزینش نمونه، یکسانی شرایط مورد انتظار لحاظ شده باشد.
بنابرین پیش فرض هایی زیر را می توان در نظر گرفت و برخی از شرکت ها را از جامعه آماری حذف نمود:
۱ ) شرکت هایی که قبل از سال ۱۳۸۸ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند و تا پایان سال ۱۳۹۲ از تابلو بورس خارج نشده باشند .
۲ ) به دلیل حذف اثرات فصلی ، دوره مالی آن ها منتهی به پایان اسفند ماه باشد .
۳ ) بین سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ فعالیت مستمر داشته و دوره مالی خود را تغییر نداده باشند .
۴ ) اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق ، به منظور استخراج داده های مورد نیاز برای دوره مالی ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ در دسترس باشد .
۵ ) در طول دوره تحقیق سهام آن ها دچار وقفه معاملاتی بیشتر از ۳ ماه نشده باشد .
۶ ) شرکت های سرمایه گذاری ، واسطه های مالی ، بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری به دلیل ساختار متفاوت سرمایه از نمونه این تحقیق حذف میگردد .
در روش تعیین اندازه نمونه آماری در صورتی که قرار باشد نسبت موفقیت را برآورد کنیم ، از رابطه ε ± p می توان استفاده کرد، با این فرض که نمونه گیری از جامعه به طور تصادفی صورت گرفته و توزیع p از توزیع نرمال برخوردار است. اگر نمونه گیری با جایگذاری از جامعه محدود صورت گیرد ، یا جامعه مورد نظر به حد کافی بزرگ باشد که بتوان استفاده از اصلاح جامعه محدود را غیر لازم شمرد می توان از رابطه زیر استفاده کرد:
-))
(۳-۱)
اگر اصلاح جامعه محدود را نتوان نادیده گرفت در این صورت داریم:
(۳-۲)
در صورتی که N نسبت به n بزرگ باشد(یعنی )اصلاح جامعه محدود را می توان نادیده گرفت.
برای آگاهی از P می توان نمونه ای نخستین را گزینش و برآوردی که به جای P در فرمول n به کار می رود، محاسبه کرد. گاهی پژوهشگر تصوری از یکی از حدود بالایی p دارد که می توان آن را در فرمول به کار برد. اگر پژوهشگر نتواند به برآورد بهتری برای p دست یابد ، می توان آن را مساوی ۵۰ درصد گرفته و n را محاسبه کند. چون اگر p برابر ۵/۰ در فرمول بالا گذاشته شود، n حداکثر مقدار ممکن خود را پیدا خواهد کرد.
استفاده از این شیوه سبب می شود که نمونه به حد کافی بزرگ باشد، در عین حال این نمونه ممکن است بزرگتر از حد نیاز باشد و گرانتر از زمانی تمام شود که برآورد بهتری از P در دسترس قرار دارد. این شیوه را تنها زمانی به کار میبرند که پژوهشگر قادر نیست به برآورد بهتری از P دسترسی پیدا کند.
در سال ۱۳۸۸ کل شرکتهای عضو بورس ۴۱۳ شرکت میباشد که با توجه به پیش فرضهای ذکر شده، در نهایت ۸۹ شرکت باقی میماند. در پایان برای تعیین تعداد نمونه در جامعه محدود از فرمول زیر استفاده شد که منجر به انتخاب ۴۵ شرکت گردید.
(N=89)
شرکت های مورد بررسی به شرح زیر میباشند :