همانند سازی (هم ذاتی) با کیفیت و کمیت خدمات و محصولات ارائه شده توسط سازمان یکی از معیارهای کیفیت زندگی کاری است.
اساتید دانشگاه داکتوتای جنوبی در آمریکا[۵۳] (۱۹۹۸) در یک مطالعه شواهد تجربی فراوانی را ارائه کردند که نشان داد منافع کارفرمایان و کارگران لزوماً و همیشه در تعارض با یکدیگر نمی باشند. پارادایم برد-برد پیشنهادی آنها برای کیفیت زندگی کاری و عملکرد سازمانی، ایجاب می کند که توازنی مناسب بین فلسفه مدیریت، استراتژی سازمان و خط مشی های پرسنلی، می تواند منافع تمامی طرفهای ذینفع سازمان از جمله کارفرمایان و کارگران را تأمین کند. به طور کلی در مطالعات مختلف آنها شواهد تجربی نشان داد که بین کیفیت زندگی کاری و رضایت کلی کارکنان و عملکرد تجاری شرکت رابطه مثبت وجود دارد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
آلبرت گلاسون (۱۹۸۲)، در پایان نامه دکتری خود به این نتیجه رسید که کیفیت زندگی کاری به شرایط سازمانی یا شیوه های تفکر و تأثیر آنها بر رفاه کارکنان بستگی دارد. تجربه کیفیت زندگی کاری زمانی رخ می دهد که به شایستگی های کارکنان احترام گذاشته شود.
چیپل[۵۴](۱۹۸۹)، به بررسی ادراکات مدیران میانی از کیفیت زندگی کاری پرداخت که در سه شرکت آمریکایی، ژاپنی و شرکت تهایا در تایلند انجام شد. در این مطالعه شرکت های آمریکایی کیفیت زندگی کاری عالی تری را از شرکت های ژاپنی در پرداخت، ارتقاء فرصت ها و آموزش فرصت ها داشتند و شرکت تهایا کیفیت زندگی کاری عالی تری را از شرکت های ژاپنی در آموزش فرصت ها داشت.
شین شئول (۱۹۹۰) در تحلیل تجربی از همبستگی های عالی در میان عوامل کیفیت زندگی کاری در حسابرسان به این نتیجه رسید که کنترل شغل به کنترل مشتریان کمک کرده و استرس را در حسابرسان کم می کند و هر دو اینها تأثیر مستقیم و معناداری بر استرس شغلی دارند، اما کنترل مشتریان تأثیر منفی بر استرس دارد که علت آن افزایش تعارض نقش بوده است.
فتمن[۵۵]۳ (۲۰۰۷) در مطالعات خود با عنوان «بررسی ارتباط بین فضای سازمانی(اصول انسانی حاکم بر سازمان) و بهره وری مدیران» با بهره گرفتن از روش آماری رگرسیون دریافت فضاهای سازمانی(اصول انسانی حاکم در سازمان) که در آن تصمیم گیری متمرکز است و رفتار کارکنان، تحت نظارت قوانین و رویه های زیادی قرار دارد، بهره وری، رضایت شغلی و خلاقیت کاهش یافته و نگرش منفی درباره گروه کاری افزایش می یابد.
پیت نی[۵۶] (۲۰۰۶) در پژوهشی با عنوان تأثیرات تعهد سازمانی و کیفیت زندگی کاری در کارمندان شاغل در دانشکده علوم تربیتی به نتایج زیر دست یافت: شرکت کنندگان در این مطالعه به شدت تحت تأثیر گرایش دیوان سالارانه سازمانهایی که در آنها کار می کنند، قراردارند و همچنین به شدت نگران کیفیت تقلیل یافته زندگی کاری خود هستند. با وجود این تأثیرات آنها قادر به حفظ تعهد سازمانی بالا نسبت به شغل خود هستند. نتیجه این که بین تعهد سازمانی و کیفیت زندگی رابطه مثبتی وجود دارد.
۲-۴ معرفی اجمالی از شرکت گاز
۲-۴-۱ تاریخچه مصرف گاز طبیعی در جهان:
متصاعد شدن گاز از زمین هم در مکتوبات قدیم و هم در نوشته های سبز فایل تحریر شده است شعله ور شدن گازها توسط رعد و برق و یا عوامل طبیعی دیگر همیشه قابل مشاهده بوده است وجود پدیده های مشتعل طبیعی نظیر آتش جاویدان باکو در دریای خزر و چشمه سندان در نزدیک کارستون در ایالت ویرجینیای غربی و … همه نمایشی از وجود گاز طبیعی در گذشته است که عموماً هم وقوع آنها توام با ترس و خرافات طرح می گردیده اند و بر همین مبنا تا اواخر قرن هفده اعتقاد بر این بوده است که گاز متصاعد شده از حبابهای سطح آب باعث می شود تا آب مانند نفت بسوزد و آن را آب جادویی میدانستند.
اعتقاد بر این است که اول بار چینی ها در ۳۰۰۰ سال قبل استفاده عملی از گاز را برای تبخیر آب نمک به عمل آورده اند این گاز بنابر شواهد تاریخی از عمق ۳۰۰ تا ۶۰۰ متر خارج می گشته و مورد استفاده بوده است اما استفاده صنعتی از گاز به اوایل قرن هجدهم می رسد.
در این سال اول بار شخصی انگلیسی به نام ( مرداک) از گاز حاصل از زغال سنگ به صورت مجزا در محل مسکونی خود استفاده نموده است که این تجربه باعث شد از گاز برای روشنایی در فضای باز استفاده نمایند که این امر در سالهای ۴-۱۸۰۲ در انگلیس انجام شد. همچنین در سال ۱۸۵۵ با اختراع مشعل بنسن که توسط یک شیمیدان آلمانی به همین نام ابداع شده بود اختلالات و نوسانات شعله های گاز کنترل و مهار شد که این اختراع توسط دانشمند آلمانی دیگر ( فن ولزباخ ) تکمیل شد.
علیرغم کشف مخازن گاز در اواخر قرن ۱۹ در امریکا بدلیل مشکلات حمل استفاده از گاز تا ۱۹۳۰ رونق نداشت البته سابقه حمل گاز با لوله به سال ۱۸۷۰ برمی گردد.
یعنی به عبارتی گازرسانی به محوطه کارخانه سوهر که با بهره گرفتن از گاز تمامی محوطه آن روشن شد همچنین در این هنگام در خانه شخصی و محوطه کارخانه رئیس یکی از کارخانه های پارچه بافی منچستر از گاز برای روشنایی استفاده شده است.
در این سال سعی گردید با بهره گرفتن از لوله هایی که از تنه درخت کاج ساخته شده بود گاز را عبور دهند اولین لوله چدنی در سال ۱۸۷۲ در امریکا برای انتقال گاز مورد استفاده قرار گرفته است.
اما با پیشرفت در امر لوله سازی در سال ۱۹۲۴ اولین خط لوله چدنی به طول ۳۵۰ کیلومتر در آمریکا بین دو شهر مورد استفاده قرار گرفت اولین سال استفاده از گاز طبیعی در امریکا به سال ۱۸۲۱ باز می گردد و اولین چاه گاز با عمق ۹ متر در شهر فردونا به بهره برداری رسیده است همچنین اولین شرکت در این خصوص در همان کشور در سال ۱۸۶۵ تاسیس و در سال ۱۸۸۵ نود واحد صنعتی در ناحیه پنسیلیوانیا از گاز طبیعی استفاده کرده اند.
۲-۴-۲ تاریخچه نفت و گاز در ایران:
بر اساس برخی نوشته های تاریخی ایرانیان در امر استفاده از گاز و دیگر مشتقات نفتی بر سایر اقوام معاصر خود پیشی گرفته اند وجود بقایای آتشکده ها و معابدی نظیر ( آتش جاودانی ) نزدیک کرکوک که به مشعل بخت النصر معروف بوده در نزدیکی یک مخزن گاز طبیعی واقع بوده است همچنین بقایای معابد زرتشتیان در نزدیکی مسجد سلیمان ، آتشکده آذر گشسب در آذربایجان و غیره گواهی بر این امر می باشند و روشن نگه داشتن آتشکده ها در فلات مرکزی و جنوبی ایران و سایر مناطق که محروم از جنگلهای انبوه بوده اند در دوران باستان نیز گواهی بر استفاده از منابع طبیعی دیگر از جمله نفت و گاز بوده است.
آنچه که روشن است مناطق غرب و جنوب غرب ایران از منابع عمده نفت و گاز می باشند و در گذشته به دلیل عمق بسیار کم برخی از این سفره های زیرزمینی با فرسایش خاک و یا حرکت گسلها و غیره باعث تراوش مواد نفتی به بیرون شده و ایرانیان متفکر به استناد اسناد تاریخی بسیاری پیشتر از فلسطینی ها ، سومری ها و چینی ها از نفت و گاز به گونه های ابتدایی و تصادفی و بدون برنامه ریزی استفاده می کرده اند که البته بیشتر این مصارف برای پایدار نگه داشتن آتشکده ها بوده است
اما در دوران معاصر و پس از کشف اولین چاه های نفت در ایران رشد بسیار زیادی در صنعت نفت و گاز ایران مشاهده می شود که آمارهای موجود گویای این امر می باشند.
نخستین اسناد تاریخ در مورد استفاده از گاز در ایران به زمان قاجاریه و سلطنت ناصرالدین شاه مربوط می شود موقعی که وی در سال ۱۸۷۳ میلادی به لندن سفر کرده بود چراغهای گازی که روشنی بخش معابر بودند تعجب وی را برانگیخت و او علاقه مند به بازدید از کارخانه چراغ گاز شد وی پس از بازگشت به ایران دستور احداث و استفاده از کارخانه چراغ گاز را صادر کرد در این رابطه گوشه هایی از کتاب منتظم ناصری گویای بیشتر اصل مطالب است.
اما استفاده محدود از گاز تا سال ۱۹۰۸ میلادی ادامه داشته است که گازهای همراه نفت در آن سالها سوزانده می شده است اما پس از رشد تدریجی صنایع نفت استفاده از گاز طبیعی برای تامین سوخت و محرکه های کمپرسورها و مولدهای برق و مصارف داخلی منازل سازمانی در مناطق نفت خیز مورد توجه واقع شد و در کنار فعالیتهای اصلی مربوط به نفت کوشش های محدودی برای فراورش و استفاده از گاز نیز انجام گرفت.
اولین تجربه مستقل استفاده از گاز خارج از حوزه مناطق نفت خیز به تغذیه کارخانه جدید التاسیس مجتمع کود شیمیایی شیراز بر می گردد که توسط وزارت صنایع معادن وقت در سال ۱۳۴۴ احداث و بهره برداری شد و به همین منظور خط لوله ای به قطر ۱۰ اینچ و طول تقریبی ۲۱۵ کیلومتر از گچساران به شیراز احداث شد که با نصب یک واحد کوچک نم زدایی به بهره برداری رسید و سال ها مورد استفاده بوده است.
۲-۴-۳ تاریخچه شرکت ملی گاز ایران:
شرکت ملی گاز ایران بعنوان یکی از چهار شرکت اصلی وابسته به وزارت نفت با سرمایه اولیه ۲۵ میلیارد ریال در سال ۱۳۴۴ هجری شمسی مطابق ۱۹۶۵ میلادی تاسیس گردید این شرکت از آغاز کار متناسب با رشد و توسعه اقتصادی – اجتماعی کشور و بهره گیری از گاز طبیعی به عنوان یکی از منابع مهم در تامین سوخت و تولید انرژی و تحصیل بخشی از ارز مورد نیاز تدریجاً به قابلیتها ، توانمندیها و امکانات تولید خود (گازطبیعی) افزوده است.
در سال ۱۳۴۴ بر اساس توافق کلی در زمینه توسعه همکاریهای متقابل ایران و اتحاد جماهیر شوروی با امضای پروتکلی با زمینه صدور گاز ایران بانی تاسیس شرکت ملی گاز ایران در همان سال شد که متعاقب آن قرارداد احداث خط لوله سراسری اول و پالایشگاه بیدبلند نیز آغاز گردید و در همین راستا بهره برداری از کارخانه لوله سازی اهواز در سال ۱۳۴۶ آغاز شد شروع قرار داد صدور گاز به شوروی از سال ۱۳۴۹آغاز می گردد اما در سالهای قبل از انقلاب اسلامی استفاده از گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری و حتی صنایع بسیار محدود بوده و مجموع مشترکین این شرکت به بیش از ۵۰ هزار مورد نمی رسیده است.
اما هم اینک شرکت ملی گاز ایران به عنوان یکی از شرکتهای معتبر در عرصه فعالیتهای مربوط به صنعت گاز در جهان علاوه بر فعالیتهای داخلی و تامین سوخت صنایع ، نیروگاهها و بخشهای تجاری، خانگی در ابعاد بین الملل نیز دارای تحرکات وسیعی شده است و برنامه ریزیهای گسترده و مدونی برای تامین بخش عمده ای از ارز مورد نیاز کشور از طریق صادرات و نیز سرمایه گذاری جهت رشد این صنعت داشته و با به کارگیری نیروهای متخصص در بخشهای مختلف ،امکانات و تاسیسات پیشرفته در زمینه گاز فعالیت می نماید.
۲-۴-۴ اهداف شرکت ملی گاز ایران:
هدف اصلی ایجاد آن ، بهره برداری ، پالایش و انتقال گاز و مشتقات آن به منظور مهار گازهای استحصالی از نفت و جلوگیری از سوزاندن این سرمایه ملی، جمع آوری گازهای همراه با نفت در خوزستان و صدورآن به شوروی و گازرسانی به صنایع بوده است.
شرکت ملی گاز ایران در اسفند ماه ۱۳۴۴ هجری شمسی با هدف متمرکز کردن کلیه امور مربوط به گاز درزمینه های زیر تأسیس شد :
-
- تهیه، به عمل آوردن و قابل عرضه کردن انواع گاز من جمله گاز طبیعی، گاز طبیعی مایع، گازطبیعی فشرده و گاز مایع و انجام اقدامات و ایجاد تاسیسات و وسایل لازم برای نیل به این مقصود .
-
- مطالعه، تهیه، تنظیم و اجرای طرحهای احداث پالایشگاهها، خطوط لوله، مخازن ذخیره سازی، شبکه های توزیع، وسایل حمل ونقل و سایر تاسیسات گاز طبیعی، انواع گاز و مشتقات آنها.
-
- حفاظت ، نگهداری ، عملیات و بهره برداری از پالایشگاهها ، خطوط لوله ومخازن ذخیره سازی ، شبکه های توزیع ، وسایل حمل و نقل وسایر تاسیسات گاز طبیعی ، انواع گاز و مشتقات آنها .
-
- حمل و نقل ، توزیع و فروش انواع گاز و مشتقات آنها .
-
- صدور انواع گازهای طبیعی و مایع به خارج از کشور یا فروش آنها به منظور صادرات.
-
- تنظیم و تعیین مقررات مربوط به ایمنی و استانداردهای مصرف.
۲-۴-۵ مدیریت های تشکیل دهنده شرکت ملی گاز:
مدیریت برنامه ریزی تلفیقی: این مدیریت ضمن بررسی منابع گاز کشور از نظر میزان ذخایرموجود، پراکندگی آن و میزان استحصال ، برنامه ریزی کلان و مصارف داخلی و صادرات را در چهارچوب برنامه های ملی و کلان کشور بر عهده دارد .
مدیریت مهندسی و اجرا طرحها : مطالعات فنی و مهندسی ، طراحی ، بررسی ، ارزیابی و تعیین اولویت و برآورد هزینه ها ، سودمندی طرحهای پیشنهادی و انتخاب طرحهایی که باید ضمن رعایت کلیه جوانب و عقد قرارداد با پیمانکاران به اجرا درآید .
مدیریت عملیات : این بخش شامل دو قسمت پالایش وانتقال می شود. مدیریت عملیات مسئولیت دریافت گاز از شرکت ملی نفت ایران را بر عهده دارد ، گازدریافت شده پس از تفکیک و نم زدایی وانجام عملیات تصفیه فرآورش و پالایش که بخش مهمی از فعالیتهای مدیریت عملیات است ، با پشت سرنهادن مراحل بازیافت گوگرد ، تثبیت واستحصال میعانات گازی قابل انتقال و تحویل به مدیرتهای مربوط در نقاط و مراکز تعیین شده خواهد بود .
مدیریت گاز رسانی و فروش : وظایف مدیریت گازرسانی وفروش به عنوان مظهر مجموعه فعالیتهای شرکت که مستقیماً در ارتباط با مراکز مصرف فرآورده های شرکت ملی گاز ایران انجام می گیرد با فعالیت های دیگر مدیریت ها بویژه مدیریت برنامه ریزی تلفیقی و مدیریت عملیات در ارتباط تنگاتنگ است. انجام عملیات گاز رسانی ، فروش و ارائه خدمات پس از فروش از وظایف مدیریت گاز رسانی وفروش می باشد .
مدیریتهای جانبی شامل مدیریت بازرگانی و مدیریت امور اداری : تأمین و تدارک و خرید لوازم ودستگاههای مورد نیاز ، ساخت و سازهای لازم و ابزار و وسایل مورد نیاز مراکز و تأسیسات درحال بهره برداری از منابع داخلی و خارجی از وظایف عمده ، مدیریت بازرگانی می باشد . وظایفی از قبیل آموزش نیروی انسانی ، امور رفاهی و بر نامه ریزی ، تأمین نیروی انسانی و غیره از وظایف امور اداری می باشد .
۲-۴-۶ معرفی شرکت گاز استان آذربایجان غربی:
گاز رسانی به این استان به صورت عملی از سال ۷۲ شروع شده است.تا اواخر سال ۷۸ این فعالیتها زیر نظر منطقه ۸ گاز رسانی کشور بوده است.شرکت گاز استان آذربایجان غربی بر اساس تبصره ن قانون بودجه سال ۷۷ کشور به ثبت رسید و طبق بند ب ماده ۶ اساسنامه شرکت ملی گاز ایران تشکیل گردید.شرکت اواخر ۷۸ مستقر گردید و در سال ۱۳۷۹ همگام با برنامه سوم توسعه کشور فعالیت خود را به عنوان شرکت گاز استانی آغاز نمود.
شرکت گاز استان آذربایجانغربی همانند سایر شرکتهای گاز استانی در راستای تمرکز زدایی اداری و تسریع در ارائه خدمات به متقاضیان و بروز نمودن تصمیمات و ایجاد تحول در ساختار مدیریت کشور و به منظور پاسخگویی و همچنین کسب رضایت مشترکین و مراجعین محترم فعالیت مستقل خود را عملا ًبا استقرار هیئت مدیره و مدیریت عامل در مرکز استان آذربایجانغربی از سال ۱۳۷۸ آغاز کرد.