شکل ۳-۱: مراحل تحقیق
مرحله ۱: استخراج عوامل مؤثر به استناد ادبیات تحقیق
در این مرحله با بررسی ادبیات موضوعی موجود مرتبط با این تحقیق، مدل اولیه تحقیق انتخاب شده است در این مدل عوامل مؤثر در ارزیابی شرکت های بیمه در سه گروه اصلی تحت عنوان عملکرد مالی مبتنی بر حسابداری و معیارهای عملکرد مالی مبتنی بر بازار بورس اوراق بهادار و معیارهای مبتنی بر فعالیت بیمه گری دسته بندی شده اند. به استناد ادبیات تحقیق فرض استقلال بین عوامل اصلی ذکر شده برقرار است(یلکین و دیگران، ۲۰۱۲)، لذا این مدل به صورت سلسله مراتبی ارائه شده است، بدین جهت هر یک از عوامل اصلی دارای زیرفاکتورهایی میباشند که در مراحل بعد تعیین میگردد.
مرحله ۲: استفاده از روش دلفی
دلفی رامی توان شیوه ای جهت ساختاردهی یک فرایند ارتباط گروهی دانست، به طوری که این فرایند، به افراد گروه، اجازه میدهد به گونه مؤثرتری یک مشکل پیچیده را حل کنند (دلینستونوتوراف[۵۸]، ۲۰۰۲).
در این مرحله طبق مراحل پیشنهادی فاول[۵۹]به پیاده سازی روش دلفی می پردازیم این مراحل به شرح زیر اجرا می شود(پاشاییزاد، ۱۳۸۹):
-
- تشکیل تیم اجرا و نظارت بر انجام دلفی
-
- گزینش یک یا چند پنل جهت شرکت در فعالیت ها
-
- بررسی پرسش نامه از دید نوشتاری
-
- ارسال نخستین پرسش نامه به اعضاء
-
- واکاوی پاسخهای رسیده در دور نخست
-
- آماده کردن پرسش نامه دور دوم
-
- ارسال پرسش نامه دور دوم برای اعضاء
-
- واکاوی پاسخهای رسیده در دور دوم
- آماده سازی گزارش توسط تیم پردازشگر
مرحله ۳: وزن دهی و اولویت بندی عوامل با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی گروهی(GAHP)
فرایند تحلیل سلسله مراتبی یکی از جامع ترین سیستمهای طراحی شده برای تصمیم گیری با معیارهای چندگانه است.این تکنیک امکان فرموله کردن مسأله را به صورت سلسله مراتبی فراهم میکند.همچنین امکان در نظر گرفتن معیارهای مختلف کمی وکیفی را در مسأله دارد ( قدسی پور، ۵، ۱۳۷۹). لذا در این مرحله با بهره گرفتن از پرسشنامه مقایسات زوجی و با تجمیع نظر خبرگان به وزن دهی و اولویت بندی عوامل مدل می پردازیم.
مرحله ۴: جمع بندی و نتیجه گیری و رتبه بندی شرکت ها
در این مرحله با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل داده های سه مرحله قبل و با بهره گرفتن از اطلاعات مربوط به پنج شرکت بیمه ای حاضر در بورس تهران به نتیجه گیری و رتبه بندی می پردازیم.
۳-۹- معرفی نرمافزار
این پژوهش حاصل مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با مدیران و متخصصان خبره، تنظیم و استفاده از پرسشنامه ها، مستندات موجود، برگزاری جلسات تخصصی، تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله و غیره است.برای تحلیل داده های عمومی و جمعیتشناختی جمع آوری شده مانند: سن، جنس، میزان تحصیلات و… از نرمافزار SPSS استفاده شده است. از آنجایی که هدف این تحقیق استفاده از مدل تصمیم گیری جهت رتبه بندی عوامل است با کمک نرمافزارEXECEL و نرم افزار تحلیل سلسله مراتبی[۶۰] محاسبات مربوطه انجام می پذیرد.
۳-۱۰- خلاصه
انتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است. فصل حاضر به بیان بررسی روش تحقیق وابزارهای مختلف و روش جمع آوری داده ها و همچنین جامعه آماری، نمونه آماری، روش تجزیه و تحلیل داده ها، فرایند تهیه پرسشنامه، روشهای اعتبار و قابلیت اعتماد پرسشنامه پرداخته است. همچنین در انتهای فصل با تبیین روش AHP ، به نرمافزارهای مورد استفاده در این تحقیق اشاره شده است.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل
۴-۱- مقدمه
تبدیل داده های خام جمع آوری شده به اطلاعاتی ارزشمند، در قالب آزمونهای آماری، الگوریتمهای ریاضی و با تکنیکهای مدیریت علمی صورت میگیرد تا با تعبیر و تفسیر، وکاربردی کردن اطلاعات حاصل منجر به کسب نتایج مورد نظر شوند. این فصل به تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده با بهره گرفتن از نرم افزار های محاسبات و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی می پردازد. بدین صورت که ابتدا به بررسی مشخصه های جمعیتشناختی پرداخته و سپس به سؤالات اصلی تحقیق پاسخ داده خواهد شد. سرانجام داده های جمع آوری شده پس از تجزیه وتحلیل به صورت اطلاعات ارزشمند جهت بهره برداری ارائه می شود. بدین منظور ابتدا عوامل مؤثر بر ارزیابی و رتبه بندی شرکت های بیمه فعال در بورس اوراق بهادار تهران شناسایی میشوند، سپس با بهره گرفتن از تکنیک GAHP، به وسیله نظر سنجی از خبرگان، مدل ارزیابی ارائه میگردد. سرانجام با بهره گرفتن از مدل مذکور رتبه بندی شرکت های بیمه ارائه خواهد شد.
۴-۲- مشخصات خبرگان
هدف علم آمار، استنتاج از تعداد زیادی مشاهدات است که از جامعه به دست میآیند. در این بخش، محقق داده های جمعیتشناختی جمع آوری شده از جامعه آماری موجود را در ابعاد جنسیت، سن، سطح تحصیلات و تجربه کاری بررسی کردهاست. جامعه هدف در دسترس این تحقیق، مدیران ارشد، مدیران ستادی و کارشناسان فعالی هستند که در واحدها و بخشهای مختلف بیمه مرکزی ج.ا.ا ارتباط کاری دارند و به نوعی در جریان نظارت و رتبه بندی شرکت ها میباشند. طی رایزنی انجام پذیرفته، تعداد ۱۵ نفر از مدیران و کارشناسان ستادی به عنوان خبرگان این پژوهش شناسایی شدند تا در خصوص انتخاب عوامل مؤثر بر عملکرد و رتبه بندی شرکت های بیمه نظر داده و در تهیه گزارشات مورد نیاز همکاری نمایند. نتایج حاصل ازتجزیه و تحلیل به صورت زیر میباشد.
۴-۲-۱- مطالعه توصیفی نمونه آماری متغیر جنسیت
جدول ( ۴-۱)توزیع فراوانی نمونه آماری بر حسب جنسیت
متغیر
سطوح متغیر
فراوانی
درصد
جنسیت
مرد
۱۳
۸۶%
زن
۲
۱۴%
جمع
۱۵
۱۰۰
همانطور که ملاحظه می شود، اکثر پاسخ دهندگان مرد بوده اند. به طوری که ۸۶% درصد از پاسخ دهندگان را مردها تشکیل می دهند.
شکل ۴-۱: نمودار ترکیب جنسیت نمونه آماری
۴-۲-۲- مطالعه توصیفی نمونه آماری متغیر سن
جدول (۴-۲) توزیع فراوانی نمونه آماری بر حسب سن
متغیر
سطوح متغیر
فراوانی
درصد
سن
۳۰ تا۴۰ سال
۷
۴۶%
۴۰ تا۵۰سال
۶
۴۰%
بالاتر از ۵۰ سال
۲
۱۴%
با توجه به اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه، اکثر پاسخ دهندگان دارای سنین بین ۳۰ تا ۴۰ میباشند.
شکل ۴-۲: نمودار دایرهای ترکیب سنی نمونه آماری