- نگه داشتن حد تولید ضایعات و آلودگی ها در میزان ظرفیت جذب محلی و جهانی مانند گازهای گلخانه ای، مواد شیمیایی نابودکننده اوزون و زباله های سمی
- تأمین نیازهای پایه انسانی و اجتماعی مانند دسترسی به معیشت، مشارکت اجتماعی و دسترسی به محیط سالم و خدمات پایه (شیخ الاسلامی و دیگران، ۱۳۸۸: ۳۴-۳۳).
توسعه پایدار و توسعه انسانی نه فقط جنبه های زیست محیطی بلکه جنبه های اقتصادی و مهمتر از آن وجوه اجتماعی، سیاسی و آموزشی و نیز روابط متقابل عوامل مذکور را درنظر می گیرد. از جمله جنبه های مهم تأمین حداقل نیازها برای اجرای توسعه پایدار، موارد زیر است :
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
- حذف فقر
- کاهش رشد جمعیت
- توزیع منطقی منابع
- داشتن مردمی سالم تر و آموزش دیده تر و تعلیم یافته تر
- تمرکززدایی (نقدی و صادقی، ۱۳۸۵: ۲۱۷).
در رهیافت توسعه پایدار، ” استراتژی توسعه درونزای شهری” مورد توجه قرار گرفته است. پوراحمد و شماعی مهمترین موارد قابل تأکید در این استراتژی را به صورت زیر مطرح کرده اند:
- توزیع و تراکم متعادل جمعیت در شهر به کمک توزیع متعادل خدمات و تأسیسات زیربنایی از جمله حمل و نقل عمومی، امکانات مطلوب بهداشتی و امکانات تعلیم و تربیت در تمام بخشهای شهر
- توسعه متعادل عناصر شهری و همپیوندی آنها و تأمین شرایط مسکن مناسب، ضمن حفظ هویت فرهنگی شهر برای همه شهروندان با بهره گیری از الگوها و روش های بومی و مصالح بومی و تلفیق آنها با مصالح و الگوهای جدید
- توسعه و ساماندهی نظام سلسله مراتبی شبکه راه ها و ارتباطات شهری از درون و مرکز شهر به اطراف آن
- فراهم آوردن امکانات فعالیت و اشتغال در تمام بخشهای شهری که از مهمترین عوامل جابجایی های جمعیتی است، برای تعدیل بسیاری از نابسامانیهای شهری (پوراحمد و شماعی،۱۳۸۰: ۲۳-۲۲).
“تصمیم گیری های توسعه پایدار بایستی دربرگیرنده همه سطوح فعالیتی و مکانی باشد. پایداری نیازمند آن است که تصمیم گیری ها و فعالیت ها، منجر به سرمایه گذاری در ظرفیت های اجتماعی محلی گردد تا از این طریق ضمن تقویت و یا در شرایط ویژه حداقل سرمایه های طبیعی، اجتماعی، انسانی یا اقتصادی را کاهش ندهد”(توکلی نیا و کریمی، ۱۳۸۸: ۸۲). در واقع اجرایی شدن راهکار توسعه پایدار در یک کشور، نیازمند فرآیندی از پایین به بالا و از مقیاس محلی و خرد به سوی مقیاس ملی و کلان است.
۲-۲- اهداف توسعه پایدار
اهداف توسعه پایدار معمولاً به تناسب نگرشهای نسبت به آن، در سه بخش مشخص قرار می گیرند: بخش اقتصادی، با هدف پیشرفت و کارایی بیشتر؛ بخشاجتماعی، با هدف برابری و کاهش فقر؛ و بخش اکولوژیکی، با هدف منابع طبیعی.
اهداف اقتصادی:
رشد، عدالت، کارایی
اهداف اکولوژیکی :
– یکپارچگی اکوسیستم
– ظرفیت تحمل
– تنوع زیستی
– مسائل سیاره ای
اهداف اجتماعی :
– توانمندسازی
– مشارکت
– تحرک اجتماعی
– هویت فرهنگی
– توسعه نهادی
منبع : (عزیزی، ۱۳۸۱: ۲۴).
شکل شماره ۳: اهداف توسعه پایدار
این اهداف دارای روابط متقابل به ترتیب ذیل هستند :
- اهداف اقتصادی و اجتماعی؛ توزیع درآمد، اشتغال، کمک های هدفمند.
- اهداف اقتصادی و اکولوژیکی؛ ارزیابی زیست محیطی، ارزش گذاری، درون گرایی.
- اهداف اکولوژیکی و اجتماعی؛ مشارکت مردمی، مشاوره، کثرت گرایی.
در نگرش اقتصادی، اختیار داشتن و کاهش فقر در زمره اهداف اجتماعی آورده می شوند. و نیز، مدیریت و هدایت منابع طبیعی از اهداف اکولوژیکی است (عزیزی، ۱۳۸۱: ۲۴).
۳-۲- ابعاد توسعه پایدار
توسعه پایدار به علت گسترش موضوعی ابعاد گسترده ای را شامل می شود و بر همین اساس، دستور کار ۲۱ [۱]زمینه های زیر را مورد تأکید قرار داده است:
“۱- ابعاد اجتماعی و اقتصادی، شامل : تسریع توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه، فقرزدایی، تغییر الگوی مصرف، تحولات جمعیتی، تأمین سلامت انسان، تأمین مسکن مناسب و تلفیق برنامه ریزی محیط زیست و توسعه
۲- منابع، شامل: حفاظت اتمسفر، استفاده مناسب از زمین، حفاظت جنگلها، کویرزدایی، توسعه کوهستانها، کشاورزی و توسعه روستایی پایدار، تنوع زیستی، بیوتکنولوژی پایدار، حفاظت اقیانوسها، حفاظت و مدیریت منابع آب، مدیریت مواد شیمیایی سمی و زباله های خطرناک، زباله های جامد و فاضلابها و زباله های اتمی
۳- مشارکت مردمی، شامل: مشارکت همه اقشار در فرایند توسعه، توجه به زنان و جوانان و کودکان، مشارکت مردم بومی، سازمانهای غیردولتی، نقش مسئولان محلی، کارگران و کارکنان، تجارت و صنعت، علوم و فن آوری و کشاورزان
۴- روش های اجرایی، شامل: منابع مالی و نحوه تأمین آنها، انتقال تکنولوژی، علوم در خدمت توسعه، آموزش عمومی، ظرفیت سازی، نهادهای بین المللی مورد نیاز، قوانین و مقررات و اطلاعات مورد نیاز