۶
۱۳٫۰۴
تاحدی عفیفانه(مانتویی و چادری با آرایش ملایم و مخفی)
۶
۱۳٫۰۴
عفیفانه(مانتویی و چادری ساده بدون آرایش)
۲۱
۴۵٫۶۵
جمع
۴۶
۱۰۰
اعظمآزاده وضعیت پوشش زنان را در طیفی از جسورانه تا عفیفانه دسته بندی کرده است. لذا همانگونه که در بالا می بینیم در دو سطر طیف عفیفانه و جسورانه تجمع بیشتری در نمونههای مورد مطالعه وجود دارد.
همانگونه که قبلا گفته شد بوردیو معتقد است که منش و میدان در نهایت منجر به عمل میشوند. وضعیت رفتار افراد برگرفته از مجموعه منش و میدان است. در واقع کنش پیامد رابطه دیالکتیکی منش و میدان است(بوردیو،۱۹۸۴؛ ۱۹). از نظر بوردیو امر نمادین به واسطه چیزهای مختلفی[۳۶] نمایش داده میشود و چیزی کاملاً مادی است اما چنین خصیصهای برای آن قائل نیست و کاراییاش را از مادی بودنش نمیگیرد بلکه تفسیر آن منشاء کارکردهایش است. از نظر بوردیو امر نمادین قادر است مادی بودن خود را پنهان کند و در واقع انسآنها برای ایجاد تمایز بین خود و دیگران و در ساختار سلطه از آن استفاده میکنند(چولی ۱۳۸۹).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
وبلن نیز بر نقش تعیین نوع لباس و… تأکید دارد و وقتی نشانه های سبکزندگی طبقه مرفه و غیر مولد را تحلیل میکند چنین مینویسد:«سبکی که در آن مصرف لباس، زیور آلات و انواع کالاهای لوکس نقشی محوری دارد »(باکاک ۱۳۸۱). برخی زنان مشارکت کننده معتقد بودند که در بین زنان آرایش و وضعیت پوشش نوعی نماد و نشانه از یک طبقه اجتماعی خاص قلمداد میشود و البته برخی نیز معتقد بودند که وضعت آرایش و پوشش ممکن است باعث آسیبهایی شود.
خانم ۳۰ ساله، مطلقه مانتویی با آرایش در این باره میگوید: من خیلی لوکس بیرون نمیروم تازگیها طلا هم آویزان نمیکنم شاید آن طرف سر و وضع ظاهریات را می بیند و فکر میکنند پولداری….. وقتی کیف معمولی داری وپالتوی آنچنانی نداری قطعاً آن طرف بیمار و دزد جلب توجه نمیکند ولی برعکس خوب معلوم است جلب توجه می کند. برای کارم ظاهر معمولی دارم……(مورد شماره ۳۱).
یا خانم دکتر ۴۰ ساله، مانتویی بدون آرایش، در این باره میگوید: وضعیت پوشش خیلی مهم است. آدم ها باید مناسب با شأن و شخصیتشان لباس بپوشند(مورد شماره ۱۵).
از طرفی اکثر زنها حتی زنهایی که پوشش و آرایشی جسورانه داشتند معتقد بودند که نوع پوشش میتواند نشآنهای باشد که برای مردان متفاوت تفسیر میشود(صادقی فسایی و میر حسینی ۱۳۸۸). در واقع مردان مختلف در فضاهای عمومی با دیدن وضعیت ظاهر و پوشش زنان تفسیرهای مختلفی را در ذهن خود جستجو میکنند و در مورد فرد قضاوتهایی میکنند که ممکن است منجر به آسیب دیدن زنان شود.
خانم دکتر ۳۶ ساله چادری توضیح میدهد: خیلی مهم است خانمی که خوشگل لباس میپوشد لباسهای روشن بپوشد و کمی باز باشد، این نوع لباس پوشیدن امن نیست دیگه چون همه به این نتیجه رسیدند که خانمی که لباس قشنگ میپوشد یا روسری فلان سر میکند همیشه خطر براش هست و بخواهد و نخواهد همه دنبالش هستند چون فکر میکنند که زن خرابی است اما کسی که چادر سر میکند هرچقدر هم که آدم مشکل داشته باشد و آدم درستی نباشد کسی زیاد به کارش کاری ندارد. خود اینهم یک جور معضل است (مورد شماره۱).
یا خانم ۴۵ ساله پرستار مانتویی با آرایش ملایم، در این باره میگوید: به نظر من خانمی که صبح زود آمده و کلی هم آرایش کرده!(با حالتی از تعجب و ناراحتی) من نمیتوانم بپسندم که صبح چقدر وقت میگذارند برای آرایش و مدل مو و لباسهای آنچنانی. ولی در حد تر تمیز و مرتب بودن مهم است آدم مرتب باشد….. برای دیگران زیاد دیده ام که مشکل داشته باشند. مثلا متلکهای رکیکی که میگویند. یا مزاحمتهایی که ایجاد میکنند یا به یک دید بد نگاه میکنند (مورد شماره ۱۷).
خانم دانشجو ۲۳ ساله که آراش کاملی کرده بود معتقد است:……….اگر جلف بازی در بیاورند مثلا آرایشهای آنچنانی کنند و بلند بلند بخندند و حرکاتی از خود بروز دهند که جلب توجه کند باید هم منتظر باشد که یکی بهش چیزی بگوید و یا تعرضی کند و…….(مورد شماره ۱۳).
خانم ۱۹ ساله دانشجو مانتویی که آرایش هم داشت و طی همراهی محقق تا یک مسیری دائم پسران را مسخره میکرد و گاه رفتارهایی از خود بروز میداد که در واقع جلب توجه کننده بود مثل بلند خندیدن و بلند حرف زدن و خیره شدن به صورت مردان و پسران جوان هنگام تردد نظرش را در این راستا اینگونه بیان میکند:
…. بله درصد بالایی زنها و دخترها مشکل دارند و باعث مزاحمت می شوند و دلیل اصلی را خود زنها و دخترها می دانم….(مورد شماره ۱۱).
خانم دانشجو چادری، در سن ۱۶ سالگی مورد تجاوز واقع شدهاست از تجربه خود در این خصوص میگوید:
…… من قبلا مانتویی بودم و اصلاً برایم فرقی نمیکرد طرفم مرد است یا زن. کار خودم را میکردم تا اینکه دو تا اتفاق برایم افتاد. اول یک روز داشتم از مدرسه بر میگشتم که جلوی چشمم یک دختری که خیلی شیک لباس پوشیده بود را کشیدند توی یک خونه در حالی که درش باز بود….. اتفاق دوم هم این بود که یک روز ظهر برای خرید رفتم به مغازه جوانی که نزدیک خانهمان است و می دانستم که دوست پسر همکلاسیم است و در آنجا…..(دختر در آن روز مورد تجاوز واقع شد) بعد از آن اتفاق تا مدتها با خودم فکر میکردم چرا به خودش اجازه چنین کاری داده است. چادری شدم و تو روابطم هم سعی میکنم با مردها همصحبت نشوم و اگر مجبور شدم هم اصلاً نگاهشان نمیکنم(مورد شماره ۸).
در واقع ایشان به طور ضمنی میپذیرد که وضعیت پوشش و آرایشش و نحوۀ رفتار جسورانهاش باعث شده که مورد چنین آسیبی قرار گیرد و پس از آن با تغییر در وضعیت ظاهر و رفتار خود و انتخاب سبکی محافظهکارانه در واقع به دنبال ایجاد امنیت بوده است.
با اینکه پس از انقلاب عرصه برای زنان محجبه باز شد و در دانشگاهها و ادارات با زنان محجبه سر و کار داریم ولی همچنان قضاوتهایی در مورد حضور زنان در جامعه هست که ریشه در حافظه تاریخی کشور دارد و به نظر می رسد رابطه ای بین سواد و حجاب در ذهن مردم وجود دارد و این مسئله آسیب می رساند. افراد علاوه بر اینکه با چنین مشکلی دست و پنجه نرم میکنند ولی باز هم پوشش چادر را در واقع حفاظی در مقابل آسیبهای جنسی در فضاهای عمومی میدانند.
به طور مثال خانم دکتر ۳۶ ساله، متأهل چادری بدون آرایش در اینباره میگوید: به خاطر چادری بودنمان زیاد اذیت می شویم. ما از این طرف دچار مشکل هستیم. ماکه بی حجاب نیستیم و چادری هستیم و مقنعه سرمان است و این حرفها، مریضها اعتماد نمیکنند و با خودشان فکر میکنند که شاید این خانم زیاد دکتر نباشد و سواد نداشته باشد. معمولاً فکر میکنند که هرکس باسواد است بی حجاب هم هست…… هیچ وقت خودم برای باز بودن حجاب تو خیابان دچار مشکل نشدم چون چادری هستم(مورد شماره ۱).
میتوان نظر زنان را در خصوص رعایت پوشش چنین دستهبندی کرد:
جدول شماره ۱۵٫ رعایت حجاب
نظرات در مورد لزوم رعایت پوشش(نمونه)
کد باز
اگر زنها بیشتر خودشان را بپوشانند نه فقط به چادر ولی خود را بپوشانند خیلی راحت می توانند در جامعه بروند و بیایند و سرکار بروند دانشگاه بروند پزشک اگر هستند و هر شغلی که دارند به نظر من ساده زیستن و پوشش زن باعث راحتی برای زنانست و اذیت و آزاری اگر باشد برای خانم های کم پوشش است. من خودم زمانی جوان بودم و بیرون می رفتم سرکار می رفتم با اینکه جوان بودم و بَر ورو هم داشتم اذیت نشدم چون پوشش داشتم (مورد شماره ۲۲ خانم ۵۵ ساله).
پوشیده بودن خیلی مهم است یا پوشش به مثابه پوشش دینی
حجاب باید در حدی باشد که خصلت مردها این است که توجه می کنند در مکان عمومی جلب توجه نکند در محیط کاری هم همینطور.درمحیط کار یک جور پوشش دارد با خانواده اش یک جور و تنها می رود یکجور پوشش دارد. هرچه بالا شهر می روی آزادتر هستند و برایشان عادی تر است ولی هرچه پایین تر می روی خیلی جلب توجه می کند اگر با تیپ بالاشهر پایین بروی شاید برایشان عجیب باشد مثلا در تهران من با همین مانتو ۲هفته پیش رفته بودم قائم شهر انقدر مردم با تعجب من را نگاه می کردند و حتی یک آقایی به من گفت مگر اینجا لس آنجلس است.برای بازار خوب یک جای شلوغ است و مردها بیشترند خوب بهترمی پوشم و بعضی جاها هم حتما باید باید چادری بروی( مورد شماره ۳۶ خانم ۲۱ ساله).
بسته به شرایط قابل تغییر است یا پوشش به مثابه پوشش عرفی