عنوان صفحه
شکل ۱- نحوه اندازه گیری قد (سانتیمتر) ۴۴
شکل ۲- نحوه اندازه گیری وزن (کیلوگرم) ۴۵
شکل ۳- نحوه اندازه گیری دور کمر (سانتیمتر) ۴۷
شکل ۴- نحوه اندازه گیری دور لگن (سانتیمتر) ۴۷
شکل ۵- نحوه اندازه گیری ضخامت لایه چربی زیر پوستی سه سر بازو ۴۹
شکل ۶- نحوه اندازه گیری ضخامت لایه چربی زیر پوستی ساق پا ۴۹
شکل ۷- نحوه اجرای آزمون YO-YO 51
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۴-۱– میانگین قد دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود ۵۹
نمودار ۴-۲- میانگین وزن دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود ۵۹
نمودار ۴-۳- میانگین BMI در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود ۶۰
نمودار ۴-۴- میانگین نسبت دور کمر به دور لگن در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود ۶۰
نمودار ۴-۵- میانگین درصد چربی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود ۶۱
نمودار ۴-۶- میانگین سطح فعالیت بدنی در دختران ۷- ۱۲ سال شهرستان جوانرود ۶۱
نمودار ۴-۷- میانگین آزمون YO-YO در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود ۶۲
نمودار ۴-۸- تعیین میزان لاغری، وزن نرمال، اضافه وزن و چاقی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود ۶۲
نمودار ۴-۹- نمودار قد، وزن، BMI و درصد چربی دختران ۷-۱۲ نسبت به ۷ سالها ۶۳
نمودار ۴-۱۰- ارتباط بین ردههای وزنی با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷ سال ۶۵
نمودار ۴-۱۱- ارتباط بین ردههای وزنی و سطح فعالیت بدنی در دختران ۸ سال ۶۶
نمودار ۴-۱۲- ارتباط بین ردههای وزنی و سطح فعالیت بدنی در دختران ۹ سال ۶۷
نمودار ۴-۱۳- ارتباط بین ردههای وزنی و سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۰ سال ۶۸
نمودار ۴-۱۴- ارتباط بین ردههای وزنی و سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۱ سال ۶۹
نمودار ۴-۱۵- ارتباط بین ردههای وزنی و سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۲ سال ۷۰
نمودار ۴-۱۶- ارتباط بین BMI با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷ سال ۷۱
نمودار ۴-۱۷- ارتباط بین BMI با سطح فعالیت بدنی در دختران ۸ سال ۷۲
نمودار ۴-۱۸- ارتباط بین BMI با سطح فعالیت بدنی در دختران ۹ سال ۷۳
نمودار ۴-۱۹- ارتباط بین BMI با سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۰ سال ۷۴
نمودار ۴-۲۰- ارتباط بین BMI با سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۱ سال ۷۵
نمودار ۴-۲۱- ارتباط بین BMI با سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۲ سال ۷۶
نمودار ۴-۲۲- ارتباط بین درصد چربی با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷ سال ۷۷
نمودار ۴-۲۳- ارتباط بین درصد چربی بدن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۸ سال ۷۸
نمودار ۴-۲۴- ارتباط بین درصد چربی بدن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۹ سال ۷۹
نمودار ۴-۲۵-ارتباط بین درصد چربی بدن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۰ سال ۸۰
نمودار ۴-۲۶- ارتباط بین درصد چربی بدن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۱ سال ۸۱
نمودار ۴-۲۷- ارتباط بین درصد چربی بدن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۲ سال ۸۲
نمودار ۴-۲۸- رابطه بین نسبت دور کمر به دور لگن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷ سال ۸۳
نمودار ۴-۲۹- ارتباط بین نسبت دور کمر به دور لگن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۸ سال ۸۴
نمودار ۴-۳۰- ارتباط بین نسبت دور کمر به دور لگن و سطح فعالیت بدنی در دختران ۹ سال ۸۵
نمودار ۴-۳۱- ارتباط بین نسبت دور کمر به دور لگن و سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۰ سال ۸۶
نمودار ۴-۳۲- ارتباط بین نسبت دور کمر به دور لگن و سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۱ سال ۸۷
نمودار ۴-۳۳- ارتباط بین نسبت دور کمر به دور لگن و سطح فعالیت بدنی در دختران ۱۲ سال ۸۸
نمودار ۴-۳۴- ارتباط بین سن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال ۸۹
نمودار ۴-۳۵- ارتباط بین آزمون YO-YO با نسبت دور کمر به دور لگن در دختران ۷-۱۲ سال ۹۰
نمودار ۴-۳۶- ارتباط بین آزمون YO-YO با درصد چربی بدن در دختران ۷-۱۲ سال ۹۱
نمودار ۴-۳۷- ارتباط بین آزمون YO-YO با سن در دختران ۷-۱۲ سال ۹۲
نمودار ۴-۳۸- ارتباط بین آزمون YO-YO و BMI دختران ۷-۱۲ سال ۹۳
نمودار ۴-۳۹- ارتباط بین آزمون YO-YO با وزن در دختران ۷-۱۲ سال ۹۴
فصل اول
طرح پژوهش
۱-۱- مقدمه
امروزه، مردم سراسر جهان با مشکل چاقی مواجه هستند و چاقی در همه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه شیوع یافته است. چاقی موجب بسیاری از بیماریها می شود و سلامت افراد با چاقی به مخاطره میافتد. مسئله دیگر که امروزه افراد چاق با آن مواجه هستند مشکل تناسب اندام است که چاقی را به یک معضل تبدیل کرده است. چاقی مختص به جنس خاصی نیست و افراد هر دو جنس و در تمامی سنین میتوانند چاق باشند. با توجه به اینکه، پیشگیری بهتر از درمان است؛ ضروری است که همه افراد، اعم از کودک، جوان، پیر، دختر و پسر از چاقی جلوگیری کنند. از آنجایی که چاقی دوران کودکی خود دلیلی برای چاقی بزرگسالی است، پس بهتر است میزان چاقی در کودکان را کنترل کرد.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
عدم فعالیت بدنی و نیز عوامل محیطی و ژنتیکی نیز نقش مهمی در توسعه چاقی دارد. به طور کلی، افزایش بروز چاقی در سطح جهان ممکن است در نتیجه مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایجاد شود. از نگرانیهای خاص، افزایش چاقی در میان کودکان است که به افزایش مرگ و میر در میان بزرگسالان جوان منجر می شود و همچنین چاقی کودکان پیش بینی کننده قوی برای چاقی بزرگسالی است.
۱-۲- بیان مساله
بدیهی است شواهد روشنی وجود دارد که اضافه وزن و چاقی با طیف وسیعی از مشکلات بهداشتی در ارتباط است. نتایج بسیار رایج چاقی در دوران کودکی و نوجوانی با اختلال روانی- اجتماعی و انزوای اجتماعی همراه است. عوارض ارتوپدی در کودکان چاق به خوبی شناخته شده است. برای مثال کودکان چاق به طورگستردهای، پاهای صاف دارند که فشار استاتیک و دینامیک بر روی کف پا افزایش مییابد (۱). عوارض کبدی ناشی از چاقی نیز ممکن است وجود داشته باشد، به خصوص استیتوهپاتوزیس[۱] در غیر الکلیها، همچنین افزایش رفلکس معدهای – رودهای و اختلالات تخلیه در نتیجه فشار داخل شکمی به دلیل افزایش چربی شکمی و چاقی دلیل عمده سنگهای صفراوی در کودکان است، خفگی مانع خواب نیز از دیگر عوارض پیشروندهی شناخته شده چاقی در دوران کودکی است (۱). چاقی در دنیای جدید را میتوان به عنوان یک سندرم تعریف کرد که شیوع آن صرف نظر از سن یا جنس در میان همه کشورها به طور مداوم در حال افزایش است. در حقیقت، چاقی یک بیماری چند عاملی است که در ایجاد آن هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی از قبیل عوامل فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، متابولیکی، روانی و اجتماعی دخالت دارد (۲،۳،۴). یکی از عوامل ایجاد کننده چاقی انتقال ژن چاقی از والدین به فرزندان است (۵). همچنین چاقی کودکان با شاخص توده بدن (BMI)[2] والدین مرتبط است و چاقی والدین پیش بینی کننده قوی برای چاقی کودکان است (۶). عواملی دیگری که می تواند موجب چاقی شود، زندگی داخل رحمی و نوزادانی است. محیط زندگی نیز نقش مهمی در آمادگی ابتلا به چاقی در زندگی آینده دارد (۷)؛ مثلا تک والدینی شدن با چاقی دوران کودکی در ارتباط است (۸). این امر ممکن است با فاکتورهای روانی اجتماعی در ارتباط باشد، مثلا اختلال در عملکرد خانواده، اختلالات روانی مادر و غفلت والدین می تواند خطر ابتلا به چاقی در کودکان را افزایش دهد. شروع چاقی را میتوان با انواع عوامل از جمله مسائل مربوط به خانواده نسبت داد که موجب جهش در طی دوران رشد می شود (۸). از مشخصههای چاقی، بیش از حد بودن چربی بدن است که بیشتر مواقع، اما نه همیشه، با افزایش وزن بدن همراه است و این زمانی رخ میدهد که BMI بالاتر از ۳۰ واحد در بالغین باشد (۷).
تاثیر قابل توجه اضافه وزن و چاقی بر سلامت جسمی و روانی شناخته شده است (۹). اضافه وزن و چاقی، از عوامل خطرناک مستقل برای افزایش مرگ و میر در سراسر طول عمر هستند (۱۰). چاقی یک عامل خطرناک برای بیماریهای قلبی و عروقی است. چاقی می تواند بسیاری از عوارض دیگر از جمله افزایش کلسترول و فشار خون را به همراه داشته باشد و این می تواند منجر به پیامدهای بهداشتی جدی شود (۳). چاقی در سراسر جهان باعث نگرانی جدی بهداشت عمومی شده است (۲) که با سرعت غیرقابل کنترلی در حال افزایش است (۳). با توجه به گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)[3]، حدود ۵/۱ میلیارد نفر جوان بالای ۲۰ سال در سراسر جهان اضافه وزن دارند (۱۱). WHO پیش بینی کرد که در سال ۲۰۱۵ حدود ۳/۲ میلیارد بزرگسال اضافه وزن خواهند داشت و بیش از ۷۰۰ میلیون نفر چاق خواهند بود (۳). بروز چاقی ممکن است در هر سنی رخ دهد (۱۲)؛ اما، چاقی در دوران کودکی یک مشکل جدی سلامت است و چاقی همه گیر در میان کودکان به میزان هشدار دهنده گسترش یافته است (۱۰،۱۳،۱۴). در کشورهای مرفهتر چاقی فقط در میانسال شایع نیست؛ بلکه، به طور فزایندهای در میان جوانان و کودکان نیز شیوع پیدا کرده است (۱۱). در سال ۲۰۰۵ حداقل ۲۰ میلیون کودک زیر ۵ سال اضافه وزن داشتند (۳). در حال حاضر از هر پنج فرزند یک فرزند در ایالات متحده آمریکا اضافه وزن دارد (۱۱) و از هر ۱۰ کودک در جهان یک کودک چاق است (۲). بررسیها نشان داده که میزان شیوع اضافه وزن و چاقی در نوجوانان ایرانی نیز به نسبتا بالا است. برای نمونه، شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان تهرانی به ترتیب ۱/۲۱ و ۸/۷ درصد، نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ سالهی شیرازی به ترتیب ۳/۱۱ و ۹/۲ درصد، نوجوانان شهر سنندج به ترتیب ۲/۱۱ و ۲/۳ درصد، است (۱۵). همچنین شیوع اضافه وزن و چاقی در پسران نوجوان بیرجند به ترتیب ۵ و ۸/۲ درصد، دختران نوجوان مشهدی به ترتیب ۶/۱۴ و ۴/۳ درصد، دختران نوجوان رشتی به ترتیب ۶/۱۸ و ۹/۵ درصد مشاهده شد (۱۵). همچنین شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان ابتدایی بیشتر از بچههای کوچکتر و بزرگسالان است (۱۶). عواملی مانند رژیم غذایی نامناسب (۳)، اختلالات در خوردن و مشکلات مربوط به روابط خانواده، به خصوص اگر در دوران جهش رشد رخ دهد (۱۲)، عوامل روانی اجتماعی، درک ضعیف از وضعیت سلامت خود، رفتار بیتحرک (مانند مدت زمان مشاهده تلویزیون) (۱۷) و چاقی کلی و چاقی شکمی موجب کاهش آمادگی جسمانی قلبی تنفسی در کودکان می شود (۱۳). بیماریهای مرتبط با چاقی و اضافه وزن در کودکان با جمعیت بالغین مشابه است. فشار خون بالا (۱۸)، دیس لیپیدمی و شیوع بالاتری از فاکتورهای مرتبط با مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ به عنوان بیماریهای مکرر در جمعیت کودکان چاق و دارای اضافه وزن شایع است (۱۰،۱۱). در حال حاضر در برخی از جمعیتها دیابت نوع ۲ شکل غالب از دیابت در کودکان و نوجوانان است (۱۰). اضافه وزن و چاقی مادران در دوران بارداری موجب تولد نوزادان با وزن بیش از حد می شود (۱۰).
متاسفانه پدر و مادر همیشه متوجه اضافه وزن یا چاقی فرزندان خود نمیشوند و یا اگر بدانند به این باور که چاقی دائمی و تغییر ناپذیر است (۸). در دو دهه اخیر شاهد افزایش چشمگیر هزینه های مراقبت بهداشتی در کودکان و بزرگسالان چاقی بودهایم (۲). پیشگیری اغلب راه حل بهتری نسبت به درمانهای غیر موثر است، بنابراین شناسایی عوامل مرتبط و پیش بینی اضافه وزن و چاقی دوران کودکی یک مسئولیت مهم است (۲).
درمان اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان نیاز به یک رویکرد چند مرحله ای که شامل مدیریت رژیم غذایی، افزایش فعالیت فیزیکی، ممانعت از بیتحرکی، دارو درمانی و جراحی چاقی است (۲). از آنجایی که امروزه، استفاده از وسایل پیشرفته از جمله استفاده از ماشین به جای پیاده روی و تماشای تلویزیون و فیلمهای ویدئویی و کار با کامپیوتر به جای ورزش، موجب ذخیره انرژی و کاهش فعالیت بدنی و تحرک شده است (۱۹) و هر ساله حدود ۲ میلیون نفر به علت عدم فعالیت بدنی میمیرند و یافتههای WHO حاکی از آن است که زندگی بیتحرک، یکی از ۱۰ علت عمده مرگ و میر در همه کشورهای جهان میباشد (۲۰). روش مناسب برای کاهش خطر مرتبط با چاقی از دست دادن وزن و تغییر ترکیب بدنی از طریق فعالیت بدنی است (۱۲).
مطالعات نشان دادهاند که چاقی دوران کودکان با انجام فعالیت بدنی رابطه معکوسی دارد؛ اما، در مقابل مطالعات دیگر نشان دادهاند فعالیت شدید کودکان دارای اضافه وزن ارتباط بین چاقی و سطح فعالیت بدنی را نشان نمیدهد و این هنوز هم جنجالی است که آیا عدم فعالیت موجب ترویج چاقی می شود یا نه (۶). همچنین چندین مطالعه نشان دادند که بین زمان صرف شده تماشای تلویزیون با چاقی کودکان ارتباط مثبتی وجود دارد (۲۱،۲۲) و بعضی دیگر گزارش دادند رابطه وجود ندارد (۲۳،۲۴).
لذا با توجه به مطالب گذشته، هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان شیوع چاقی و نیز ارتباط آن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود بوده است که بررسی شود آیا بین شیوع چاقی، ترکیب بدن (BMI و درصد چربی بدن) و نسبت دور کمر به دور لگن با سطح فعالیت بدنی و آمادگی هوازی در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط معنیدار وجود دارد؟
۱-۳-ضرورت پژوهش
چاقی در دوران کودکی یک مشکل جدی و همهگیر است (۱۴). WHO تخمین زدهاست که ۶/۲ میلیون نفر در جهان در نتیجه اضافه وزن یا چاقی جان خود را از دست می دهند (۱۲). در حال حاضر حدود ۱۶ درصد از کودکان در اروپا اضافه وزن دارند و ۸ درصد چاق هستند (۱۴). کودکان آسیایی نیز بیشترین میزان اضافه وزن را به خود اختصاص می دهند و ۶۰ درصد (۶/۱۰ میلیون نفر) کودکان کشورهای در حال توسعه این قاره دارای اضافه وزن هستند. ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه که با پدیده شهرنشینی و صنعتی شدن روبه رو است. میزان شیوع چاقی در سالهای اخیر در کودکان، بیش از حد انتظار است و با افزایش سن هم این میزان افزایش مییابد (۲۵).
مهمترین نتیجه چاقی دوران کودکی در دراز مدت، تداوم آن در بزرگسالی است که با خطرات کلی سلامتی مرتبط است (۹،۱۱،۱۲،۱۴). بیماریهای مرتبط با چاقی کیفیت زندگی و طول عمر را کاهش میدهد (۱۱،۱۴). همزمان با ظهور افزایش چاقی در کودکان شاهد یک افزایش همهگیر در دیابت نوع ۲ در کودکان بودهایم و WHO هشدار داده است که مرگ و میر ناشی از دیابت در سراسر جهان در ۱۰ سال آینده بیش از ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت (۲۶). مصرف بالای کالری و چربی و کاهش سطح فعالیت بدنی از علل چاقی به شمار میروند (۲۷). در حالی که تأثیر کاهش فعالیت فیزیکی بر افزایش چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان، به مراتب بیش از عامل تغییر عادات غذایی است (۲۸). WHO نیز تخمین زده است که ۹/۱ میلیون نفر در هر سال در نتیجه عدم فعالیت بدنی جان خود را از دست می دهند (۱۲) و نیز زندگی بیتحرک، یکی از ۱۰ عامل عمده مرگ و میر در همه کشورهای جهان میباشد (۲۹).
از آنجایی که شناخت و درمان به موقع چاقی از عوارض آن جلوگیری می کند، همچنین با توجه به این که درمان چاقی در کودکان امکان پذیر و باعث کاهش عوارض آن در سنین بالاتر میگردد به نظر میرسد که شناسایی کودکان دچار اضافه وزن و چاق از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار باشد. از طرفی عوامل مختلفی از جمله عدم تحرک کودکان (۳۰) و تماشای طولانی مدت تلویزیون (۲۱،۲۲) از دلایل عمده ابتلا کودکان به چاقی محسوب می شود. همچنین گزارشهای مختلفی از شیوع چاقی و اضافه وزن در نقاط مختلف ایران وجود دارد؛ اما، اطلاعاتی که در مورد شیوع چاقی در دختران ابتدایی شهرستان جوانرود و ارتباط آن با فعالیت بدنی در دسترس نمی باشد. از این رو، در این پژوهش میزان شیوع چاقی در کودکان ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود و ارتباط آن با سطح فعالیت بدنی مورد بررسی قرار گرفته است. تعیین وضعیت موجود، گامی کوچک در جهت شناسایی کودکان چاق و در معرض خطر و ارجاع ایشان به سالنهای ورزشی و تشویق انها برای انجام فعالیت بدنی است. ضمنا مربیان ورزش و مسئولان بهداشتی-درمانی نیز میتوانند از نتایج حاصل، جهت برنامه ریزی اساسی استفاده نمایند.
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف کلی
بررسی میزان شیوع چاقی و ارتباط آن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود.
۱-۴-۲- اهداف اختصاصی
۱-۴-۲-۱- تعیین ارتباط بین ردههای مختلف وزنی (لاغر، نرمال، اضافه وزن و چاق) با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۲- تعیین ارتباط بین نسبت دور کمر به دور لگن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۳- تعیین ارتباط بین ترکیب بدن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۴- تعیین ارتباط بین سن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۵- تعیین ارتباط بین آزمون YO-YO و نسبت دور کمر به دور لگن در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۶- تعیین ارتباط بین آزمون YO-YO و درصد چربی بدن در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۷- تعیین ارتباط بین سن و آزمون YO-YO در دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۸- تعیین ارتباط بین آزمون YO-YO و BMI دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۴-۲-۹- تعیین ارتباط بین آزمون YO-YO و وزن دختران ۷-۱۲ سال شهرستان جوانرود؛
۱-۵- فرضیه های پژوهش
۱-۵-۱- بین ردههای مختلف وزنی (لاغر، نرمال، اضافه وزن وچاق) با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۲- بین نسبت دور کمر به دور لگن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۳- بین ترکیب بدن با سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۴- بین سن و سطح فعالیت بدنی در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۵- بین آزمون YO-YO و نسبت دور کمر به دور لگن در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۶- بین آزمون YO-YO و درصد چربی بدن در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۷- بین سن و آزمون YO-YO در دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۸- بین آزمون YO-YO و BMI دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۵-۹- بین آزمون YO-YO و وزن دختران ۷-۱۲ سال ارتباط وجود دارد.
۱-۶- محدودیتهای پژوهش
۱-۶-۱- محدودیت قابل کنترل
۱-۶-۱-۱- افراد جامعه دانش آموزان شهرستان جوانرود بود.
۱-۶-۱-۲- دامنه سنی آزمودنی ۷-۱۲ سال بود.
۱-۶-۱-۳- جامعه آماری تنها شامل دختران بود.
۱-۶-۱-۴- اندازه گیریها در ساعت ۸ الی ۱۲ صبح انجام شد.
۱-۶-۱-۵- نظارت دقیق بر اجرای پروتکل مورد نظر صورت گرفت.
۱-۶-۲- محدودیتهای غیرقابل کنترل
۱-۶-۲-۱- امکان خطا در پاسخ به پرسشنامه،
۱-۷- تعریف واژه ها و اصلاحات
۱-۷-۱- اضافه وزن: براساس منحنی استاندارد BMI برای سن و جنس طبق مرجع CDC[4] (مرکز کنترل بیماریها) حدود مرزی ۹۵≤BMI85 به عنوان اضافه وزن تعریف شده است (۳۱،۳۲).
۱-۷-۲- چاقی: براساس منحنی استاندارد BMI برای سن و جنس طبق مرجع CDC (مرکز کنترل بیماریها) ۹۵BMI≥ به عنوان چاقی تعریف شده است (۳۱،۳۲).
۱-۷-۳- شاخص توده بدن (BMI): با تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد به متر به توان دو محاسبه می شود (۱۳).
۱-۷-۴- آمادگی هوازی: حداکثر ظرفیت سیستم قلبی عروقی در مصرف اکسیژن را نشان میدهد. آمادگی هوازی یک عنصر مفهومی، چند وجهی از آمادگی جسمانی است و با مجموعه ای از ویژگیهای مربوط به مهارت و سلامت شامل قدرت عضلانی، انعطافپذیری عضله، ترکیب بدن و … مرتبط است (۳۳).
۱-۷-۵- دانش آموزان دختر: در این پژوهش منظور دختران اول تا ششم ابتدایی است.
۱-۷-۶- فعالیت بدنی: شامل تحرک بدن می شود که نیازمند مصرف انرژی بالاتر از نیازهای فیزیولوژیکی طبیعی است (۳۳).
۱-۷-۷- آزمون YO-YO: آزمون YO-YO آزمون هوازی است از طریق دویدن ۲۰ متر رفت و برگشت در زمان محدود محاسبه شد.
۱-۷-۸- ترکیب بدن: ترکیب بدن شامل قد، وزن، BMI و درصد چربی بدن است (۳۴).
۱-۷-۹- ردههای مختلف وزنی: شامل ردههای وزنی لاغر، دارای وزن نرمال، دارای اضافه وزن و چاق می شود (۳۱).
۱-۷-۱۰- دور کمر: وسط کناره دنده تحتانی و تاج خاصره به عنوان کمر و اندازه گیری دورتا دور آن به عنوان دور کمر تعریف شد (۳۵).
۱-۷-۱۱- دور لگن: اندازه گیری دور تا دور جایی از لگن که بیشترین قطر را دارد (۳۵).
۱-۷-۱۲- نسبت دور کمر به دور لگن ([۵]WHR): تقسیم دور کمر به دور لگن به عنوان نسبت دور کمر به دور لگن تعریف شد (۳۶).
۱-۷-۱۳- CDC[6]: مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، موسسه ملی بهداشت عمومی از ایالات متحده امریکا است (۳۱).
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲-۱- مقدمه
سلامتی یکی از بنیادیترین نیازهای زندگی و شالودهای بنیادین برای بالندگی و پیشرفت انسانهاست. به طوریکه نبود آن عاملی مهم در سستی و فروپاشی ملی شمرده می شود. طبق اساس نامه WHO حق مسلم هر انسانی است که فارغ از نژاد، مذهب، عقاید سیاسی و موقعیت اجتماعیاش از بالاترین حد استانداردهای منطقی و قابل حصول سلامت برخوردار شود. برای سلامت تعاریف متعددی وجود دارد که مقبولترین آنها تعریف WHO است که سلامتی را رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه تنها فقدان بیماری یا ناتوانی تعریف کرده است. سلامتی دارای ابعاد مختلف جسمی، روانی، روحی، عاطفی و اجتماعی است که بعد بدنی و جسمی سلامتی را از همه آسانتر میتوان درک کرد. سلامت جسمی دال بر علمکرد کل بدن است و اینکه همه اعضای بدن به اندازه عادی و با عملکرد معمولی باشند. در همین راستا، سلامتی کودکان محور فعالیتهای بسیاری از سازمانهای بین المللی همچون WHO و یونسیف است که تامین آن در فرایند توسعه ملی و بسیار مهم و تعیین کننده محسوب می شود. بنابراین میتوان گفت: حمایت از کودکان و ارتقای سلامت جسمی و روانی آنان پیش شرطی برای توسعه آتی بشریت است (۲۵).
به گزارش WHO ، در سال ۱۹۹۵ در سراسر جهان حدود ۱۸ میلیون کودک کمتر از ۵ سال داری اضافه وزن و ۲۰۰ میلیون بزرگسال چاق بودند که در سال ۲۰۰۵ اضافه وزن در کودکان زیر ۵ سال حداقل به ۲۰ میلیون و چاقی در بزرگسالان به ۴۰۰ میلیون رسید (۲۶). در اکثر کشورهای اروپایی در طی سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ شیوع چاقی در دوران کودکی بین ۱۰-۴۰ درصد افزایش یافته است، البته چاقی در طول سالهای اول زندگی بین پنج و شش سالگی شایعتر است (۳۷).
براساس تعریف بلوغ بیولوژیکی تمام کودکان از الگوی رشد مشابهی پیروی می کند؛ اما، هم زمانی این الگو با سن تقویمی در کودکان متفاوت است، چنانچه در هر سن معینی تفاوتهای آشکاری در میزان بلوغ بیولوژیکی نمود مییابد. قد، وزن، ترکیب بدنی و عوامل آمادگی جسمانی از جمله ویژگیهایی هستند که همزمان با رشد تغییر می کنند. سرعت این تغییرات ممکن است در افراد متفاوت باشد (۳۸). در کودکان با افزایش سرعت رشد، وزن افزایش مییابد، سپس قد و بلوغ استخوانها ثابت باقی میماند؛ اما، افزایش وزن ادامه مییابد و موجب چاقی می شود. اگر بلوغ زودتر آغاز شود به دلیل بسته شدن زودتر غضروف صفحات رشد به کاهش ارتفاع نهایی نیز منجر می شود (۳۷).
با توجه به اهمیت پیامدهای چاقی بر سلامت جامعه و روند افزایشی آن، ارزیابی دقیق، پایش و پیگیری وضعیت چاقی در کودکان و نوجوانان اهمیت فراوانی دارد (۳۹). امروزه، تقریبا در تمام کشورهای توسعه یافته، شیوع چاقی با روشی مشابه در کودکان و نوجوانان رو به افزایش یافته است (۲۶). در کشورهای در حال توسعه نیز به دلیل کاهش دسترسی به مواد غذایی سالم مانند ماهی، گوشت بدون چربی و میوههای تازه و سبزیجات، عدم آموزش و کمبود درآمد موجب افزایش شیوع چاقی در این کشورها شده است. اثرات وضعیت اقتصادی اجتماعی، استفاده از آموزش و پرورش و درآمد به الگوهای خاص رفتاری تبدیل شده که بر شیوع چاقی، میزان کالری مصرفی، انرژی مصرف شده و سرعت سوخت و ساز موثر است (۳۷).
۲-۲- مبانی نظری
۲-۲-۱- تعریف چاقی
تعریف چاقی و اضافه وزن بسیار ساده است (۳۷)؛ اما، تعریف چاقی در طول زمان تغییر می کند، مثلا ویلیامز و همکاران با اندازه گیری ضخامت چین پوستی ۳۳۲۰ کودک ۵-۱۸ سال نشان دادند که اگر درصد چربی بدن پسران و دختران به ترتیب حداقل ۲۵ و ۳۰ درصد باشد، آنها به عنوان چاق طبقه بندی میشوند (۴۰) و محققان اروپایی BMI با صدک بالاتر از ۸۵ درصد را اضافه وزن و BMI با صدک بالاتر از ۹۵ را به عنوان چاقی طبقه بندی کردند (۴۱). در مطالعات دیگر BMI با صدک بالاتر از ۹۵ را به عنوان چاق، بین صدک ۸۵ تا ۹۵ در معرض خطر اضافه وزن، بین ۸۵ تا ۵ را دارای وزن نرمال و کمتر از ۵ را لاغر تعریف کردند (۳۱،۴۲،۴۳). یک راه برای برقرار کردن ارتباط بین افراد و گروه استفاده از صدک است. صدک، درصدی از افراد گروه است که به یک مقدار خاصی از کمیت و یا به مرحله مهمی از رشد و نمو دست یابند. CDC در سال۲۰۰۰ یک نمودار رشد را منتشر شد که جایگزین نسخه سال ۱۹۷۷ بود. داده های آن زمان تا اکنون تغییر نکرده است (۳۱). نمودارها رشد شامل نمودار قد، وزن و BMI است. هر کدام از این نمودارها دارای صدکهای ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۸۵، ۹۰ و ۹۵ برای سنین ۲ تا ۲۰ سال هستند. تعریف چاقی عبارتند از تجمع چربی اضافی در بدن است(۴۴).
مکانیسم توسعه چاقی به طور کامل درک نشده است؛ اما، تایید شده است. چاقی زمانی اتفاق میافتد که دریافت انرژی بیش از مصرف انرژی باشد (۴۴، ۳۰). در بررسیهای بالینی و مطالعات اپیدمیولوژیک، اندازه گیری محتوای چربی بدن با دقت قابل قبول، نیازمند استفاده از روشهای پیچیده آزمایشگاهی است که به افراد متخصص نیاز دارند، بسیار پرهزینه هستند و در عمل به ندرت به کار گرفته می شود. ضمن آنکه استاندارد قابل قبولی هم برای تعریف چاقی بر اساس چربی بدن در کودکان در دست نیست. با توجه به این دلایل معمولا در مطالعات ایپدمیولوژیک و بررسیهای کلینیکی از جایگزینهای سادهای مثل اندازه شاخص های تن سنجی و عموما اندازه وزن بدن و ضخامت چین پوستی استفاده می کنند (۴۵). متداولترین روش برای تعیین اضافه وزن و چاقی در کودکان استفاده از BMI است (۳۹).
۲-۲-۲- علل و عوامل چاقی کودکان
علل چاقی پیچیده و چند عاملی است، از جمله میتوان به عوامل ژنتیکی، متابولیکی، هورمونی و روانی اشاره کرد (۳۰). یکی از عوامل موثر بر چاقی کودکان چاقی والدین است. پدر و مادر ژن را به فرزند منتقل کرده، در دوران رشد کودک محیط شرایط را برای وی فراهم میسازد و در حقیقت الگوی چاقی خانوادگی حاصل تداخل ژن و محیط است (۵). عوامل ژنتیکی بر استعداد تعیین شده کودک در یک محیط مساعد چاق کننده موثر است (۳۰). بسیاری از عوامل ژنتیکی شناخته شده در چاقی در درجه اول نقش افزایش مصرف انرژی ایفا می کنند. شواهد نشان میدهد که هورمونها و سایتوکاینهای متعدد غدد عصبی که عمدتا از بافت چربی ترشح میشوند، نقش مهمی را در چاقی دوران کودکی، تعادل انرژی هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت، سوخت و ساز بدن و پاسخهای التهابی دارند و دارای عوارض جانبی قابل توجهی بر سلامت دوران کودکی هستند (۳۰،۴۶). لپتین و گرلین دو هورمون هستند که محصول چاقی هستند و ژن واقع بر روی کروموزوم انسان که بر تعادل انرژی تاثیر میگذارند (۴۶،۴۷). گرلین و لپتین که به طور مستقل از یکدیگر ترشح میشوند، تحریک و سرکوب سلول های عصبی هیپوتالاموس حاوی نوروپپتیدهای مختلف منجر به اثرات بی اشتها یا میل به غذا در تعادل انرژی می شود. درکودکان چاق سطح سرمی لپتین افزایش مییابد (۴۶). لپتین مسئول تعادل انرژی در طولانی مدت است و عملکرد گرلین به عنوان یک علامت تحریکی برای گرسنگی است. پاسخ گرلین پس از صرف غذا در افراد چاق است در مقایسه با افراد سالم، مستقل از محتوای کالری و اجزای ریز مغذی از وعده غذایی است. کاهش پاسخ گرلین و یا عدم حساسیت کامل برای سرکوب غذا ممکن است به مقاومت در برابر از دست دادن وزن در برخی از افراد چاق کمک کند (۴۷).
بسیاری اوقات، انتخاب شیوه زندگی و محیط زندگی به طور قابل توجهی چاقی افراد را تحت تاثیر قرار میدهد. عواملی همانند عدم تحرک کافی، مصرف بیش از حد غذا، چاقی والدین خصوصا مادر، تحصیلات والدین، رفتارهای بهداشتی تغذیهای، وضعیت اقتصادی، اجتماعی (۳۰) و ابتلا به بیمارهایهایی نظیر آسم و غیره می تواند در کودکان موجب چاقی می شود (۴۸). تغییر رژیم غذایی به صورت گرایش به انواع چربیهای اشباع شده (مانند انواع روغن جامد)، کلسترول، مواد قندی، غذاهای پرانرژی با ظاهر جذاب ولی با ترکیبات کم ارزش غذایی، میان وعدههای غذایی چرب یا شیرین و کاهش مصرف مواد غذایی فیبردار به شدت بر خطر ابتلا به چاقی میافزاید (۴۹). البته مصرف انرژی بستگی به متابولیسم پایه[۷] (RMR)، اثر حرارتی غذا و فعالیت بدنی نیز دارد. تاثیر حرارتی غذا یعنی انرژی مورد نیاز برای هضم غذا، برای هر کیلو اضافه وزن، حدود ۷۰۰۰ کالری مورد نیاز است، پس دریافت فقط ۵۰-۱۰۰ کالری اضافه در روز ۵-۵/۲ کیلو اضافه وزن در هر سال را ایجاد می کند. نتیجه اینکه یک عدم تعادل جرئی بین دریافت و مصرف انرژی سبب افزایش وزن می شود و مهم اینکه اغلب کودکان آهسته چاق میشوند؛ اما، در طول سالها چاقی آنها باقی میماند (۵۰).
در تعداد کمی از موارد، چاقی در دوران کودکی به دلیل کمبود هورمون رشد یا اثرات جانبی ناشی از داروها (به عنوان مثال استروئید) است (۴۴). نشانههایی وجود دارد که بخشی از اضافه وزن ممکن است به علت تغییر در مصرف انرژی زمان استراحت باشد که ناشی از یک تغییر هورمونی محیطی است برای مثال هورمون رشد ناکافی جایگزینی هورمون رشد در بزرگسالان می شود که می تواند منجر به تغییرات زیادی در مصرف انرژی در حالت استراحت شود. هیپرانسولینمی[۸] نیز ممکن است پس از صرف غذا منجر به افزایش وزن بیش از حد شود. شاخص قند خون در یک رژیم غذایی می تواند از طریق اثر بر ترشح انسولین، مصرف انرژی در حال استراحت را تحت تاثیر قرار دهد که این یک قضاوت کلی است اما سند محکمی است؛ زیرا، می تواند توضیح دهد چگونه شیوع چاقی می تواند بدون افزایش همزمان در کالری افزایش یابد (۵۱).
عوامل روانی از جمله عوامل استرس زا که باعث غذا خوردن احساسی، زورگویی، ابتلا به غفلت و بد رفتاری می شود و یا زندگی کردن در وضعیتی که در آن ثبات، حدود، نظم و نظارت وجود ندارد به چاقی کودکان کمک می کند. خوردن بیش از اندازه مواد غذایی به راحتی و در حالت عادی جذب نمی شود، کودکان پریشان بیشتر در معرض ابتلا به پرخوری یا خوردن هیجانی هستند. نمونههایی از عوامل استرس زا که معمولا به پرخوری منجر می شود، شامل، جدایی والدین (طلاق)، قلدری، بد رفتاری فیزیکی و روانی یا سوء استفاده و زندگی در پرورشگاه و تغییر دادن مکرر پرستاران است. این چالش می تواند یک کودک یا نوجوان را برای استفاده از مواد غذایی به عنوان یک مکانیسم مقابلهای مستعد کند. استرس مزمن نیز می تواند ترکیبی از عادات خواب نامناسب، خستگی و بی میلی به شرکت در فعالیت بدنی منظم در مدرسه و خانه باشد. خواب ناکافی عامل خطر شناخته شده برای چاقی است. استرس می تواند اثرات منفی بر سیستم ایمنی بدن، افزایش خطر ابتلا به عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی و مانع سازگاری به فعالیت بدنی شود. شرایط زندگی استرس زا از جمله فقر، اضطراب عمومی و افسردگی می تواند پاسخهای غدد عصبی را تحریک کنند. فعال شدن محور هیپوتالاموس – هیپوفیز و سیستم عصبی سمپاتیک ممکن است از طریق تولید بیش از حد کورتیزول منجر به چاقی شکمی، مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک شود (۵۲).
یکی دیگر از دلایل چاقی عدم تحرک است از آنجایی که جامعه امروزی سالهاست با شیوه ماشینی و تکنولوژی صنعتی ارتباط دارد، روز به روز مشکلات بیتحرکی، عدم فعالیت بدنی، استفاده از بازیهای کامپیوتری و نیز عادت خانوادگی خاص منجر به افزایش وزن در کودکان می شود (۵۳). در طول چند دهه گذشته، کودکان به طور پیشرونده به افراد کم تحرک تبدیل شده اند. این تغییر در شیوه زندگی با افزایش قابل توجه در چاقی همراه است، به طوریکه ۱۷ درصد از کودکان بین سنین ۲ تا ۱۹ سال چاق محسوب میشوند (۳۳). تاثیر کاهش سطح فعالیت بدنی در افزایش چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان به مراتب بیشتر از عوامل تغییرات عادات غذایی است (۵۴). عادتهای بیتحرک، مانند تماشای تلویزیون و انجام بازیهای ویدئویی، به کاهش هزینه های گرمایی روزانه کمک می کند. زمانی که کودکان یک برنامه تلویزیونی خاص را تماشا می کنند، کاهش قابل توجهی در میزان متابولیسم زمان استراحت مشاهده می شود. میزان کودکانی که روزانه کمتر از یک ساعت تلویزیون تماشا می کنند و چاق هستند ۱۰% است. در حالیکه اگر به مدت ۳، ۴ یا ۵ ساعت یا بیشتر در روز تلویزیون تماشا کنند، میزان شیوع چاقی به ترتیب ۲۵، ۲۷ و ۳۵ درصد میرسد. از آنجایی که کودکان اغلب در مقابل تلویزیون غذا میخوردند و بخش بزرگی از تبلیغات تلویزیونی مواد غذایی است که سرشار از کالری است و مغذی نیست چاقی افزایش بیشتری مییابد. از سوی دیگر افزایش سطح فعالیت بدنی یک هدف مرتبط با کاهش در مصرف مواد غذایی است. فعالیت بدنی نیز منجر به توجه فرد برای انتخاب مواد غذایی کم انرژی می شود (۳۷).
۲-۲-۳- عوارض ناشی از چاقی
علت نگرانی در مورد چاقی دوران کودکی، همبستگی بالای چاقی با مشکلات بیشمار سلامتی، تداوم چاقی در جوانی، مختل نمودن بخشی از اقتصاد، افزایش هزینه های بیمارستانی و … میباشد (۵۵). چاقی دوران کودکی موجب کاهش اعتماد به نفس، اختلال هیجانی و اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی می شود (۵۵). علاوه بر این اثرات منفی روانی، چاقی دوران کودکی با افزایش فشار خون و بیمارهای استخوانی در بزرگسالی ارتباط مستقیم دارد و به عنوان یک فاکتور خطرزا برای ابتلا به این بیماریها به شمار میرود (۴۸). چاقی، عوارض جانبی قابل توجهی بر سلامت غدد، قلب و عروق، گوارش، ریه، عصب، روان، خون و اسکلت دارد و نیز توسعه برخی از انواع سرطان را به همراه دارد. توسعه عوارض متابولیک چاقی دوران کودکی در طول مسیر بزرگسالی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، چربی خون کلسترول بالا، پرفشار خونی و بیماریهای قلبی عروقی زود رس را افزایش میدهد. تغییرات قلبی – عروقی و سوخت و ساز بدن در دوران کودکی آغاز می شود (۳،۴۶). آترواسکلروز در دوران کودکی، با ذخیره کلسترول در غشای درونی عروق عضلانی شروع می شود که نوارهای چربی را تشکیل می دهند. در برخی موارد این نوارهای تشکیل شده در عروق کرونری کودکان می تواند ضایعات آترواسکلروتیک[۹] را در چند دهه توسعه دهد (۳۷). چاقی در کودکان موجب افزایش غلظت گلوکز خون ناشتا، انسولین، تری گلیسیرید[۱۰] (TG)، پروتئین واکنشی[۱۱] C (CRP) اینترلوکین ۶ (IL-6) می شود در حالی که HDL و آدیپونکتین[۱۲] کاهش مییابد (۵۶). چاقی در کودکان خطر بیماریهای قلبی عروقی[۱۳] را افزایش میدهد (۱۱) که شامل افزایش فشار خون (بیش از ۷۵% از فشار خون بالا) به طور مستقیم با چاقی در ارتباط است (۱۸)، گروهی از فاکتورهای خطرناک قلبی عروقی (سندروم متابولیک) تغییراتی دراندوتلیوم و ضخامت و قابلیت ارتجاع دیواره شریانها، همچنین تغییراتی در ساختار و عملکرد بطن چپ ایجاد می کنند. برخی از مشکلات قلبی عروقی در کودکان چاق موجب خفگی مانع از خواب می شود (۲۸).
چاقی یک عامل عمده خطرناک برای سندرم متابولیک در کودکان است. اضافه وزن بیشتر بدن و چاقی مرکزی کودکان را مستعد ابتلا به سندرم متابولیک می کند، سندرم متابولیک ابتدا به عنوان سندروم X شناسایی شد و به عنوان همزمانی اختلال متابولیک متعدد که شامل هایپرانسولینمی، عدم تحمل گلوکز، فشار خون بالا، کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) و افزایش تری گلیسیرید[۱۴] توصیف می شود (۳۷،۵۷). سندروم متابولیک به عنوان یک عامل خطرزای بیماریهای قلبی – عروقی و دیابت محسوب می شود که از دوران کودکی آغاز و در بزرگسالی علامتدار می شود (۴۹). برخی از بیماریهای ناشی از چاقی در دوران کودکی، مانند دیابت نوع دوم، سندرم پلیکیستیک تخمدان و شرایط مختلف دیگر (انواع اختلالات تنفسی، ارتوپدی و کبدی) در حال حاضر نسبتا به خوبی تثبیت شده، اگر چه این شواهد محدود است (۳۰). همه این اثرات نامطلوب به کوتاهی عمر منجر میشوند (۴۶).
۲-۲-۴- درمان چاقی
به منظور مقابله با چاقی در دوران کودکی، باید همه عوامل در نظر گرفته شود. تحقیقات تا به امروز تقریبا به طور انحصاری بر درک تحریکات بیولوژیکی در خوردن غذاهای خاص، ارتباط بین رفتار پدر و مادر و مصرف مواد غذایی متمرکز شده است. عوامل متعددی بر غذا خوردن کودکان موثر است. در میان آنها «تأثیرات بیولوژیکی» والدین و اجتماع موثرتر هستند (۵۸). همچنین کاهش ۱۰۰ کالری در رژیم غذایی روزانه با کم کردن ۵ کیلوگرم در سال مطابقت می کند. به جای کاهش وزن سریع، کاهش وزن ۲-۱ کیلوگرم ماهانه به عنوان کاهش وزن ایده آل در نظر گرفته شده است. در کودکان چاق کاهش اندک کالری مصرفی مواد غذایی، ایجاد انگیزه در کودک و تشویق و حمایت درست خانواده می تواند در کاهش وزن موثر باشد، کودکان باید تفاوت بین اشتها و گرسنگی را درک کنند و باید توجه خود را به سوی موضوعات دیگری درباره غذا و غذا خوردن متمرکز کنند (۵۶). رژیم غذایی با محتوای کربوهیدرات کم در مقایسه با رژیمهای غذایی کم چربی منجربه از دست دادن وزن سریعتر و کاهش تریگلیسرید پلاسما در افراد بزرگسال چاق می شود (۵۶). مصرف میوه ها، سبزیجات، لبنیات، گوشت، تخم مرغ، مغزهای گیاهی در کاهش خطر ابتلا به سندروم متابولیک اهمیت دارد (۴۹). افراد چاق باید به خوردن فیبر و پرهیز از غذاهای غنی از چربی اشباع شده و کلسترول و عدم استفاده بیش از حد از نمک و قند تصفیه شده تشویق شوند. اگر در افراد دیس لیپیدمی[۱۵] تایید شود، باید درمان با رژیم غذایی آغاز شود، در کودکان بالای دو سال از طریق مراقبت و اولویت دادن به ویتامین و انرژی مورد نیاز، متناسب با سن بیمار، درمان انجام شود و اجازه مصرف بیش از ۲۵٪ چربی را ندهید (۳۷). از طریق تغییر در شیوه زندگی میتوان چاقی را درمان کرد. مزایای تغییر در شیوه زندگی افراد چاق براساس موفقیت در برنامه های رژیم غذایی و ورزش است که با آموزش به افراد و خانوادهها و تغییر در رفتار و نگرش ایجاد می شود. در اغلب موارد موفقیت طولانی مدت در این روش درمانی به پیشگیری مداوم بیماران برای جلوگیری از افزایش وزن دوباره بستگی دارد. علل شکست را