(منبع: یافته‌های پژوهش)
همان‌گونه که در جدول بالا مشاهده می‌نمایم اغلب این مطالعات در ارتباط با هریک از متغیرهای پژوهش به طور جداگانه و یا دو‌به‌دو پرداخته است اما متونی که به طور مشخص ارتباط کلیه متغیرهای پژوهش را در نظر گرفته و مورد بررسی قرار دهند نسبتاً محدود می‌باشد. بنابراین این تحقیق به‌دنبال بررسی رابطه بین مدیریت دانش، نوآوری فرایند و توسعه محصولات جدید شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEها) با بهره گرفتن از تکنیک معادلات ساختاری است می باشد که در هیچ یک از مطالعات انجام شده به بررسی تاثیر این متغیرها بر روی یکدیگر به طور همزمان نپرداخته اند.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۲-۴- جمع‌بندی و ارائه چارچوب مفهومی تحقیق
همانطور که مشاهده شد با توجه به موضوع پژوهش که عبارت است بررسی تاثیر نقش مدیریت دانش و نوآوری فرایند در توسعه محصول جدیدی (مورد مطالعاتی شرکت‌های کوچک و متوسط در شهرک صنعتی شمس‌آباد تهران) در بخش‌های ابتدایی این فصل به تعریف و تاکید بر نقش شرکت‌های کوچک و متوسط و توسعه محصول جدید و ابعاد آن در نظریه‌های مدیریتی پرداخته شد.
مطابق با ادبیات پژوهش توسعه محصول جدید عبارت است از مجموعه‌ای از اقداماتی که با درک یک فرصت بازار آغاز شده و به تولید (عملکرد محصول)، فروش (عملکرد بازار) و تحویل یک پروژه (عملکرد پروژه) ختم می‌شود. توسعه محصول جدید، بخش مهمی از هر تجارت است و فرصت‌های رشد و مزیت رقابتی را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند.
همچنین مطابق با بررسی ادبیات تحقیق، کشورهای جهان با تکیه بر نوآوری فرایند در جهت توسعه محصولات جدید و حفظ مزیت رقابتی در محیط بشدت پیچیده و پویای امروزی حرکت می‌کنند. در واقع بسیاری از صاحب‌نظران، نوآوری، بویژه نوآوری فرایند را به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر معرفی کرده و معتقدند که نوآوری فرایند در قالب معرفی ماشین آلات و تجهیزات جدید، تغییرات در فرآیندهای تولید، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات نوین و اقدامات جدید مدیریتی موجب مزیت رقابتی بنگاه در بازارهای داخلی و خارجی شده و می‌شود و یک عنصر ضروری به منظور بقای سازمان در بلندمدت می‌باشد.
از طرف دیگر مطابق با مطالعات انجام شده در این بخش، امواج متحرک تغییرات در محیط سازمان‌های امروزی که در آن بازار به مکانی جهت رقابت فزاینده تبدیل شده سازمان‌ها را واداشته تا به این نتیجه برسند که دانش، دارایی کلیدی و ارزشمندی برای آنان محسوب می‌شود. البته هر چند دانش به‌عنوان سرمایه‌ای گرانبها در جوامع پیشرفته و به‌عنوان یک منبع در موسسات مطرح است طریقی که این دانش مدیریت شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر کیفیت خدماتی که می‌تواند از هر یک از منابع متعلق به موسسه عاید گردد، مؤثر است. بنابراین مدیریت دانش نقش حمایتی مهمی در موسسه و توسعه محصول جدید ایفا می کند. مدیریت منظم و پیوسته در مورد دانش، فاکتوری مهم در توسعه‌ی محصول به‌شمار می‌آید. فعالیت‌های ایجاد و اکتساب دانش، توزیع و یکپارچگی دانش و ذخیره دانش در قلب فرآیندهای توسعه‌ی محصول جدید نهفته است. البته مشخص گردید مدیریت دانش پیش از آن که یک حوزه جدید مدیریتی با قوانین خاص خود باشد به عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای فرایند خلق نوآوری هم مطرح است و اهمیت مدیریت دانش و رابطه آن با نوآوری به طور گسترده تایید شده است. در نهایت با توجه به مطالعات انجام شده مشخص گردید که ویژگی‌های شرکت همانند سن استقرار شرکت، مقیاس شرکت، تعداد کل پرسنل، تعداد پرسنل تحقیق و توسعه، تعداد کارمندان شرکت، نوع صنعت بر رابطه بین توسعه محصول جدید، مدیریت دانش و نوآوری فرایند تاثیر خواهد داشت. لازم به ذکر است با توجه به مطالعات پیشین و روابط شناسایی شده بین متغیرها توسعه محصول جدید و مدیریت دانش و نوآوری چارچوب مفهومی پژوهش با توجه به اهداف و فرضیه های پژوهش به شرح شکل ۲-۲ ارائه میگردد:
شکل ۲-۲- چارچوب مفهومی پژوهش
(ماخذ: یافته های پژوهش)
فصل سوم
روش‌شناسی تحقیق
۳-۱-
مقدمه
یکی از مهم‌ترین مراحل پژوهشها علمی انتخاب روش پژوهش متناسب با پژوهش است. منظور از انتخاب روش انجام پژوهش این است که مشخص کنیم، چه روش پژوهشی برای بررسی موضوع خاصی لازم است. انتخاب روش پژوهش بعهده محقق است و او باید در انتخاب روش صحیح پژوهش حساسیت لازم را به عمل آورد( خلیلی، ۱۳۸۷).
در این فصل تلاش شده است روش دستیابی به هدف پژوهش یعنی بررسی ارتباط بین مدیریت دانش، نوآوری فرایند و توسعه محصول جدید (مورد مطالعاتی شرکت‌های کوچک و متوسط شهرک صنعتی شمس‌آباد تهران)، تشریح گردد.
۳-۲- روش پژوهش
از لحاظ جهت‌گیری، پژوهش می‌تواند سه نوع متفاوت باشد. گاهی هدف پژوهش، حل یک مشکل متداول و معمول در محیط کار است و گاهی هدف پژوهش، افزودن به مجموعه کلی دانش در یک حوزه خاص است و گاهی اوقات هدف پژوهش بررسی اثرات پیشنهادی پژوهشها کاربردی است. وقتی پژوهشی به قصد کاربرد نتایج یافته‌هایش برای حل مشکلات خاص متداول درون‌سازمان انجام می‌شود، چنین پژوهشی، پژوهش کاربردی نامیده می‌شود. اما زمانی که پژوهش برای افزایش دانش و درک ما از مشکلات خاصی که عموماً در محیط‌های سازمانی اتفاق می‌افتد و چگونگی حل آنها انجام می‌شود، پژوهش بنیادی یا پایه‌ای نامیده می‌شود. همچنین این گونه پژوهشها را پژوهش محض نیز می‌نامند. یافته‌های حاصل از این نوع پژوهش در ایجاد دانش در حوزه‌های مختلف مدیریت کمک می‌کنند. وقتی پژوهشی برای بررسی اثرات توصیه‌های پژوهشها کاربردی انجام می‌شود آن را پژوهش ارزیابی می‌نامند (دانایی‌فرد، ۱۳۸۳).
بر مبنای هدف، پژوهشها در سه دسته جای می‌گیرند؛ اکتشافی، توصیفی و یا آزمون فرضیه. زمانی یک پژوهش به صورت اکتشافی انجام می‌شود که در مورد وضعیتی که با آن روبرو هستیم اطلاعات و آگاهی زیادی نداریم یا اطلاعاتی در مورد اینکه چگونه مسائل مشابه یا موضوعات پژوهشی در گذشته حل شده‌اند در اختیار نداریم. بررسی توصیفی به منظور تعیین و توصیف ویژگی‌های متغیرها در یک وضعیت انجام می‌شود. مطالعاتی که متضمن آزمون فرضیه است، معمولاً تلاش می‌کنند تا ماهیت روابط خاصی را تبیین کنند یا تفاوت‌هایی بین گروه ها یا استقلال دو عامل یا بیشتر در یک وضعیت را تبیین کنند (دانایی‌فرد، ۱۳۸۳).
از لحاظ افق زمانی، پژوهشها در دو دسته قرار می‌گیرند؛ مقطعی و دوره‌ای(چندمقطعی). در بررسی مقطعی داده‌ها یکبار در طی یک دوره به منظور پاسخ به پرسش جمع آوری می‌شود. در حالی که در بررسی‌های دوره‌ای محقق ممکن است بخواهد افراد یا پدیده‌ها را در چندین برهه زمانی به منظور پاسخ به یک پرسش مورد بررسی قرار دهد.
پژوهش حاضر از لحاظ نوع هدف، جزو پژوهش‌های کاربردی به حساب می‌آید، زیرا این پژوهش تئوری‌های آزموده شده در جوامع دیگر را برای شناسایی و حل مسائل در جامعه‌ی آماری خود بررسی و تجزیه و تحلیل کرده است. با توجه به اینکه در این پژوهش سعی می‌شود تا روابط میان عوامل (متغیرهای) دست‌کاری نشده کشف شـود. این پژوهش، یک پژوهش تحلیلی- توصیفی است. همچنین این پژوهش از نوع پژوهش‌های مقطعی است که در آن داده‌ها در طی یک دوره مشخص جمع آوری می‌شوند.
۳-۳- جامعه و نمونه آماری پژوهش
با توجه به عنوان پژوهش، هدف از این پژوهش بررسی تاثیر مدیریت دانش کارکنان و نوآوری فرایند بر توسعه محصول جدید در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (موردمطالعاتی- شرکت‌های کوچک و متوسط واقع در شهرک صنعتی شمس‌آباد استان تهران) می‌باشد. بنابراین جامعه آماری، مدیران و کارشناسان شرکت‌های مذکور می‌باشند.
بنابراین با توجه به اینکه هدف از تحقیق شناسایی جامعه و تعیین پارامترهای مربوط به آن است، و با توجه به حجم زیاد این جامعه آماری، عملاً انجام این کار امکان‌پذیر نبوده و مستلزم صرف وقت و هزینه زیادی برای محقق می‌باشد؛ باید تعدادی از افراد جامعه را مورد بررسی قرار داد و از طریق جمع کوچک‌تری با روش معینی، به صفات و ویژگی‌های جامعه پی‌برد. بدیهی است اگر حجم جامعه مورد نظر کوچک و حجم و تعداد آن کم باشد می‌توان آن را بطور کامل مطالعه نمود. ولی با توجه به اینکه جامعه مورد نظر نسبتاً بزرگ می‌باشد باید از میان افراد جامعه تعدادی مشخص بعنوان نمونه برگزیده و با مطالعه این جمع محدود، ویژگی‌ها و صفات جامعه را مطالعه نموده، شاخص‌ها و اندازه‌های آماری آن محاسبه شود. به دلیل معدود بودن جامعه از فرمول زیر برای بدست آوردن حجم نمونه استفاده می‌کنیم:
n: حداقل حجم نمونه
N: تعداد جامعه
: میزان برآورد با در نظر گرفتن ضریب اطمینان ۹۵% این مقدار برابر ۹۶/۱ می‌باشد
e: درصد خطای مجاز (دقت برآورد) که آن را ۰۵/۰ در نظر می‌گیریم
: واریانس جامعه که چون از قبل یک شاخص به عنوان پارامتر واریانس جامعه مورد مطالعه وجود نداشت لذا میانگین و واریانس جامعه از پیش تعیین نشده بود. به همین جهت برای رعایت اطمینان بیشتر همراه با خطای کمتر بالاترین مقدار انحراف جامعه که ۵۰ درصد است به جای انحراف معیار جامعه قرار داده می‌شود. لازم به ذکر است برای بررسی و آزمون مدل نمونه‌های آماری از شرکت‌هایی انتخاب می‌گردند که مدل تحقیق(مدیریت دانش کارکنان و نوآوری فرایند) در مورد آنها مصداق دارد و صنایعی که خلاف آن ثابت می شود(مصداق ندارد). با توجه به اینکه تعداد مدیران و کارشناسان شرکت‌های مورد بررسی ۱۶۰ نفر بودند. مطابق فرمول فوق تعداد ۱۱۳ نمونه آماری مورد نیاز می‌باشد.
۳-۴- روش جمع آوری داده‌ها
به دلیل نوع تحقیق و همچنین گستردگی جامعه آماری و به تبع آن پیچیدگی نمونه آماری و برای دسترسی سریعتر به نظرات پرسش‌شوندگان بهترین روش جمع آوری داده‌ها در این تحقیق پرسشنامه در نظر گرفته شد. به منظور دستیابی به نتایج مورد نظر و انجام شایسته روش تحقیق از روش‌های زیر بهره گرفته شد:
الف) مطالعات کتابخانه‌ای: جهت تدوین مبانی، تعاریف و مفاهیم نظری از منابع کتابخانه‌ای استفاده شد که مهم‌ترین و مفیدترین منبع موتورهای جستجو در اینترنت، بانکها و منابع اطلاعاتی و کتابخانه‌های دانشگاه‌های کشور بوده است.
ب) تحقیقات میدانی: به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نظر و سنجش متغیرهای تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است. شاخص‌های مورد سنجش در تحقیق، پیش از آنکه در قالب پرسشنامه به نظرسنجی گذاشته شود، در معرض قضاوت چند تن از خبرگان و کارشناسان در دانشگاه‌ها و شرکت‌های مرتبط با موضوع تحقیق قرار گرفت و نهایتاً از پرسشنامه مورد توافق به عنوان ابزار جمع آوری داده‌ها استفاده شد.
۳-۵- طراحی ابزار پژوهش(پرسشنامه)
تهیه ابزار سنجش یکی از مراحل مهم انجام تحقیق است. در اینجا رعایت اصول کلی طراحی پرسشنامه حائز اهمیت است. در پرسشنامه سوالات هر چند متغیر باید جداگانه در نظر گرفته شوند. سوالات طیف گونه و مستقیم و نیز سوالات زمینه‌ای یا خصیصه‌ای باید مشخص شوند. بر حسب نوع سوالات، گزینه‌ها یا پاسخ‌های بسته و باز مشخص شوند. ترتیب سوالات با دقت بررسی شود. مقدمه اعتماد برانگیز و نیز گویا تهیه شود. پرسش‌ها مشخص شود و لحن سوالات براساس اینکه آیا مصاحبه توسط پرسشگر صورت می‌گیرد یا اینکه پاسخگو راساً جواب می‌دهد، طراحی شود. دقت در مسائل جانبی مانند کدگذاری، انتخاب قلم‌ها، طراحی صفحات و نحوه حروف‌چینی نیز ملاحظات اساسی در این مرحله بشمار می‌آیند. سوالات پرسشنامه نظرسنجی باید روشن، شفاف و واضح باشد.
ابزار تحقیق در این پروژه به صورت پرسشنامه طراحی شده است. در این پرسشنامه سعی شده است که نظر خبرگان و متخصصان را در رابطه با معیارها و شاخص‌های تعیین شده جویا شده تا شاخص‌های نهایی مشخص گردند.
اطلاعات مندرج در این پرسشنامه، از طریق بررسی پرسشنامه‌های سایر محققین داخلی و خارجی و شاخص‌های در رابطه با مدیریت دانش، نوآوری فرایند و توسعه محصول جدید تهیه گردیده است.
در پرسشنامه طراحی شده، از آنجا که سوالات از مقیاس‌های نسبی بهره‌مند بودند، مطابق جدول ۳-۱ مبادرت به استفاده از طیف لیکرت شد و به ترتیب برای گزینه‌های کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم و کاملاً مخالفم ضرایب ۵، ۴، ۳، ۲ و ۱ در نظر گرفته شد و بدین ترتیب اطلاعات کیفی و ناپارامتریک با مقادیر کمی و عددی تعبیر شدند و در محاسبه‌ها ملاک عمل قرار گرفت. از مقیاس لیکرت برای تعیین اهمیت هر عنوان از متغیرها استفاده شده است. لازم به ذکر است که در این بخش از تحقیق مجموعاً ۳۵ پرسشنامه بین خبرگان و متخصین توزیع شد که ۲۹ پرسشنامه عودت داده شد.
جدول ۳-۱: مقیاس لیکرت پرسشنامه
میزان عامل اندازه‌گیری
نظر خبرگان و متخصصین
