نوآوری و تکنولوژی
روابط تجاری (با کلیه مشتریان و شبکه عرضه‌کنندگان و شرکاء تجاری)
باید شرکت­ها منطق استفاده از مدل سرمایه فکری و اجزای مدل سرمایه فکری را در چارچوب صنعت خاص و شرکت خودشان بیان کنند.
همچنین این مدل گزارش‌دهی سرمایه فکری می‌بایستی روابط بین اجزای سرمایه فکری را مورد توجه قرار دهد و نقش این اجزا در ایجاد ارزش برای شرکت را بیان کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سیستم‌های اندازه‌گیری سرمایه فکری می‌بایستی درک و بینش کاملی از ظرفیت خلق ارزش سرمایه فکری بدهد و حتی الامکان باید اطلاعات خود را بصورت کمّی بیان کند اما همیشه امکان این کار وجود ندارد برای مثال دانش و تجربه ضمنی افراد (واندر و همکاران، ۲۰۰۱).
در اینجا باید از اعتماد بین افراد به عنوان یک دارایی نامشهود نام برد که همکاری جهت خلق ارزش را ارتقاء می‌دهد این مفاهیم در قالب و چارچوب سرمایه اجتماعی بحث می‌شود. باید این نکته را گفت که هیچ فرق خاصی بین گزارش‌دهی داخلی و خارجی وجود ندارد منتها باید این مطلب را افزود که در گزارش دهی داخلی، اطلاعات مشروح­تری درباره فرآیندها و فعالیت­های سازمانی ارائه می­ شود ولی در گزارش­دهی خارجی فقط نتیجه و پیامدهای این فعالیت­ها و فرآیندهای سازمانی انتشار می‌یابد. گزارش‌دهی داخلی مستلزم استفاده از رویه‌ها و راهنمایی­های خاص و کلی نیست ولی در گزارش‌دهی خارجی این قضیه برعکس است و مستلزم استانداردسازی گزارش‌دهی است تا سهامداران (ذینفعان) بتوانند اطلاعات یک شرکت را با سایر شرکت­ها مقایسه کنند.
بخش دوم: مدیریت سود
۲-۳) سود مورد انتظار (عادی یا هدف)
شرکت‌ها با بهره گرفتن از ابزار مدیریت سود سعی می­ کنند سود گزارش شده را به سمت سود مورد انتظار مدیریت نمایند. از سود مورد انتظار به عنوان یک نقطه مرجع استفاده می­ شود که از آن طریق انحرافات سود واقعی سنجیده می­ شود. سود مورد انتظار در مطالعات مدیریت سود هدف مغروض مدیریت است. مدل‌های مختلفی برای تعیین سود مورد انتظار به کار می­رود: (کوچکی، ۱۳۷۳)
۱- مدل­های مبتنی بر سودهای گذشته شرکت .
۲- مدل مبتنی بر عملکرد جاری سایر شرکت‌ها در صنعت .
۳- مدل گام تصادفی ساده (در این مدل سود هر سال را برابر با سود گزارش شده در سال قبل پیش بینی می­ کنند).
۴ – سود قبل از اقلام غیر مترقبه .
علاوه بر موارد فوق، سود عادی سودی است که احتمال بیشتری می­رود شرکت­ها سود خود را به آن نزدیک و مدیریت کنند. از آنجائیکه عدد سود واقعی که مدیریت شرکت ممکن است به سمت آن عمل مدیریت را انجام دهد ناشناخته است، نمی­ توان ادعا کرد که یک مدل پیش بینی بخصوص بهتر از دیگری است.
از ۴ مدل زیر نیز در مطالعات مدیریت سود استفاده شده است: (ایراندوست، ۱۳۷۹)
۱- سود قبل بعلاوه متوسط نرخ رشد در طی ۵ سال گذشته .
۲- متوسط بازده روی دارائیهای طی ۵ سال گذشته.
۳ – سود سال گذشته بعلاوه متوسط رشد سود در صنعتی که شرکت در آن به فعالیت مشغول است. ۴-سود سال گذشته بعلاوه عامل رشد مشروط^[۱۳۰] به نسبت قیمت به سود سال گذشته شرکت .
۲-۳-۱) تعریف و تبیین مدیریت سود
مدیریت سود، عمل اختیاری و عمدی است که به منظور کاهش تغییر پذیری سود با بهره گرفتن از ابزارهای معین حسابداری توسط مدیریت صورت می­گیرد و مدیریت سود یکی از موضوعات مورد علاقه حسابداری و ادبیات مالی بوده است. با وجود تحقیقات گسترده به نظر می­رسد هنوز پژوهشگران به تعریف جامع و فراگیری از مدیریت سود دست نیافته­اند، شاید وجود انواع مختلف سودهای هموار یکی از دلایل آن باشد.
هپ ورث^[۱۳۱] معتقد است، مدیریت سود اقدامی منطقی و عقلانی است که مدیران تلاش می­ کنند با بکارگیری ابزارهای خاصی در حسابداری به آن دست یابند (آشاری، ۱۹۹۴)
بارنیا، رنن و سادن^[۱۳۲] معتقدند که مدیریت سود عبارتست از کاستن عمدی نوسانات سود که برای شرکت امری عادی به نظر می­رسد. (همان منبع، ۱۹۹۴)
برداشت‌های دیگری از مدیریت سود وجود دارد که برخلاف آنچه گفته شد به نوعی یک نگرش منفی را القا می­ کنند.
هکتور^[۱۳۳] معتقد است مدیریت سود عملی است که اسباب سوء استفاده در گزارشگری مالی را فراهم می­سازد و استفاده کنندگان صورتهای مالی باید به این امر واقف باشند. (آشاری، ۱۹۹۴)
بعضی اظهار نموده ­اند که مدیریت سود در حقیقت عملی منطقی و معقول است. مثلاً بیدلمن^[۱۳۴] براین باور بود که مدیران برای ایجاد یک جریان یکنواخت سود و هم چنین کاهش انحراف بازده نسبت به بازار، سود را مدیریت می­ کنند.
بلکویی معتقد است مدیریت سود عبارتست از هماهنگ نمودن آگاهانه سود تا بتوان به یک سطح یا روند مورد نظر دست یافت. (ریاحی بکلویی، ۱۳۸۱)
همچنین بارنیا، رونن و سادن اشاره نمودند که مدیران به منظور کاستن نوسانات سودگزارش شده و تقویت توانایی سرمایه ­گذاران جهت پیش ­بینی جریانات نقدی آتی دست به مدیریت سود می­زنند و انتظار می­رود مدیریت سود تاثیر مثبتی بر ارزش سهام و ارزیابی عملکرد مدیریت داشته باشد. (آشاری، ۱۹۹۴)
درمقابل مک هاگ^[۱۳۵]۱ مدیریت سود را نوعی دستکاری در اطلاعات صورتهای مالی می­داند.(همان منبع، ۱۹۹۴)
با مروری بر نظرات ارائه شده توسط پژوهشگران دو دیدگاه متفاوت در قضاوت آنان نسبت به پدیده مدیریت سود آشکار می­گردد. یک دیدگاه مثبت که مدیریت سود را تسهیلی در اهداف گزارشگری مالی می­داند و دیگری دیدگاهی منفی که مدیریت سود را نوعی تحریف در اهداف گزارشگری مالی معرفی می‌کند.
ورثی معتقد است منتقدین مدیریت سود این عمل را از آن روی نادرست میدانند که باعث افشای نامناسب اطلاعات مالی شده و سرمایه ­گذاران را از امکان ارزیابی مناسب ریسک و بازده محروم می نماید، زیرا اطلاعات ارائه شده در مورد سود آوری شرکت‌ها درست و کافی نیست.
بیدلمن به دو مشکل ناشی از مدیریت سود اشاره می­نماید. مسئله اول عبارت است از نیاز به داشتن اطلاع دقیق از میزان تعدیل سود در شرایط رقابتی، که در صورت فقدان چنین شرایطی ممکن است افراد خود دست به تعدیلی بیشتر یا کمتر از واقع بزنند و در نتیجه عمل مدیریت سودبه ضد خود تبدیل شود.
مسئله دوم زمانی بروز می­ کند که شرکت‌ها نتوانند در بعضی دوره­ های مالی مدیریت سود را عملی سازند که نتیجه آن یک گسست در منحنی از قبل طراحی شده است که ممکن است عوارضی را برای گروهی از استفاده کنندگان در پی داشته باشد. (بدری، ۱۳۷۸)
از سوی دیگر پژوهشگرانی که به دفاع از مدیریت سود پرداخته­اند دو زمینه وسیع استفاده از اطلاعات حسابداری را که یکی سنجش و کنترل­های داخلی و دیگری ارزیابی خارجی که شامل پیش بنیی سودهای آتی و ارزش‌های بازار می­ شود، مورد بحث قرار داده­اند.
سودهای گزارش شده از بعد داخلی در موارد زیر مورد استفاده واقع می­شوند:
۱- به عنوان مبنایی برای سنجش و ارزیابی عملکرد گذشته.
۲- به عنوان یک عامل مهم در برنامه ریزی و بودجه بندی سودهای آتی.
۳- به عنوان یک عامل کمکی در تصمیم گیری‌های سرمایه­ای
سودهای گزارش شده پرنوسان، برنامه­ ریزی و بودجه­بندی آینده را با مشکل مواجه می­سازد، به علاوه مدیران نیز اغلب با بودجه هایی مورد ارزیابی قرار می گیرند که با نتایج گذشته مرتبط باشد. از این رو تصمیم گیرندگان داخلی علاقمند به مدیریت سود می­شوند تا بدینوسیله اهداف بلند مدت خود را پوشش دهند.
از بعد خارجی (برون سازمانی) دفاع از مدیریت سود ریشه در تئوری مدل قیمت گذاری دارائیهای سرمایه­ای (CAPM) دارد.
نظریه ارزش گذاری دارائیها بر اساس ارزش فعلی جریانهای نقدی آتی از مقبولیت عمومی برخوردار است و نرخ تنزیل مورد استفاده در این مدل مستقیماً با میزان ریسک جریانهای نقد مرتبط است. بنابراین با قبول فرضیه نزولی بودن مطلوبیت نهایی ثروت و وجود سرمایه گذارن ریسک گریز در بازار، پراکندگی بیشتر در توزیع جریانهای نقدی مستلزم استفاده از نرخ تنزیل بالاتر و در نیچه کاهش ارزش فعلی می­ شود.(بدری، ۱۳۷۸)
از نظر یک سرمایه گذار جریانهای نقدی مربوط عبارتند از سودهای تقسیم شده و سودهای سرمایه ای، بنابراین یک جریان با ثبات سود احتمالاً حمایت کننده سودهای تقسیمی بالاتر است. از سوی دیگر نوسان پذیری سود به عنان یک معیار مهم در سنجش ریسک بر نرخ سرمایه­ای کردن تأثیر گذاشته و لذا در ارزشگذاری سهام یک شرکت موثر واقع می­ شود. بنابراین ممکن است مدیریت بتواند از طریق مدیریت سود برارزش سهام تاثیر بگذارد. (ریاحی بلکویی، ۱۳۸۱)
به نظر می­رسد قضاوت درباره میزان مطلوبیت مدیریت سود نیازمند برخی معیارهای ارزشی است. معیارهایی که اصولاً باید آنها را در تئوریهای حسابداری جستجو نمود و از آنجائیکه تئوریهای موجود کامل نیستند و در ضمن تئوری فراگیر مورد توافقی نیز در دست نیست. نتیجه ­گیری دقیق در این رابطه را دشوار می­نماید. به عنوان مثال ممکن است از دیدگاه تئوری اخلاقی^[۱۳۶]۱ رفتار مدیریت سود مطلوب نباشد زیرا با یکی از بنیانهای اصلی این تئوری یعنی بیان واقعیت تطبیق نمی­نماید. در طرف مقابل ممکن است بر مبنای دیدگاه اقتصادی در تئوری حسابداری رفتار مدیریت سود نه تنها قابل دفاع بلکه به لحاظ بعضی سودمندیهای آن مطلوب نیز باشد (جوادیان کوتنایی، ۱۳۷۴)
۲-۳-۲) تاریخچه مدیریت سود
نویسندگان متعددی در سال‌های اخیر به منشاء مدیریت سود در ادبیات حسابداری صریحاً اشاره نموده ­اند. کوشینگ^[۱۳۷] داشر و مالکوم^[۱۳۸] بیان داشته اند که گوردون و هوروتیز و مایرز^[۱۳۹] نویسندگان اولین تحقیق تجربی مدیریت سود هستند. ایمهاف نیز مقاله هپ ورث^[۱۴۰] را به عنوان اولین توضیح تئوریکی مدیریت سود شناخته است. رونن و سادن و اسنو^[۱۴۱] همچنین ایکل و داران^[۱۴۲] منشأ تشخیص مدیریت سود را به هپ ورث نسبت می­ دهند و وایت فرضیه مدیریت سود را به گوردون نسبت می دهد. بنابراین نویسندگان جدید غالباً بیان می­دارند که مدیریت سود در ادبیات حسابداری و بازرگانی قبل از مقاله هپ ورث شناسایی نشده است. (کوچکی، ۱۳۷۳)
منابعی وجود دارد مبنی بر این که خواص مدیریت سود «روش‌های مختلف حسابداری» به بعد از قرن نوزدهم برمی­گردد در سال ۱۹۰۶ جانسون و مید^[۱۴۳]، در سال ۱۹۲۴ ورشو^[۱۴۴] در سال ۱۹۳۲ پیتون^[۱۴۵] و در سال ۱۹۴۲ دوین^[۱۴۶] همگی کاربردهای تئوریکی مدیریت سود را توضیح داده­اند. و سال­ها قبل از اینکه گوردون، هورتیز و مایرز تحقیق شان را انجام دهند میلر رفتار مدیریت سود را مورد آزمون قرار داده بود.
بوخمستر فقدان آگاهی را دلیل اصلی چشم­پوشی تحقیقات جدید مدیریت سود از ادبیات قدیمی تر درباره موضوع می­داند. وی همچنین عبارات مختلفی را نشان داده است که نویسندگان مورد بررسی استفاده کرده‌اند تا عمل مدیریت سود را برای کاهش نوسانات سود حسابداری توضیح دهند. به عنوان مثال میلر از عبارت «مدیریت فایده» استفاده کرده بود. همچنانکه به تازگی اصطلاح «مدیریت سود» به «هموار سازی سود» تغییر یافته است. در اوایل قرن بیستم مدیریت سود درباره حفظ سرمایه و اندوخته­های مخفی بحث می­ کند. سپس در ربع دوم قرن بیستم ویژگی­های مدیریت روش­های موجودی پایه مربوط به موجودی کالا مثل فایده­ اصلی روش اولین صادره از آخرین وارده و دیگر تغییرات روش­های موجودی پایه، ترویج یافت. بلافاصله بعد از جنگ جهانی دوم، تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری در آمریکا همواره گروهی از پژوهشگران به «روش بد حسابداری» یعنی ایجاد دلخواه اندوخته­ها پرداختند.
همچنان که مدیریت سود شرکت­ها و موسسات اقتصادی، علاقه بسیاری از اهل نظر و تحقیق را به خود جلب کرده است اما ادبیات حسابداری و مدیریت مالی سرشار از این نظریه است که مدیران با بهره گرفتن از روش­های مختلف حسابداری سود شرکت را در طول زمان مدیریت می کنند. (آقایی و کوچکی، ۱۳۷۵)
۲-۳-۳) انواع مدیریت سود
با وجود تحقیقات گسترده به نظر می­رسد پژوهشگران به تعریف جامع و فراگیری از مدیریت سود دست نیافته­اند. شاید وجود انواع مختلف سودهای هموار یکی از دلایل آن باشد ایکل^[۱۴۷]۱ معتقد است، یک جریان مدیریت سود یا بطور طبیعی مدیریت شده است یا اینکه عمداً مدیریت شده است که در حالت اخیر مدیریت می ­تواند واقعی یا مصنوعی باشد. (آشاری، ۱۹۹۴)