که در آن وزن اوراق بهادار i در پرتفولیو و بازده اوراق بهادار i در زمان t می‌باشد.i نماینده شرکت های کوچک و j نماینده شرکت های بزرگ می‌باشد.

عامل ارزش دفتری به ارزش بازار (^[۲]HML): این عامل نیز به مانند عامل اندازه ، محاسبه می شود لیکن به جای شرکت های کوچک، ارزش دفتری و به جای شرکت های بزرگ، ارزش بازار شرکت ها محاسبه خواهد شد.

عامل سود آوری شرکت (QPRO^[3]): سود هر سهم قبل از اقلام غیرمترقبه

عامل نوسانات جریانات نقدی (QCFV^[4]): انحراف معیار جریانات نقدی عملیاتی ۵ سال گذشته شرکت.

نوسانات غیرسیستماتیک: بررسی پیشینۀ تحقیقات انجام شده در حوزۀ نوسانات غیرسیستماتیک نشان می‌دهد بسیاری از محققان، نوسان پذیری غیرسیستماتیک را بر اساس پسماند مدل سه عاملی فاما و فرنچ (۱۹۹۳) اندازه گیری نموده اند. در پژوهش حاضر به تأسی از محققانی نظیر آنگ و همکاران (۲۰۰۶،۲۰۰۹)، چوا و همکاران (۲۰۰۶)، بروکمن و همکاران (۲۰۰۹) و بیکر و همکاران (۲۰۱۱) و واکشال (۲۰۱۳)، سنجه ‌نوسان‌پذیری غیرسیستماتیک بر مبنای پسماند مدل مورد نظر محاسبه می‌گردد. برای این منظور از معادله ذیل در دوره زمانی تحقیق برای هر یک از سهام های موجود در نمونه برازش می‌گردد.

انحراف معیار بازده: شواهد تجربی موجود در بورس اوراق بهادار تهران، بعضاً نافی معنادار بودن عوامل فراگیر شناسایی شده در مدل های عاملی است. به عبارت دیگر، مطالعات تجربی انجام شده در بورس یادشده، شواهد محکمی در تأیید تجزیۀ بازده مورد انتظار به اجزاء سیستماتیک و غیرسیستماتیک در چارچوب مدل های عاملی، ارائه ننموده است(دولو و حمیدی زاده،۱۳۹۲). ‌به این ترتیب، می توان استنباط نمود عوامل فراگیر شناسایی شده در بازارهای توسعه یافته، گویای محیط معاملاتی بورس اوراق بهادار تهران نبوده و از منظر مدل هایی نظیر مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای ، سه عاملی و چهارعاملی، بخش قابل توجهی از بازده سهام شرکت های ایرانی، غیرسیستماتیک است(دولو و حمیدی زاده،۱۳۹۲). در این صورت، می توان استدلال نمود از منظر همین مدل ها، کل بازده مورد انتظار دارایی ها ناشی از عوامل غیرسیستماتیک خواهد بود.لذا می توان از انحراف معیار بازده به عنوان شاخص نوسانات غیرسیستماتیک استفاده نمود، زیرا اکنون کل بازده سهام، تماماً غیرسیستماتیک است. در این روش، کل بازده سهام به عنوان بازده غیرسیستماتیک تلقی می‌گردد و نوسان پذیری غیرسیستماتیک بر اساس انحراف معیار بازده غیرسیستماتیک محاسبه می‌گردد.

۱-۴-۳- برآورد مدل تحقیق

مدل سه عاملی فاما و فرنچ جهت شناسایی رابطه میان بازده و نوسانات غیر سیستماتیک بر اساس تحقیقات انگ و همکاران (۲۰۰۶، ۲۰۰۹):

t=1,2,…,T

i=1,2,…,n

مدل چهار عاملی مبتنی بر مدل فاما و فرنچ جهت شناسایی تاثیر کیفیت شرکت به ‌عنوان دلیل بلقوه رابطه میان بازده و نوسانات غیرسیستماتیک ‌بر اساس تحقیقات ولکشال (۲۰۱۳) زمانی که عامل سود آوری به عنوان نماینده کیفیت شرکت باشد:

t=1,2,…,T

i=1,2,…,n

مدل چهار عاملی مبتنی بر مدل فاما و فرنچ جهت شناسایی تاثیر کیفیت شرکت به ‌عنوان دلیل بلقوه رابطه میان بازده و نوسانات غیرسیستماتیک ‌بر اساس تحقیقات ولکشال (۲۰۱۳) زمانی که عامل تغییر پذیری جریانات نقدی به عنوان نماینده کیفیت شرکت باشد:

t=1,2,…,T

i=1,2,…,n

۲-۳-روش تحقیق:

۱-۵-۱- نوع و روش مطالعه:

پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی بوده و از نظر نحوه گردآوری و تحلیل داده ها در زمره پژوهش های تحلیلی همبستگی (شبه علی) است چون احتمال وجود روابط علی احتمالی میان متغیر ها را با بهره گرفتن از داده های می‌دانی تحلیل می‌کند. بر مبنای تحقیقات پیشین در چند کشور چنین تاثیراتی بررسی و تأیید شده است و انتظار می رود در ایران نیز چنین تاثیراتی قابل بررسی و تأیید باشد.

۱-۵-۲- جامعه آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه:

جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. نمونه مورد نظر با توجه به دو محدودیت زیر انتخاب می‌شوند:

• • کلیه شرکت هایی که در فاصله زمانی ۱۳۸۴ الی ۱۳۹۲ حداکثر در طول سال ۲ ماه بدون معامله داشته باشند.

• • شرکت های انتخاب شده جزء شرکت های سرمایه گذاری یا واسطه گری مالی نباشند.

۱-۵-۳- روش جمع‌ آوری داده ها:

داده های تحقیق شامل اطلاعات بازار و اقلام صورت های مالی شرکت ها، از گزارش های منتشر شده سازمان بورس و اوراق بهادار و نیز بانک اطلاعاتی شرکت فناوری اطلاعاتی بورس تهران استفاده می شود.

۱-۵-۴- روش تجزیه و تحلیل داده ها:

در این پژوهش از رگرسیون های سری زمانی و رگرسیون های داده پنلی استفاده می شود. در مرحله اول از تحقیق با بهره گرفتن از مدل سه عاملی فاما و فرنچ میزان نوسانات غیرسیستماتیک از طریق انحراف معیار جزء اخلال مدل برای هر یک از شرکت های نمونه محاسبه می شود. سپس در مرحله دوم جهت شناسایی رابطه بازده و نوسانات غیر سیستماتیک از رویکرد پرتفوی با بهره گرفتن از نتایج مرحله قبلی جهت طبقه بندی پرتفوی استفاده می شود. بدین نحو که نخست، کلیه سهام موجود در نمونه در پایان هر یک از سه ماهه های منتهی به فروردین، تیر، مهر و دی بر حسب نوسان پذیری غیرسیستماتیک به ۵ پرتفوی طبقه بندی می‌یابد. سپس میانگین سری های زمانی بازده پرتفوی ها محاسبه شده و با بهره گرفتن از آماره t تعدیل شده نوی وست تحلیل می شود. سپس در مرحله سوم جهت بررسی تاثیر کیفیت شرکت به عنوان دلیل بلقوه رابطه بازده و نوسانات غیرسیستماتیک، با اضافه کردن عاملی دیگر به مدل سه عاملی فاما و فرنچ با در نظر گرفتن دو عامل سودآوری و تغییر پذیری جریانات نقدی انجام می شود. مرحله سوم مجدد جهت شناسایی رابطه احساسات سرمایه گذاران تکرار می شود. نرم افزار مورد استفاده برای تحلیل داده ها Eviews می‌باشد.

۱-۵-۵- قلمرو تحقیق:

قلمرو موضوعی: این پژوهش در حیطه مدیریت مالی و با تأکید بر رابطه بین نوسانات غیرسیستماتیک و بازده و اثر عوامل؛ سود آوری شرکت، نوسانات جریانات نقدی شرکت و گرایش های عاطفی سرمایه گذاران بر این رابطه می‌باشد.

قلمرو مکانی تحقیق بورس اوراق بهادار تهران و زمان تحقیق از ابتدای سال ۱۳۸۴ الی ۲۹ اسفند ۱۳۹۲ را در بر می‌گیرد.

۲-۳-ساختار پایان نامه

فصل اول: در این فصل کلیات پژوهش شامل بیان مسئله، ضرورت و اولویت تحقیق، اهداف و فرضیات، قلمرو زمانی و مکانی و تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش ارائه شد.

فصل دوم: فصل دوم در دو بخش ارائه می شود. در بخش اول مباحث مربوط به تئوری های موجود ‌در مورد قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و همچنین عوامل ریسک و اندازه گیری آن بیان می شود. در بخش دوم یا پیشینه پژوهش، خلاصه ای از تحقیقات داخلی و خارجی صورت گرفته در این رابطه بیان می شود.

فصل سوم: در فصل سوم نوع پژوهش، جامعه و نمونه آماری، قلمرو زمانی و مکانی، روش گردآوری داده ها، روش تجزیه و تحلیل داده ها بیان می شود.